Któż by pomyślał, że po lekturze „Porwania Edgarda Mortary", czyli przybliżenia sprawy, która postawiła kościelnych dostojników pod ścianą i fundamentalnie zmieniła relację świecko-religijną, w moje ręce trafi coś w kontrze do tej pozycji. I to nie jest w żadnym razie dysputa wygładzająca czy usilnie chwaląca Pana, którą w ostatnim czasie mogliśmy obserwować. Bardziej pójście w inną, mniej znaną stronę, co wcale nie znaczy, że nie wartą sprawdzenia. Wszystko za sprawą rozmowy z polskim księdzem Zbigniewem Czendlikiem, który prawie od samego początku czyni swoją duszpasterską posługę w Czechach i zyskał tym sobie całkiem sporą popularność.

Po przeczytaniu całości trudno mi się dziwić temu zainteresowaniu. Przede wszystkim dlatego, że ksiądz Czendlik prezentuje zdroworozsądkowe podejście do rzeczywistości i twardo stąpa po ziemi. Rzadko przecież zdarza się, by ktoś o tej pozycji potrafił przyznać się do uczucia wstydu, drobnych wpadek tak dobrze znanych nam samym, które boleśnie zatruwają pamięć w losowych momentach. Albo zbytniemu przywiązaniu do drogich perfum czy serów.

To rzecz jasna ludzkie, bardzo ziemskie pierwiastki osoby jednak z innej egzystencjalnej parafii. Ale bardzo dobrze wprowadzają w religijne przekonania kapłana. Kogoś, kto potrafi z jednej strony powiedzieć, że Pismo Święte nie jest szczególnie potrzebne do odpowiedniego podejścia do wiary, krytykować modlitwę na pokaz, a przy tym wykazać, na czym naprawdę polega miłość do Boga i jak często nasze wspaniałe słowa niwelowane są przez wątłe czyny.

Przyglądając się nowoczesnym księżom, można zauważyć pewną nić łącząca wszelkie postulaty, a mianowicie taką, że każdy musi swoją wiarę odnaleźć i wykuć na własną modłę. Podejście Zbigniewa Czendlika znakomicie się w te ramy wpisuje. Nie zmusza on nikogo do przychodzenia do kościoła czy klepania pacierzy. Zamiast tego zachęca do pomocy bliźnim, bezpośredniego kontaktu z ludźmi w potrzebie.

Tym, o czym nie można zapominać, jest mimowolnie pojawiające się porównanie polskiej i czeskiej rzeczywistości na niwie religijnej. Podejście do duchownego, ale także samych wyznawców. Mentalności, która może zaskakiwać, szczególnie gdy próbujemy ją zestawić z mocno utrwalonymi stereotypami. Z jednej strony dowiadujemy się więcej o innych, z drugiej zaś o sobie i jest to rachunek zysków z gatunku tych wartościowych.

Odczuwam pewien niedosyt po tej lekturze, ale może właśnie tak powinno być. Podobnie jak wciąż powinniśmy pielęgnować w sobie wiarę, tak w przypadku książkowego przedstawienia pewnych prawd i spostrzeżeń zwyczajnie nie ma co przesadzać. Grunt, by z tych przeczytanych słów wyłoniły się czyny, a tu już inicjatywa przechodzi na stronę czytelnika, który jeśli jest otwarty na nowe, mniej szablonowe podejście do religii, to nie powinien czuć się zawiedziony.

Patryk Rzemyszkiewicz