Nic tak nie motywuje do działania jak ciążący obowiązek, po prostu dług.
Niejedną podłość można wykonać, gdy dług ciśnie.
I wcale nie pieniądz był przedmiotem handlu, tylko dług.
Mnie książka przekonała, a wręcz uwolniłem się dzięki niej, a z czego to już słodka tajemnica.

Nic tak nie motywuje do działania jak ciążący obowiązek, po prostu dług.
Niejedną podłość można wykonać, gdy dług ciśnie.
I wcale nie pieniądz był przedmiotem handlu, tylko dług.
Mnie książka przekonała, a wręcz uwolniłem się dzięki niej, a z czego to już słodka tajemnica.

Monumentalna rozprawa zwalczająca powszechny mit barteru i początków pieniądza, oczywiście mimochodem przypominająca anarchistyczną (w radykalnym tego słowa znaczeniu) przeszłość ludzkich społeczności.

Czytałem przez jakieś dwa lata i miałem miejscami poczucie że czytam wciąż to samo na nowo. Niemniej mnogość przypisów, przykładów (czy bardziej anegdot) robi wrażenie. Na ile książki Graebera są faktycznie zgodne z rzeczywistością — pozostawiam środowisku do rozstrzygnięcia. Narracja Graebera oczywiście zyskuje na jego lekkim, łatwo przyswajalnym piórze.

Jest tu wiele o walutach, spłacaniu, kasacji i etyce długu, barterze, religii, rodzicielstwie i państwie. W imponujący sposób autor opisuje tu historie finansowe z Chin, Indii, Mezopotamii, Rzymu, Egiptu, na przestrzeni stuleci. W pamięci zapadł mi przeciekawy opis buddyjskiego rozwoju korporacjonizmu i samonapędzającego się wzbogacania klasztorów opartego na religii wzrostu, niczym wspolczesne MLM-y, ukróconych potem przez konfucjańskie chińskie rządy.

„Jeśli historia czegokolwiek uczy, to tego, że nie ma lepszego uzasadnienia sposobów opartych na przemocy, nadania im pozorów moralności, niż przedstawienie ich w kategoriach długu — przede wszystkim dlatego, że to ofiara sprawia wówczas wrażenie strony postępującej niewłaściwie”.

„Finley lubił powtarzać, że wszystkie ruchy rewolucyjne w starożytnym świecie miały jeden program: Anulować długi i podzielić na nowo ziemię ”.

„wielka część współczesnego języka religii i moralności ma u swych źródeł pojęcia takie jak dzień zapłaty czy odkupienie”

„w idei długu pierwotnego mamy do czynienia z doskonałym długiem nacjonalistycznym”

„Myśliwy nie uważa się za człowieka dlatego, że potrafi dokonywać kalkulacji ekonomicznych. Bycie prawdziwym człowiekiem oznacza dla niego niezgodę na prowadzenie tego rodzaju rachunków, odnowę liczenia i pamiętania, kto co komu oddał”.

„wyrównanie rachunków [w sensie dosłownym, ojca z synem] oznacza, że obie strony mogą się rozejść. Przedstawiając swoje wyliczenia, ojciec dał do zrozumienia, że już wkrótce nie będzie miał ze swoim synem nic wspólnego”.

„jednym ze skandali kapitalizmu jest to, że zasady panujące wewnątrz większości firm mają charakter komunistyczny […] Im większa potrzeba improwizacji, tym bardziej demokratyczna staje się współpraca […] W następstwie wielkich katastrof ludzie zachowują się podobnie, przechodząc na prowizoryczną wersję komunizmu. Hierarchie rynki i tym podobne stają się luksusem na który nikogo nie stać”

„Nie przynieść niczego, to ustawić się w roli wyzyskiwacza. Przynieść dokładny ekwiwalent to dać do zrozumienia, że nie chce się dłużej utrzymywać kontaktów z sąsiadem. […] Kobiety potrafiły spędzić znaczną część dnia, idąc wiele kilometrów, aby zwrócić zupełne drobniaki w niekończącym się obiegu darów, do którego nikt nigdy nie dorzucał sumy dokładnie odpowiadającej wartości otrzymanego przedmiotu — a czyniąc to nieustannie odtwarzały swoje społeczeństwo”

„Angielskie słowo free pochodzi od niemieckiego rdzenia oznaczającego przyjaciela. Wolność była bowiem możliwością nawiązywania przyjaźni, spełniania obietnic, życia we wspólnocie równych”.

Monumentalna rozprawa zwalczająca powszechny mit barteru i początków pieniądza, oczywiście mimochodem przypominająca anarchistyczną (w radykalnym tego słowa znaczeniu) przeszłość ludzkich społeczności.

Czytałem przez jakieś dwa lata i miałem miejscami poczucie że czytam wciąż to samo na nowo. Niemniej mnogość przypisów, przykładów (czy bardziej anegdot) robi wrażenie. Na...

... wielkie i genialne...

... wielkie i genialne...

Książka dosyć ciężka do czytania i mocno stronnicza, ale dobrze poznać spojrzenie drugiej strony

Książka dosyć ciężka do czytania i mocno stronnicza, ale dobrze poznać spojrzenie drugiej strony

Solidna książka dla miłośników kontestowania zastanych mitów opisujących rzeczywistość. Dla zastanawiających się nad naturą pieniądza i podstawami gospodarki. Książka przedstawia historię długu i pieniądza odrzucając przy tym mit barteru i inne wolno rynkowe "fakty", które we współczesnej ekonomii i obiegowej opinii uchodzą za niepodważalne. Autor udowadnia, że warto wychodzić z utartych ram myślowych i zadawać inne pytania, szukać niekonwencjonalnych odpowiedzi.

Solidna książka dla miłośników kontestowania zastanych mitów opisujących rzeczywistość. Dla zastanawiających się nad naturą pieniądza i podstawami gospodarki. Książka przedstawia historię długu i pieniądza odrzucając przy tym mit barteru i inne wolno rynkowe "fakty", które we współczesnej ekonomii i obiegowej opinii uchodzą za niepodważalne. Autor udowadnia, że warto...

Inspirujące spojrzenie antropologa na kwestie ekonomiczne

Długi przecież należy spłacać, wie to każdy. Jak jest jego natura, skąd się wzięły i wreszcie co by się stało z globalną gospodarką gdybyśmy naprawdę wszyscy spłacili swoje długi?

To ciekawa podróż przez wieki i ewolucję pieniądza. Historia ta jest nieco inna niż ekonomiści nauczają (na początku był barter a potem bum pieniądz zmienił gospd). Dług był podstawą gospodarek właściwie od początku – od początku wzajemnych relacji w małych społecznościach. Przyjmował postać różnych zobowiązań lub w wersji bardziej zaawansowanych – brania na kredyt i rozliczania saldami. Pieniądz zaś to produkt Państwa potrzebującego opłacić armie. Wbrew pozorom pieniądz tak jak go rozumiemy (monety etc) nie był powszechny w gospodarce przez długi czas tzn. był obecny przy rozliczeniach wielkich transakcji, władców etc – ale w zwykłym codziennym życiu niespecjalnie.

Cała książka pełna jest takich inspirujących obserwacji – właśnie z innego niż ekonomiczny punktu widzenia.

Całość dzieli się na trzy części – o ile pierwsza (natura długu – łącznie z konotacjami religijnymi) jest nieco zbyt rozgadana – to część II czyli analiza funkcji pieniądza i długu w poszczególnych epokach, jest już fascynująca.

Część trzecia to z kolei mała rozprawa na temat konsekwencji takiej gospodarki – opartej na wiecznej inflacji długu i przymusu rozwoju. Ten fragment pozostawia poczucie niedosytu ale i poczucia, ze stoimy na krawędzi zmiany. Zwłaszcza w kontekście wyczerpywania się surowców i w związku z tym modelu opartego na wiecznym wzroście.

Polecam zdecydowanie jako inne spojrzenie na gospodarkę.

Inspirujące spojrzenie antropologa na kwestie ekonomiczne

Długi przecież należy spłacać, wie to każdy. Jak jest jego natura, skąd się wzięły i wreszcie co by się stało z globalną gospodarką gdybyśmy naprawdę wszyscy spłacili swoje długi?

To ciekawa podróż przez wieki i ewolucję pieniądza. Historia ta jest nieco inna niż ekonomiści nauczają (na początku był barter a potem...