Książka stanowi spojrzenie na literacki gatunek kryminału z punktu widzenia antropologicznego. Jako, że jestem "antropologicznym laikiem" używana terminologia stanowiła dla mnie wyzwanie. Na szczęście z reguły prędzej czy później łapałem o co autorowi chodziło. Podział literatury kryminalnej został dokonany jasno i klarownie, choć nie ze wszystkimi podgatunkami wymienionymi w książce bym się zgodził. Z książki bije zarówno wiedza autora na temat kryminału literackiego, jak i estyma, którą ten gatunek darzy. Szkoda, że pominięty został prawie zupełnie kryminał w wykonaniu polskich autorów (poza okazjonalnymi wtrąceniami na marginesie dotyczącymi twórczości Marka Krajewskiego i Joe Alexa). Dziękuję też autorowi za przybliżenie mi twórczości Tony'ego Hillermana, za którego książki wezmę się przy pierwszej nadarzającej się okazji.

Książka stanowi spojrzenie na literacki gatunek kryminału z punktu widzenia antropologicznego. Jako, że jestem "antropologicznym laikiem" używana terminologia stanowiła dla mnie wyzwanie. Na szczęście z reguły prędzej czy później łapałem o co autorowi chodziło. Podział literatury kryminalnej został dokonany jasno i klarownie, choć nie ze wszystkimi podgatunkami wymienionymi...

Książkę dodałem go listy "chcę przeczytać" już parę lat temu. Długo tam na mnie czekała. Nie czytało mi się łatwo tej książki. Brnąłem przez z nią z wielkim wysiłkiem. Nie jest to lektura lekko napisana. Podejście do tematu, aczkolwiek ciekawe, dla mnie było ciężkostrawne. Chociaż jest też pozytywny aspekt tej książki. Z książki czerpię kilka inspiracji na dalsze czytanie.

Książkę dodałem go listy "chcę przeczytać" już parę lat temu. Długo tam na mnie czekała. Nie czytało mi się łatwo tej książki. Brnąłem przez z nią z wielkim wysiłkiem. Nie jest to lektura lekko napisana. Podejście do tematu, aczkolwiek ciekawe, dla mnie było ciężkostrawne. Chociaż jest też pozytywny aspekt tej książki. Z książki czerpię kilka inspiracji na dalsze...

Książka bardzo ciekawa jeśli chodzi o tematykę. Spojrzenie na kryminał z zupełnie innej strony, rozłożenie go na części pierwsze z uwzględnieniem historii, środowiska i wielu innych aspektów. Trzeba się dobrze skupić podczas lektury, ze względu na fachowy język. Ale i tak warto ją przeczytać. Polecam każdemu, kto chce zagłębić się w strefę kryminału widzianego oczami badacza :)

Książka bardzo ciekawa jeśli chodzi o tematykę. Spojrzenie na kryminał z zupełnie innej strony, rozłożenie go na części pierwsze z uwzględnieniem historii, środowiska i wielu innych aspektów. Trzeba się dobrze skupić podczas lektury, ze względu na fachowy język. Ale i tak warto ją przeczytać. Polecam każdemu, kto chce zagłębić się w strefę kryminału widzianego oczami badacza :)

Pozycja według mnie ciężka. Może nie tyle ciężka co ciężkim językiem napisana. Jednak da się przez nią przebrnąć. Na pewno godna polecenia tym, którzy kochają kryminały i chcą na nie spojrzeć trochę z innej perspektywy.

Pozycja według mnie ciężka. Może nie tyle ciężka co ciężkim językiem napisana. Jednak da się przez nią przebrnąć. Na pewno godna polecenia tym, którzy kochają kryminały i chcą na nie spojrzeć trochę z innej perspektywy.

Fascynująca lektura i bardzo inspirujące podejście do literatury kryminalnej jako tekstu antropologicznego, który rejestruje ważne zmiany w społeczeństwie i realiach nowoczesnego miasta (plus cała lista nowych książek do przeczytania!).

Fascynująca lektura i bardzo inspirujące podejście do literatury kryminalnej jako tekstu antropologicznego, który rejestruje ważne zmiany w społeczeństwie i realiach nowoczesnego miasta (plus cała lista nowych książek do przeczytania!).

Ciężko mi ocenić tę książkę bo tak też mi się ją czytało. Tematyka poruszana w „Etnologu…” jest naprawdę ciekawa, takiego spojrzenia na kryminał, dotąd traktowany przeze mnie tylko w kategoriach rozrywki, nie znałam. Autor wykonał kawał dobrej roboty i miał ciekawy pomysł ale, przynajmniej mnie, nie sprzedał go z wielkim sukcesem. Wbrew recenzjom zamieszczonym na okładce książka napisana jest trudnym językiem. Nie chodzi tylko o słowa używane rzadko ale głównie o słownictwo jak mi się zdaje wąskiej grupy profesorów (literatury, socjologii, filozofii…) oraz akademicki styl wykładania treści. Przez to wszystko tekst bywał męczący, chwilami nudził i sprzyjał (jak to bywa na wykładach) uciekaniu przez umysł od tematu, którym się zajmuje (zdarzało mi się czytać fragmenty kilka razy a w między czasie np.: układać listę zakupów). Książkę docenić powinni studenci i absolwenci wspomnianych wcześniej nauk, część miłośników kryminału pewnie też. Mnie zaintrygował temat ale znudziło wykonanie. Dotrwałam do końca ale to była walka.

Ciężko mi ocenić tę książkę bo tak też mi się ją czytało. Tematyka poruszana w „Etnologu…” jest naprawdę ciekawa, takiego spojrzenia na kryminał, dotąd traktowany przeze mnie tylko w kategoriach rozrywki, nie znałam. Autor wykonał kawał dobrej roboty i miał ciekawy pomysł ale, przynajmniej mnie, nie sprzedał go z wielkim sukcesem. Wbrew recenzjom zamieszczonym na okładce...

http://notkioksiazkach.blogspot.com/2015/07/etnolog-w-miescie-grzechu.html

http://notkioksiazkach.blogspot.com/2015/07/etnolog-w-miescie-grzechu.html

Lubicie kryminały? A może chcielibyście zajrzeć za kulisy ich powstawania? Jeśli tak – to zapraszam Was za nie wraz z Mariuszem Czubajem, który z jednej strony jest jednym z polskich autorów powieści kryminalnych, ale z drugiej jest także antropologiem kultury. Łączy zatem teorię z praktyką i można powiedzieć, że o kryminale wie wszystko. A dzięki temu i my możemy wiedzieć o nim więcej!

Literatura kryminalna to nie tylko rozrywka, ale również źródło wiedzy o świecie. Przekonałem się o tym sam, czytając w ostatnim czasie trochę powieści kryminalnych. Wcześniej podchodziłem do tego rodzaju książek z dystansem uważając, że skoro przedstawione w nich historie nie są prawdziwe, to szkoda czasu na ich lekturę. I to był błąd, do którego przyznaję się bez bicia, a który od jakiegoś czasu staram się sukcesywnie nadrabiać. Dzięki „Etnogolowi w Mieście Grzechu” nie tylko dowiedziałem się więcej na temat kryminałów, ale również poznałem sporo ciekawych tytułów, po które chciałbym sięgnąć.

Czubaj swoją książką zadowoli literaturoznawców i badaczy kultury, ale również zainteresowanych warsztatem pisarskim czytelników literatury kryminalnej, chcących poszerzyć swoją wiedzę i zajrzeć za kulisy ich powstawania. Z pewnością i jednym i drugim łatwiej będzie zrozumieć konstrukcję powieści tego gatunku, ale również uświadomić sobie, jak wiele elementów umyka nam w czasie lektury. Po spotkaniu z „Etnologiem w Mieście Grzechu” będziecie specjalistami, wiedzącymi co, gdzie i dlaczego jest tak, a nie inaczej.

Lubicie kryminały? A może chcielibyście zajrzeć za kulisy ich powstawania? Jeśli tak – to zapraszam Was za nie wraz z Mariuszem Czubajem, który z jednej strony jest jednym z polskich autorów powieści kryminalnych, ale z drugiej jest także antropologiem kultury. Łączy zatem teorię z praktyką i można powiedzieć, że o kryminale wie wszystko. A dzięki temu i my możemy wiedzieć...

Obowiązkowa lektura wielbicieli kryminałów.

Obowiązkowa lektura wielbicieli kryminałów.

Kryminał okiem etnologa

„Etnolog w Mieście Grzechu. Powieść kryminalna jako świadectwo antropologiczne” – tytuł naukowej pracy Mariusza Czubaja, skądinąd także autora popularnych kryminałów, już swoją treścią jasno oznajmia z czym mamy do czynienia. Otóż etnolog – specjalizujący się w nauce o człowieku i jego kulturze – wkracza w rejony, które z pozoru wydają się znacznie bliższe historykowi i teoretykowi literatury. Tytułowe Miasto Grzechu to bowiem metafora gatunku kryminalnego. Ale gdy dłużej się zastanowić, to okazuje się, że określenie Miasto Grzechu trochę zawęża nam perspektywę, bo tak rozumiana przestrzeń miejska charakterystyczna jest głównie dla czarnego kryminału oraz jego współczesnych kontynuatorów. Tymczasem Mariusz Czubaj w swojej pracy odwołuje się także do twórczości Agathy Christie oraz Arthura Conan Doyle’a, będących właściwie na drugim kryminalnym biegunie. Posługujący się metodą dedukcji detektyw z Baker Street, wielokrotnie rozwiązywał zagadki kryminalne nie ruszając się z miejsca, a królowa kryminału chętnie swoich bohaterów umieszczała w przestrzeniach zamkniętych. Miasto rozumiane jako siedlisko przestępczości i grzechu idealnie wpisuje się natomiast w stylistykę noir. Oczywiście nieścisłość tę należy uznać za atut, a „Etnologa w Mieście Grzechu” każdy fan kryminału przeczytać powinien.

Mariusz Czubaj w „Etnologu…” bywa zarówno teoretykiem, jak i historykiem literatury. Ale przede wszystkim występuje tu w roli antropologa i ta perspektywa jest tu najciekawsza. Chociaż trzeba przyznać, że opowieść o przemianach gatunku oraz jego percepcji krytyczno-literackiej jest także ciekawa. Niemniej należy zauważyć, że książka ta jest głównie „(…) opowieścią o narracyjnym wymiarze kultury i takich jej odczytaniach, które w pisaniu, czytaniu, komentowaniu kryminałów widzą ważną współczesną praktykę kulturową oraz metakulturową”.

W pierwszym rozdziale Czubaj pisze o recepcji literatury kryminalnej, która przebiegała na dwóch płaszczyznach. Pierwszej, dość oczywistej i zrozumiałej, czyli wchodzącej w zakres badań literackich, wyrastającej z założenia, że kryminał jest materią tylko literacką. Druga płaszczyzna z kolei traktuje kryminał jako przypowieść filozoficzną „(…) albo odzwierciedlenie osobowości, jaźni lub (…) konfliktów społecznych”, czyli jest optyką filozoficzną, psychologiczną, socjologiczną. W rozdziale tym autor proponuje także własną antropologiczną perspektywę, w której zakłada istnienie dwóch nurtów: proceduralności oraz przygodności.

W drugim rozdziale, zatytułowanym „Alibi pisarza: gest, świadomość literatury, świadomość kultury”, autor przedstawia reguły rządzące powieścią kryminalną. Przeczytamy więc tu na przykład o dziesięciu zasadach dobrego kryminału (dodajmy: klasycznego, bardziej w duchu Agathy Christie niż Chandlera),sformułowanych przez Ronalda A. Knoxa.

Natomiast trzeci rozdział, który wydaje mi się najciekawszy – obok rozdziału czwartego – zatytułowany został „Trójkąt kryminalny, czyli jak myślą detektywi”. Mamy więc tu Sherlocka Holmesa, który zakwalifikowany został do kryminałów będących opowieściami o znakach i ich niepodważalnych znaczeniach, do kryminałów o przejrzystej strukturze społecznej. Mamy także Rossa Macdonalda – klasyka czarnego kryminału – którego twórczość traktuje o związkach społecznych „pojętych w kategoriach społecznej wymiany” oraz Tony’ego Hillermana – mało znanego w Polsce, co przyznaje autor – będącego pionierem „kryminału etnograficznego i antropologicznego”.

W czwartym rozdziale przeczytamy natomiast o ciele, o tym jak jest przedstawiane w kryminałach i czemu takie, a nie inne przedstawienia służą. Na samym końcu natomiast Czubaj poświęca chwilę uwagi głównie Henningowi Mankellowi, o którym pisze m. in. tak: „Szwedzki autor był jednym z tych, od których zaczęła się moja przygoda z kryminałem w wymiarze (mam nadzieję) refleksyjnym, stąd szczególne miejsce tego pisarza w mojej książce”.

W książkę Mariusza Czubaja czytelnik wczytuje się stopniowo. Nie ukrywam, że fragmenty, w których autor wciela się w rolę historyka i teoretyka literatury czytało mi się najlepiej. Pewną trudność nastręczają natomiast fragmenty, w których Czubaj jest rasowym antropologiem. Ale kiedy czyta się je z uwagą, to okazują się niezwykle ciekawe. Nie miałam jeszcze do czynienia z antropologiczną perspektywą patrzenia na kryminał, ale z pewnością jeszcze do niej wrócę. I nie jest to wyświechtany recenzencki frazes, bo do „Etnologa…” faktycznie można, a nawet trzeba, wracać. Zwłaszcza przy lekturze literatury kryminalnej. Powtarzając zdanie z wprowadzenia: „Etnologa w Mieście Grzechu” każdy fan literatury kryminalnej przeczytać powinien.

Ewelina Dyda

Blog:
http://ewelinadyda.booklikes.com/

Facebook:
https://www.facebook.com/recenzjeliterackie

Instagram:
https://instagram.com/poczytajnia/

Kryminał okiem etnologa

„Etnolog w Mieście Grzechu. Powieść kryminalna jako świadectwo antropologiczne” – tytuł naukowej pracy Mariusza Czubaja, skądinąd także autora popularnych kryminałów, już swoją treścią jasno oznajmia z czym mamy do czynienia. Otóż etnolog – specjalizujący się w nauce o człowieku i jego kulturze – wkracza w rejony, które z pozoru wydają się znacznie...