(Przesłuchane w wersji czytanej przez samego Ziemkiewicza. Trudno o lepszą interpretację, choć dykcja RAZa idealna nie jest — coś za coś.)

Z Ziemkiewiczem niewielką miałem dotąd styczność. Ot, słyszałem o jego dosadnym stylu, kojarzyłem go też z fantastyką. Z innych opinii wnioskuję, że odbiór "Polactwa" może być tym lepszy, im mniej znamy światopogląd RAZa.

Pierwsze wrażenie — świetne. Niby autor pisze o rzeczach oczywistych: że w Polsce trwoni się kasę na górnictwo, rolnictwo, administrację itd. Ale porównania autora i przytaczane dane wydobywają czytelnika z biernej, bezradnej wiedzy i wprawiają w słuszne oburzenie. Dane te opatrzone są ironicznymi komentarzami o badaniach opinii publicznej, w których znaczna część społeczeństwa deklaruje poparcie dla bandytów, oszustów i złodziei.

Miałem pewien problem z uwierzeniem we wszystko, co autor czytelnikowi chce przekazać, a jest to trochę męczące przy książce, która zawiera tyle faktów i ich interpretacji. Bo na przykład zrównanie w którejś tam dygresji założeń Konfederacji Barskiej i Targowickiej to pogląd mocno kontrowersyjny i niepoparty tak niezbitymi dowodami, jak chciałby autor — tak przynajmniej przeczytałem później na forum historycznym. Ale oczywiście ograniczone zaufanie trzeba mieć do każdego autora, więc co bardziej szokujące informacje sobie sprawdzałem — i zawsze były prawdziwe, co najwyżej ich interpretacja budziła wątpliwości. Jest też w książce sporo anegdot, podawanych zazwyczaj bez nazwisk. W takich przypadkach jedyna rada, to (nie) wierzyć autorowi na słowo.

Dla młodego czytelnika książka ma też wartość historyczną. Jest trochę o czasach Gierka (kredyty i jak to "za Gierka to się żyło"), potem Jaruzelskiego (o stanie wojennym i złamaniu morale Polaków), wreszcie o okrągłym stole i późniejszej "wojnie na górze". Autor mocno wszystkie te wydarzenia i związanych z nimi ludzi krytykuje. W kilku miejscach zaznacza jednak, że z perspektywy czasu krytykować jest dużo łatwiej. On sam wtedy (szczególnie w okolicach '89) nie wiedział kto miał jakie asy w rękawie.

Jedyne co mnie miejscami irytowało, to tak mocna wiara w wolny rynek i Stany Zjednoczone jako model gospodarczy do naśladowania. Ciekaw jestem, czy dziś, po trzynastu latach od wydania książki, RAZ swoje poglądy zrewidował, szczególnie w kontekście urosłych niepomiernie w siłę korporacji.

Podsumowując, użyję słów znajomego: uważam że Ziemkiewicz to samodzielnie myśląca jednostka. Zaimponował mi swoją trafną diagnozą polactwa, którą każdy może zweryfikować we własnym otoczeniu. Dobór faktów i wydarzeń też bardzo ciekawy — nawet jeśli interpretacje są dyskusyjne, to wiele można się dowiedzieć. "Polactwo" na pewno dało mi do myślenia, choć głównie pesymistycznego.

(Przesłuchane w wersji czytanej przez samego Ziemkiewicza. Trudno o lepszą interpretację, choć dykcja RAZa idealna nie jest — coś za coś.)

Z Ziemkiewiczem niewielką miałem dotąd styczność. Ot, słyszałem o jego dosadnym stylu, kojarzyłem go też z fantastyką. Z innych opinii wnioskuję, że odbiór "Polactwa" może być tym lepszy, im mniej znamy światopogląd RAZa.

Pierwsze...