Przed Jakubem Kanią, byłym prokuratorem IPN, otwiera się nowe śledztwo. Tym razem ma odnaleźć grób holenderskich Żydów zamordowanych w hitlerowskim obozie na Górze Świętej Anny. Tyle że miejscem ich pochówku nagle wydaje się interesować pół Europy, a dla większości poszukujących go grup nie ma znaczenia, czy będą go szukać po trupach. Śledztwo zaczyna przypominać niebezpieczny wyścig, którego liczona w karatach stawka może być warta każdej ofiary.

„Miejsce i imię” to druga po „444” powieść historyczno-kryminalna z Jakubem Kanią w roli głównej. W czasie lektury szybko można dostrzec, że Maciej Siembieda słusznie został trzykrotnym laureatem nagrody Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich: styl jest wyważony i naturalny, z lekką domieszką humoru, a akcja ani na chwilę nie przestaje budzić zainteresowania czytelnika.

Jakub Kania, pracujący dla „referatu cieni” Instytutu Pamięci Jad Waszem, doskonale sprawdza się w roli śledczego w typie Jamesa Bonda. Co prawda jest to bohater lekko wyidealizowany, ale mimo to wiarygodny i budzącym sympatię. Kryminały z silną postacią detektywa w roli głównej ukazują go zwykle w ciągłym blasku reflektorów, śledząc każdy etap jego żmudnego śledztwa. Tymczasem „Miejsce i imię” to powieść wielu bohaterów i chociaż Jakub Kania gra tu główną rolę, to mamy możliwości śledzenia poczynań wszystkich postaci, tak pozytywnych, jak i negatywnych. Co więcej często zmienia się miejsce i czas akcji: od Amsterdamu, przez Jerozolimę do Warszawy i Trójmiasta, z lat 20. i 40. XX wieku do roku 2011. Dodaje to prowadzonej wielotorowo akcji rzadko spotykanej dynamiki.

Chociaż śledztwo rusza tak naprawdę dopiero od połowy książki, to i wcześniej nie sposób się nudzić śledząc przedwojenne i wojenne losy holenderskich szlifierzy diamentów. Jedynie liczba bohaterów pobocznych i pomocników-podwykonawców-wspólników może lekko zamącić w głowie, ale na pewno nie na tyle, żeby stracić wątek. Nie do przecenienia jest też sposób, w jaki autor łączy prawdę historyczną i liczne ciekawostki z literacką fikcją, dzięki czemu lektura okazuje się nie tylko przyjemna, ale i pożyteczna – i to nie tylko dla pasjonatów historii!

Agnieszka Kruk