…”Nic śmieszniejszego na świecie
Nad diabła, który rozpacza.”…

Jednym zdaniem: Mefistofeles rządzi!

Diabeł w interpretacji Goethego to wspaniały bohater o dwoistej naturze i główna moc sprawcza dramatu. Z jednej strony – to istota potężna, lawirująca na krawędzi mroku i nicości, buntownik, mający władzę nad wszystkim, co złe w człowieku. Z drugiej strony był bardzo ludzki i wzbudzał sympatię. Jako towarzysz podróży głównego bohatera był sprytny, cyniczny, złośliwy, czasami zabawny i humorzasty. Tworzył miraże (w tym dwa przedstawienia teatralne:), stwarzał Faustowi możliwości wyboru, trudził się w świecie antycznym, gdzie jego władza napotykała opór, czarował, zmieniał postać, podjudzał, kusił – ale do niczego nie zmuszał.

Zastanawiające było poczucie samotności Mefistofelesa. To on mówi do Fausta, że: „Najgorsze towarzystwo jest lepsze niż samotność.” To on w pewnej chwili pyta Fausta: „Czy ty pojmujesz próżnię i samotność?” Czasami miałam wrażenie, że podjął cały zakład o duszę Fausta, bo czuł się samotny.

Mefistofeles musiał wiedzieć, od samego początku, że może przegrać zakład. (Kiedy zakładamy się o coś – jesteśmy przekonani, że wygramy, ale musi istnieć choćby minimalna szansa przegranej – inaczej nie jest to zakład!) Mimo wszystko podjął grę i włożył w nią wiele wysiłku i pomysłów (jako Forkiada przeszedł samego siebie:). Podejmując zakład o duszę człowieka, mimo woli, stał się poszukiwaczem pełni szczęścia i jednej doskonałej chwili. Pomyślałam nawet, że może tak jak Faust, tak jak każdy człowiek, świadomie szukał tego momentu pełni szczęścia. Tylko, że nigdy by się do tego nie przyznał, ograniczony pychą, i dumą i przekonaniem, że nie może i nie chce odwrócić swojego przeznaczenia. Kiedy zaczęły spadać płatki róż – Mefistofeles odwrócił się od miłości, a każde odwrócenie się od miłości, powoduje, że zaczynamy wątpić w siebie i pogrążamy się w mroku. Diabeł nie jest wyjątkiem. Było w tym coś tragicznego i wzruszającego.

PS. Chciałabym zobaczyć kiedyś ten dramat na scenie – przy czym wydaje mi się to niemożliwe!
PS.2 Mimo woli trochę inaczej spojrzałam na Bułhakowa i jego Wolanda - bo inspiracje i nawiązania są oczywiste.

…”Nic śmieszniejszego na świecie
Nad diabła, który rozpacza.”…

Jednym zdaniem: Mefistofeles rządzi!

Diabeł w interpretacji Goethego to wspaniały bohater o dwoistej naturze i główna moc sprawcza dramatu. Z jednej strony – to istota potężna, lawirująca na krawędzi mroku i nicości, buntownik, mający władzę nad wszystkim, co złe w człowieku. Z drugiej strony był bardzo ludzki...