Thomas Bernhard wielkim pisarzem był. Podobno. Jakiś czas temu zauważyłem, że wiele osób czytających podobną literaturę do mnie pod niebiosa wychwala prozę Bernharda więc postanowiłem sprawdzić co Austriak ma do zaoferowania. W ręce wpadła mi książka z dwoma opowiadaniami o tytułach 'Chodzenie' oraz 'Amras'. Wrażenia? N U D A. Przede wszystkim bije ona z opowiadania 'Amras' które trafia na pierwszy ogień mojej recenzji. Opowiada ono historię zbiorowego samobójstwa które planowali popełnić wraz ze swoimi rodzicami dwaj nastoletni bracia. Rodzicom udało się odejść do zaświatów, młodzieńcy zostali jednak odratowani. Owo odratowanie połączone z z separacją w wieży ich wuja wraz z piętnowaniem społecznym samobójczego czynu i chorobą młodszego z nich - Waltera doprowadza nastolatków do obłędu. 'Amras' to opowiadanie nieskładne i przeraźliwie wręcz nudne, akcja nie klei się w ogóle, wnioski filozoficzne nietrafione. Sam zamysł nie jest jeszcze zły ale wykonanie pozostawia wiele do życzenia. Pretensjonalność autora aż kuje w oczy. Boże, jak to my mamy ciężko w TYM kraju i w TYM życiu. Austria taka zła, chlip, chlip. 'Ileż własnych talentów moglibyśmy w sobie rozwinąć i doprowadzić je do zdumiewającej wielkości, gdybyśmy nie urodzili się i nie dorastali w Tyrolu'. Nie kochani bracia, z mentalnością którą nadał wam autor nie osiągnęlibyście nic i nigdzie gdziekolwiek byście się nie znaleźli.
Sytuację tego tomiku zdecydowanie ratuje 'Chodzenie' które powstało później niż 'Amras' i widać to już na pierwszy rzut oka. 'Chodzenie' było pierwszym opowiadaniem w książce i bardzo dobrze bo gdybym zaczął od 'Amrasu' to nie wiem czy miałbym chęć czytać więcej wypocin z Bernharda. W tym opowiadaniu sytuacja jest troszkę inna, ratuje je genialna forma monologu, rozbudowanych zdań, powtórzeń - ciężko to opisać, ten zlepek słów po prostu trzeba przeczytać, żeby zrozumieć o co mi chodzi i co w tym tak wybitnego. Wyszło autorowi świetnie. Jeśli chodzi o fabułę: dwóch przyjaciół podczas tytułowego 'Chodzenia', czyli spaceru, dyskutuje (choć owa dyskusja jest przedstawiona w formie monologu) na temat życia, myślenia, egzystencji i jej sensu a także omawiają losy ich trzeciego druha który przeżył swego rodzaju kryzys myślenia doprowadzający go do zupełnego obłędu. Przez poglądy przedstawione w utworze wyraźnie przebija się antynatalizm, egzystencjalizm i brak szacunku do państwa w którym przyszło mu mieszkać. Szczególnie to ostatnie brzmi głupio gdyż według autora za całe zło tego świata i jego życia (lub żyć jego bohaterów) winna jest Austria jako kraj który ogranicza jednostkę i jej rozwój (ośmielił się autor porównać nawet Wiedeń do Warszawy, przedstawiając naszą stolicę jako miejsce gdzie potencjał ludzi wybitnych jest mniej hamowany. Jest 1971 rok, czy Warszawa to aby na pewno ciekawe miejsce do emigracji dla Austriaka?) Znowu, tak jak w 'Amras' autor jest strasznie pretensjonalny i przemądrzały. Z drugiej jednak strony wnioski bywają ciekawe a wiele fragmentów w 'Chodzeniu' podobało mi się i zapisałem je sobie jako cytaty. Czy jest to przerost formy nad treścią? Może troszkę ale zdecydowanie w granicach dobrego smaku.
Reasumując - proza Austriaka mnie nie zachwyciła. Jak widać oba opowiadania poruszają podobną problematykę co potęguje uczucie znudzenia i monotonii. 'Chodzenie' niezłe, 'Amras' bardzo, bardzo słabe. Być może zacząłem od złej książki znajomość z autorem. Chcę dać mu jeszcze szansę bo wyczuwam pewien potencjał w jego twórczości ale na razie nie ustawiłem się jeszcze po stronie fanów Thomasa Bernharda.

Thomas Bernhard wielkim pisarzem był. Podobno. Jakiś czas temu zauważyłem, że wiele osób czytających podobną literaturę do mnie pod niebiosa wychwala prozę Bernharda więc postanowiłem sprawdzić co Austriak ma do zaoferowania. W ręce wpadła mi książka z dwoma opowiadaniami o tytułach 'Chodzenie' oraz 'Amras'. Wrażenia? N U D A. Przede wszystkim bije ona z opowiadania 'Amras'...