Nasze kochane święta

Wigilijny wieczór, jedyny i niepowtarzalny dzień w roku dla większości rodzin. Wieczór niezwykle cichy, na ulicach wyludniony, w którym odświętnie ubrani zasiadamy z rodziną i najbliższymi , pozostawiając miejsce na stole dla zbłąkanego wędrowca . Pieczołowite przygotowania , odświętna zastawa stołowa , strojna choinka i tradycyjne potrawy przygotowywane wyłącznie na ten wieczór.
Takie wspaniałe opisy Wigilii jednej ze szczecińskich rodzin poznałam w fascynującej książce " Nasze kochane święta".
Kilka wieczorów wigilijnych tej samej rodziny autorka opisała na przestrzeni lat, od czasów PRL po współczesne sięgając nawet dalej w przeszłość do czasów powojennych .
Wzruszające wspomnienia zasiadających za stołem biesiadującej rodziny , której na przestrzeni lat liczba osób zmienia się w zależności od wydarzeń życiowych poruszają czytelnika opowieściami z dzieciństwa i młodości , smutkiem za tymi, którzy odeszli.
Wspaniała powieść nie tylko o rodzinnych więzach, pokoleniowej tradycji , ale jest to również niezwykle ciekawie i przystępnie opisana historia Polski od czasów powojennych po współczesne . Opisana została wigilijna historia szczecińskiej rodziny i wpisane w nią fakty wydarzeń zmieniających oblicze społeczno - polityczne naszego kraju. Obfita w autentyczne wydarzenia i fakty , niepozbawiona humoru saga rodzinna , w którą wpisane zostały zmiany społeczno - polityczne i ich wpływ na życie opisanej rodziny.
Przepiękna i wzruszająca powieść , którą warto przeczytać nie tylko w okresie świątecznym.

"Nasze kochane święta" to książka nieszablonowa, to bardziej teatr telewizji zapisany na kartkach papieru niż normalna powieść. Cztery wigilijne spotkania tej samej rodziny, każde w innym okresie "historycznym". Przy wigilijnym stole, przy parujących potrawach i zapachu choinki toczą się dysputy społeczno-polityczne, wracają wspomnienia z dzieciństwa i lat młodości. Każdy ma swoje racje, każdy swój punkt widzenia, ale po czyjej stronie leży prawda? Nie ma na to dobrej odpowiedzi.
Książka pani Iwony Poczopko to saga rodzinna z silnymi kobietami w rolach głównych. Ja nie czytałam jeszcze takiej książki, tak z jednej strony ciężkiej w odbiorze, bo wypełnionej monologami, często wewnętrznymi bohaterów, mocno zakorzenionymi w historii Polski, z drugiej tak skłaniającej do refleksji i przemyślenia własnych zachowań i poglądów. Mnie czasem książka nużyła, ale cieszę się, że ją przeczytałam. Bo jak dla mnie przekaz książki jest jednoznaczny i czytelny. W rodzinie jest siła i miłość, choć nie zawsze to widać na pierwszy rzut oka.

W kameralnej scenerii szczecińskiego mieszkania, a właściwie nawet, jednego pokoju, rozgrywa się akcja czterech kolacji wigilijnych, oddzielonych od siebie dekadami. Pierwsza odbywa się w gierkowskich latach siedemdziesiątych, po czym przez czasy Solidarności i stanu wojennego, postkomunistycznej transformacji dochodzimy do współczesności - po przystąpieniu Polski do UE.
Trzonem rodziny są kobiety - matka i dwie córki, mężczyźni stanowią dla nich jedynie tło i to dość zmienne, na jeszcze dalszym planie znajduje się kolejne pokolenie. Zmieniają się czasy, sytuacja społeczno - polityczna, zmienia się widok za oknem, wystrój wnętrza, ale stół, z bogactwem potraw, podobnie jak prowadzone przy nim rozmowy - są ponadczasowe. Nasze ulubione tzw. rozmowy o życiu ;)
Na ich podstawie otrzymujemy analizę zmian w naszym kraju i chociaż nie każdy zgodzi się z tak podanymi spostrzeżeniami, nie można odmówić Autorce trafności obserwacji.
Dla mnie nie mniej frapujące były relacje między członkami rodziny, a w zasadzie, między wspomnianymi już kobietami - iskrzące od emocji, niejednoznaczne i pobudzające do wielu refleksji.
Iwona Poczopko posługuje się bardzo dobrym językiem - jest złośliwie, inteligentnie, bywa wulgarnie, ale w uzasadniony sposób, a momentami jest wzruszająco... Czyta się świetnie, ale z drugiej strony - to bogactwo języka przypisane jest w jednakowy sposób do każdej, niemalże postaci i to jest odrobinkę sztuczny zabieg. Ale to jedyna rzecz, jakiej się czepię (no, może poza karpiem w galarecie, którego nie cierpię :P ), bo uważam, że jest to bardzo dobra rzecz i szczerze polecam, zwłaszcza, że jak już wspomniałam - czytanie idzie migiem.
Tak jeszcze na marginesie: forma tych opowiastek wręcz narzuca przetworzenie ich na spektakl teatralny, albo kameralny filmik, coś na kształt "Żółtego szalika".

Książka dotarła do mnie jeszcze przed świętami. Z lekturą postanowiłam poczekać na styczeń, aby w pewnym stopniu przedłużyć sobie świąteczną atmosferę. Nastawiłam się na literaturę lekką, łatwą i przyjemną. Niestety troszeczkę się zawiodłam. Męczył mnie przydługi jednolity tekst, czasami brakło podziału na akapity, drażniły wulgaryzmy, momentami czułam się zniesmaczona. Początkowo czytało mi się z oporem, kilka dni książka leżała nieczytana, ale później do niej wróciłam i się zaczytałam.
Książka podzielona jest na cztery części, które opisują cztery różne Wigilie na przełomie dziesięcioleci. Jak to w życiu bywa - zmienia się skład biesiadników. Główne bohaterki są trzy - matka (Stanisława zwana Niutką) i jej córki: Marta i Hanna. Rodzina rozmawia głównie o aktualnej sytuacji politycznej - od czasów świetności Gierka, poprzez zmiany ustrojowe i czasy współczesne. Najbardziej spodobał mi się opis drugiej Wigilii i panującej wówczas sytuacji. Pamiętacie kolejki przed sklepami? Może znacie je z rodzinnych opowieści?
"Kolejka stała się centrum informacji, miejscem emocjonalnych napięć, dla niektórych była niczym rodzina. Był problem z załatwieniem jakiejś sprawy, kolejka wytłumaczyła, chorowało dziecko, kolejka poradziła, potrzebny był przepis na potrawę, kolejka podyktowała, mąż zapił, kolejka współczuła, pieniędzy do pierwszego nie starczyło, kolejka zrozumiała. Najchętniej gadało się w kolejce o polityce. Można było psioczyć na władzę, pochwalić się wiedzą z podziemnego obiegu informacji, podzielić przemyśleniami."
Przy okazji kolejnej Wigilii wymieniona zostaje kwestia małżeństwa:
"Małżeństwo (...)
-... to partnerstwo! (...)
-Wspólna walka o przetrwanie. Ciężka praca, umiejętność pójścia na kompromis, wzajemny szacunek, a nie układ, w którym liczysz się tylko ty i twoje oczekiwania."
Jakie jeszcze tematy zostają poruszone? Odpowiedzi poszukajcie sami.
Zaletą jest, że książka jest nieszablonowa, akcja toczy się stale w jednym miejscu. Autorka umiejętnie nawiązała do polskiej sytuacji politycznej. Mnie szczególnie przypadł do gustu wątek nawiązujący do czasów PRL. W powieści nic nie jest przekoloryzowane, rodzinne świętowanie nie zawsze jest idealne, zdarza się, że nawet w tym wyjątkowym dniu rodzina się kłóci. Zupełnie zaskoczyło mnie zakończenie, ale nie będę wam spolerować. Ze względu na poruszaną tematykę książkę warto przeczytać nie tylko w okresie świątecznym. Książka skłania do przemyśleń. Nigdy nie wiadomo, co wydarzy się w ciągu roku i czy będzie nam dane w takim samym składzie zasiąść do kolejnej uczty wigilijnej. Cieszmy się każdą chwilą z bliskimi, nie uciekajmy w wirtualny świat, ale celebrujmy drobne przyjemności.

Trudno mi powstrzymać się od rzucenia jakąś inwektywą w kierunku tej paplaniny. Jest to tak AGRESYWNA książka, że chyba nigdy podobnej, równie nieprzyjemnej - nie czytałam. Wyjątkowa propaganda, nachalna i brutalna. Pod płaszczykiem wielkiej elokwencji, wiedzy i inteligencji - Pani POCZOPKO (idealne nazwisko) wciska nam niewiarygodny syf!
To wściekła obrona wszystkiego, co nie polskie i obrzydzanie wszystkiego, co polskie. To masakrowanie wszelkiej tradycji. Bardzo smutne. I takie COŚ na Święta zaserwowano Polakom!?! WSTYD!
Czego tu nie ma... jest oczywiście antysemityzm, obrona niewinnych współpracowników, towarzyszy, obrzucanie g***** Kościoła, wykrzywienie obrazu rodziny (jak żyję, tak nie poznałam takiej).
Nie che mi się pisać o tym syfie.
Ach i może przytoczę tylko słowa z okładki:
"Niepolityczna i pod prąd. Zaczyna się w dobie "bujnego Gierka", a kończy w dzisiejszych TRUDNYCH CZASACH"!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Chyba autorka odleciała trochę. Bo widzi Pani - w trudnych czasach, nie dzisiejszych, tylko tych TRUDNYCH, byli ludzie, którzy rąk sobie szambem nie ubrudzili - WIĘCEJ, byli cichymi BOHATERAMI i jeśli Pani to przeszkadza, to nasuwa się pytanie: dlaczego?
O i jeszcze jedno, "droga" Pani Poczopko - nie wiem jak u Pani, ale u większości Wigilia inaczej wygląda. No wie Pani, to takie mimo wszystko miłe Święta są. Ludzie raczej starają się wtedy nie obrzucać błotem.

1/10
nie, nie, nie, nie, nie, nie............

* Ta książka to ciągła KŁÓTNIA i podniesiony ton - chociażby tylko dlatego odradzam.
* Przedstawiona rodzina to patologia - ciekawe gdzie Autorka szukała inspiracji? Bo chyba nie u siebie?
* Jest to też poważna skarbnica "złotych myśli". Bohaterowie co rusz rzucają pikantnymi metaforami jak np. "Odbija mi się jak (i tu nie wiem czy było "dziwka", czy "kur**" użyte, więc trochę mogę przekręcić) /dziwce/ku****/ po Komunii Świętej". No Pani Poczopko - ja myślę, że Pulitzer to minimum, ale jeszcze bym Nobla literackiego dodała. To oczywiście tylko jeden z WIELU cennych cytatów.

Mój egzemplarz będzie ozdabiał śmieci, a raczej śmieci będą ozdabiały egzemplarz. Nie każda książka nadaje się na "podaj dalej", a już na pewno nie każda pasuje do biblioteki... Aby było jasne, jeszcze nigdy, NIGDY nie wyrzuciłam żadnej książki - ale też i żadna sobie na to tak nie zasłużyła. Robi mi się źle, jak myślę o tych dzisiejszych pisarzynach. CO SIĘ LUDZIE Z WAMI POROBIŁO?! Naprawdę miernota się sprzedaje? Serio?