Przy powierzchownym podejściu do tej książki, to można o niej powiedzieć, że jest to opowieść o przeżyciach autora z czasów jego pobytu w niemieckim obozie jenieckim na terenie III Rzeszy w końcówce II Wojny Światowej i jednocześnie opis jednej z największych hekatomb ostatniej wojny, jaką było bombardowanie Drezna.
Jednak książka, w swoim czasie, wywołała niebywały wstrząs światopoglądowy w konserwatywnych kręgach amerykańskiego społeczeństwa. Jej główny bohater, amerykański żołnierz, jest właściwie antybohaterem, pacyfistą i nieudacznikiem. Jednocześnie książka ma obrazoburcze dla świadomości historycznej Amerykanów przesłanie, że również zachodni alianci dopuszczali się bezsensownych i małostkowych zbrodni, jakimi było dywanowe bombardowanie niemieckich miast pełnych cywili. Amerykanie przywykli myśleć o swoich interwencjach wojskowych, jako o paradzie brygady kawalerii, która przybywa z rycerską pomocą zagrożonym. Tym czasem dwudniowy nalot ponad tysiąca bombowców na bezbronne miasto, który skutkował całkowitym spaleniem wielkiego miasta i śmiercią 25 tys. ludzi trudno uznać za „humanitarny” sposób prowadzenia wojny. Dodatkowo, myślę że nie przypadkiem, książka została wydana w czasie największego kryzysu w amerykańskim społeczeństwie, związanego z jego stosunkiem do wojny w Wietnamie.
Zastanawiam się, na ile niemieckie pochodzenie pisarza przyczyniło się do jego uwrażliwienia na niemieckie cierpienia w czasach wojny. Zastanawia mnie także fakt, że tak śliny wstrząs jakim było przeżycie niszczycielskiego nalotu bombowego znalazł wyraz w literackim dziele dopiero 25 lat później, w dość sprzyjającej atmosferze politycznej – wspominany wcześniej przeze mnie kac moralny USA po wojnie Wietnamskiej. Pomimo mojego poglądu, że nie można różnicować ludzkiego cierpienia, dość ostrożnie podchodzę do martyrologii narodu niemieckiego w czasie II Wojny Światowej. Od razu sobie przypominam o fakcie, że Niemcy w pierwszych minutach swojej agresji wrześniowej na Polskę zbombardowali bezbronny Wieluń, gdzie celem był między innymi szpital. Potem nastąpiła cała fala bombardowań m.in. Warszawy, Rotterdamu, Londynu czy Coventry. Herman Goering zagroził Anglii, że jeżeli się nie podda, zostanie spalona w bombardowaniach. A już dwa tysiące lat temu, pewien wędrowny nauczyciel z Judei mawiał: kto mieczem wojuje od miecza ginie.
O samej książce słyszałem sporo już wcześniej i dużo się po niej spodziewałem. Gdy tym czasem książka okazała się dobra, ale jak dla mnie bez jakiegoś większego efektu emocjonalnego. Uważam, że jest sporo innych równie dobrych książek o przesłaniu antywojennym, o których zupełnie się nie mówi.

Przy powierzchownym podejściu do tej książki, to można o niej powiedzieć, że jest to opowieść o przeżyciach autora z czasów jego pobytu w niemieckim obozie jenieckim na terenie III Rzeszy w końcówce II Wojny Światowej i jednocześnie opis jednej z największych hekatomb ostatniej wojny, jaką było bombardowanie Drezna.
Jednak książka, w swoim czasie, wywołała niebywały...