Arne Dahl, szwedzki pisarz posługujący się pseudonimem, popełnił był już dwie długie serie powieści kryminalnych. „Pustkowiami” otwiera trzecią. Tę pisarską wprawę widać tu bezwzględnie: swobodę w operowaniu słowem, klarowność budowania intrygi, umiejętność prezentacji postaci. Widać też zbytnią pewność, że czytelnik łyknie każde uzasadnienie zapętlenia fabuły, odłożywszy na bok obiekcje logiczne, pokonany przez potęgę słowa zapisanego. Do pewnego stopnia ma zresztą Dahl rację: to, że w jakimś momencie postępowanie pary (do tego słowa też jeszcze wrócę) bohaterów wydało mi się nieco histeryczne, szybciutko zapomniałam, żeby nie psuć sobie przyjemności z lektury.

„Pustkowia" to przebiegle przewrotny tytuł. Bo zbrodnie, których byliśmy (i będziemy) świadkami mają bogate panoramiczne tło i sięgają korzeniami w hałaśliwe strefy władzy i wojny. To zdecydowany atut autora, że potrafi połączyć wiele podgatunków kryminału - jako sporadyczny czytelnik „morderczej” literatury odwołam się tu do kina: zaczynamy lekturę osaczeni klimatem „Milczenia owiec", kończymy raczej w „Tożsamości Bourne'a". Zresztą odwołanie do dziesiątej muzy ma wiele sensu, bo książki Dahla są w Szwecji regularnie adaptowane na miniseriale i przyznam, że filmowość budowanych scen, narzucała wręcz refleksję, że serial na podstawie „Pustkowi" miałby szansę być lepszym dziełem niż książka.

Główny bohater - Sam Berger - posępnie zabawny policjant z przeszłością bardzo ładnie wpisuje się w schemat bystrego detektywa, od razu wiemy, że będziemy go lubić, i że to on, brnąc przez deszcz, pod górkę i na przekór światu, zawsze będzie miał rację. Mniej przekonująco wypada natomiast bohaterka kobieca - blondwłosa Molly Blom - pozlepiana z pasujących do fabuły kawałków, wyraźnie skonstruowana jako ta „druga do pary" - oto minus schematu narzuconego przez „filmowość" opowieści. Może dalsze tomy przydadzą pięknej Molly trochę więcej charakteru.

Zaletą „Pustkowi" jest także kilka odważnych wolt fabularnych, niektóre mogą zaskoczyć nawet doświadczonego czytelnika. Do tego Dahl nie serwuje nam przesadnej makabry. Na tyle dobrze operuje wyobraźnią i językiem, że nie potrzebuje jej, by stworzyć nastrój grozy. Napięcie powstaje z niedomówień, kontrastów i domysłów. Dzięki temu najstraszniejsze są tu sceny bez ofiar, niektóre nawet bez kropli krwi. To bardzo dobra cecha w świecie współczesnego kryminału, który lubi eskalować koszmar do niebotycznych granic.

„Pustkowia" są przyjemną lekturą na dwa wieczory. Nie powinny zawieść wielbicieli sprawnych sensacji. Co najwyżej mogą zostawić uczucie niedosytu, bo zakończenie - rzecz jasna - jest początkiem kolejnej opowieści.

Agnieszka Ardanowska