Tak się ostatnio złożyło, że przeważająca część książek, które czytam i recenzuje to książki z historią w tle. I wcale nie piszę tego, żeby się pożalić ;), wręcz przeciwnie, bardzo lubię książki historyczne szczególnie te, których fabuła osadzona jest w czasie drugiej wojny światowej. Lubię historię i kiedy sięgnę pamięcią do czasów szkolnych, to muszę przyznać, że nigdy nie sprawiała mi kłopotu (może poza zapamiętywaniem dat :) ). Pewnie zabrzmi to trochę niefortunnie, ale uważam okres drugiej wojny światowej za najciekawszą kartę naszej historii. I choć na jej temat powstały już setki książek i wydawałoby się, że nie można napisać już niczego nowego w tej materii, to jednak powieść Aleksa Rosenberga, jak dla mnie, rzuciła nowe światło na wiele kwestii dotyczących wojny.

„W ostatnich latach przed wybuchem II wojny światowej Rita Feuerstahl studiowała na krakowskim uniwersytecie. Cieszyła się wolnością i snuła plany na przyszłość. Chciała zostać prawniczką. Tymczasem los zesłał jej romans i dziecko. I tajemnicę, tak wielką, że jej ujawnienie może zmienić oblicze świata, i tak potężną, że daje Ricie niezwykłą, ogromną wolę ocalenia w piekle, które zgotowali naziści. Aby przeżyć, Rita uczy się kłamstw i pilnie strzeże swoich tajemnic. Zmienia swoją tożsamość i przybiera fałszywe nazwisko. Zamieszkuje wśród Niemców, w samym sercu nazizmu. Robi wszystko, aby przetrwać. Przekracza swoje własne granice — konsekwentnie i z determinacją.

Akcja tej niezwykle intrygującej powieści toczy się w wielu miejscach Europy u progu wojny i podczas niej. To książka o kłamstwach i tajemnicach polityków, które niepostrzeżenie przenikają relacje kobiety, jej męża i jej kochanków i decydują o ich najbardziej intymnych posunięciach. Równocześnie to historia o doświadczaniu wojny, o przerażeniu, o poświęceniu, o tym, jak daleko można się posunąć, zanim nie utraci się istotnej cząstki siebie. A wszystko ma swoją cenę. Również przetrwanie”.

Alexander Rosenberg jest amerykańskim filozofem i wykładowcą uniwersyteckim. Jest autorem książek i artykułów na temat filozofii społecznej i ekonomicznej, a także na temat teorii związanych z ewolucjonizmem. „Dziewczyna z Krakowa” to jego debiut jako powieściopisarza.

W przeważającej części powieści „Dziewczyna z Krakowa” obserwujemy losy Rity Feuerstahl, Żydówki, która zmieniając kilka razy tożsamość, próbuje za wszelką cenę przetrwać wojnę. Jeden z przyjaciół, którego spotyka na swojej drodze, powierza jej wielką tajemnicę dotyczącą wojny, która daje jej nadzieję i powód do tego, aby za wszelką cenę utrzymać się przy życiu i doczekać końca wojny. Drugim wątkiem powieści są zmagania wojenne kochanka Rity, lekarza, który również zmieniając tożsamość, doświadcza wojny, przemierzając Europę.

Alex Rosenberg napisał książkę, która jak żadna inna o tej tematyce, wywarła na mnie niebywałe wrażenie i zmusiła do wielu refleksji i przemyśleń. Autor bez posługiwania się drastycznymi opisami sprawił, że moja wyobraźnia pracowała na najwyższych obrotach i nawet teraz po skończeniu książki, każdego wieczora przed snem to właśnie ona zaprząta moje myśli. Sprawił, że w zupełnie inny sposób i według innych kategorii zaczęłam oceniać tę wojnę.

„ (...) Był pan w domu na przepustce z jednostki? — Niestety, nie. Najgorsze zadanie, jakie można dostać blisko frontu wschodniego, i trafiło się mnie. — Przerwał. — Moja jednostka pełniła wartę w dzielnicy żydowskiej. — Użył oficjalnej nazwy. — Dlaczego najgorsze? — Rita próbowała nie wyglądać na zainteresowaną. — Z powodu miejsca… Obrzydliwe. Nie można w nim wytrzymać. Na ulicach leżą rozkładające się zwłoki, wokół biegają zdesperowani ludzie. Ich zapach, zapach żywych trupów. Ale najgorsze są głodujące dzieci. Bez względu na to, jak ważne jest, żeby oczyścić świat z tych ludzi, to jest trudna i bardzo nieprzyjemna praca. Nawet członkowie partii czasami się zastanawiaj?, czy to cierpienie jest naprawdę konieczne?”

Bardzo dużo uwagi autor poświęca polityce, strategi wojennej polityków i demaskuje ich kłamstwa. Stawia dosyć śmiałe tezy, a biorąc pod uwagę fakt, że jego artykuły naukowe spotykają się ze sporą krytyką, myślę, że nie każdy będzie zgadzał się z jego teoriami. Niemniej jednak jego powieść to dobry sposób na pogłębienie wiedzy historycznej, którą przybliża w bardzo fachowy sposób i z dużą znajomością tematu.

Towarzysząc Ricie w trudnej walce o przetrwanie, jesteśmy konfrontowani z całą okropnością wojny i ze wszystkimi jej konsekwencjami, które odzwierciedlają się w postępowaniu ludzi nie rzadko takim na granicy moralności.
Ciekawostką jest fakt, że Rosenberg opierał się na wojennych doświadczeniach ludzi, których znał, co niewątpliwie uwiarygadnia zdarzenia zawarte w książce, a całą powieść czyni jeszcze bardziej interesującą i godną uwagi.
Książka zawiera również elementy romansu z nutką erotyki, co było dla mnie sporym zaskoczeniem, ale zapewniam, że sceny te opisane są bardzo subtelnie i w żadnym wypadku nie dominują treści.

„Dziewczyna z Krakowa” to książka, która wywołuje przeróżne emocje i pozostawia po sobie niemałe wrażenie. Poraża, szokuje, zasmuca, ale i daje szersze spojrzenie na drugą wojnę światową. Polecam z czystym sumieniem!

Za możliwość przeczytania książki dziękuję wydawnictwu Editio.

Tak się ostatnio złożyło, że przeważająca część książek, które czytam i recenzuje to książki z historią w tle. I wcale nie piszę tego, żeby się pożalić ;), wręcz przeciwnie, bardzo lubię książki historyczne szczególnie te, których fabuła osadzona jest w czasie drugiej wojny światowej. Lubię historię i kiedy sięgnę pamięcią do czasów szkolnych, to muszę przyznać, że nigdy...