W szkole historia była jednym z moich ulubionych przedmiotów. Ze szczególną uwagą studiowałam wczesne losy obu Ameryk, a zwłaszcza konkwisty hiszpańskie. Ilekroć wspominałam o tym, jak z powodu zachłanności Cortez, Pizarro bądź de Almagro zniszczyli wspaniałe cywilizacje indiańskie, to zadawałam sobie jedno pytanie - czy ludzie byliby zdolni powtórzyć coś takiego? Czy pomimo rozwoju technologiczno-kulturowego człowiek nadal wybrałby destrukcję zamiast asymilacji? Po przeczytaniu "Kronik marsjańskich" wiem już jedno - tak, to jest możliwe.

"Kroniki..." to zbiór dosyć krótkich opowiadań przedstawiających po kolei proces "zdobywania" Marsa przez ludzkość. Ziemia staje się coraz bardziej wyniszczona. Z tego powodu ludzie postanawiają wysłać na sąsiedni glob ekspedycje kosmiczne mające sprawdzić, czy Czerwona Planeta nadaje się do kolonizacji. O dziwo, nie dość, że planeta jest zdatna do życia, to ktoś już ją zamieszkuje! Tyle, że Ziemianie nie są na niej mile widziani - pierwsze ekspedycje zostają wymordowane. Fortuna jednak kołem się toczy; jak potem odkryje jedna z kolejnych załóg, Marsjanie zostali wytrzebieni przez... ospę wietrzną. Można powiedzieć, że to niezwykle szczęśliwy zbieg okoliczności...

Prawdę mówiąc, wszystko to jest tylko preludium do najważniejszej części dzieła Bradbury'ego. Jak się okaże, Marsa nie tylko nie trzeba przystosowywać na ludzkich potrzeb, lecz na dodatek można korzystać do woli z pozostawionej spuścizny Marsjan. Autor, posługując się tutaj metaforami i groteską, wspaniale pokazał ludzką bezmyślność i postępującą moralną zgniliznę. Chociaż kapitan Wilder odczuwał respekt widząc budynki sakralne Obcych, wymarłe miasta oraz pozostawioną przez nich, niemal mistyczną sztukę, to wkrótce został zastąpiony przez prostaków pokroju Biggsa - osoby zapatrzone wyłącznie na siebie i swoje potrzeby. Osoby, dla których wspaniała, zniszczona kultura marsjańska jest tylko pretekstem do strzelania w okna. Owa degrengolada jest zauważalna podczas opisów zabaw najmłodszego pokolenia - dzieci cichcem przemykały do wymarłych polis nie po to, by je podziwiać, lecz by dla uciechy demolować obce mieszkania, nim te zostaną spalone przez strażaków.

Prymitywizm ludzi niszczących to, czego nie mogą zrozumieć, dobrze komponuje się z klimatem książki - niespokojnym, tajemniczym. Widać kontrast między poetyckimi, barwnymi opisami Marsjan a szarością, topornością naszego gatunku. Bradbury pisze lekko, wręcz subtelnie, jednak udało mu się stworzyć przytłaczającą atmosferę ogarniającą czytelnika w miarę poznawania dalszych opowiadań.

"Kroniki..." nie są książką typowo naukową. Nie ma tutaj długich opisów technologicznych, całość jest skorupą ukrywającą rozmyślania na temat człowieczeństwa. Chociaż źle przyjęci, to jednak my - ludzie - staliśmy się tymi złymi, niszcząc to, co dla nas nieznane. I chociaż całość nie ma równego poziomu (parę tekstów jest słabszych od reszty), to naprawdę polecam - pokazana tu wizja ludzkiej kolonizacji zamieniającej się w klęskę jest niesamowita i może stanowić dla nas przestrogę.

W szkole historia była jednym z moich ulubionych przedmiotów. Ze szczególną uwagą studiowałam wczesne losy obu Ameryk, a zwłaszcza konkwisty hiszpańskie. Ilekroć wspominałam o tym, jak z powodu zachłanności Cortez, Pizarro bądź de Almagro zniszczyli wspaniałe cywilizacje indiańskie, to zadawałam sobie jedno pytanie - czy ludzie byliby zdolni powtórzyć coś takiego? Czy...