Krótki przewodnik po tym, jak rozpoznawać populistów i jak z nimi rozmawiać, no a chociaż jak rozbrajać ich rozumienie świata. Niestety o tym jak ich przekonać, jest stosunkowo najmniej, zatem najtrudniejszej kwestii tu nie ma. Niemniej zdecydowanie warto czytać, by wiedzieć na co nie dawać się nabrać.

To pouczające, jak bardzo systemy polityczne Orbana, Erdogana, Chaveza, Putina, Le Pen czy naszych rodzimych spod znaku Kaczyńskiego wiele łączy - na najgłębszym poziomie rozumienia i tworzenia polityki. Populizm wg. Autora to dwie cechy,
1) niechęć wobec elit z jednej strony (Ale to warunek niewystarczający, to samo w sobie może być wręcz pozytywne)
2 ) to przekonanie że tylko "my" reprezentujemy naród i nikt poza nami. Orban powiedział wręcz po przegranych wyborach, że naród nie może być w opozycji.

Ta druga cecha stanowi zwykle o niebezpieczeństwie wykluczania wszystkich innych. Jest bezpośrednim zagrożeniem dla pluralistycznej polityki, dla otwartego i włączającego społeczeństwa. Systemy te mają sporą siłę wewnętrznej spójności (taki swoją drogą samograj, naród to Ci którzy głosują na nas, reszta nie jest narodem) i właśnie zrozumienie tej siły pozwoli dopiero z nimi rozmawiać. To koniecznie gdyż tego typu wykluczenia lubią się źle kończyć, nie tak dawno w b. Jugosławii choćby.

To wszystko jest nieco zaskakujące, mam wrażenie że to definicja skrojona wręcz na nasze czasy, nie ma tam wiele o wątku socjalnym i konieczności jego rozbrojenia, nie ma za wiele o obiecywaniu wszystkiego. To wszystko z czym potocznie populizm się kojarzy jest nieobecne, a przynajmniej słabiej akcentowane.

Najbardziej brakowało mi argumentów osłabiających siłę populistów względem ich zwolenników. Niezależnie od ich siły i zwartości, trzeba pamiętać że stoją za nimi żywi ludzie - wyborcy którzy oddają swój głos. To nie jest tak, że znikną wraz z populistami, oni i ich problemy przecież egzystują i względem tych problemów także trzeba się ustawiać. To jest przecież przerażające, że tak wielu z nas poświeci bez problemu wolność, równość i wartości demokratyczne (o które tak ciężko walczyliśmy) ot tak.

Książka Mullera to zatem krótki esej o rozumieniu populistów i o tym jak widzą świat. Niewiele jest w niej niestety o tym jak ten świat możemy uczynić wspólnym i bardziej otwartym.

Krótki przewodnik po tym, jak rozpoznawać populistów i jak z nimi rozmawiać, no a chociaż jak rozbrajać ich rozumienie świata. Niestety o tym jak ich przekonać, jest stosunkowo najmniej, zatem najtrudniejszej kwestii tu nie ma. Niemniej zdecydowanie warto czytać, by wiedzieć na co nie dawać się nabrać.

To pouczające, jak bardzo systemy polityczne Orbana, Erdogana, Chaveza,...