Trudno nie zauważyć, że już od dobrych kilku lat książki młodzieżowe cieszą się ogromną popularnością. Wydawnictwa prześcigają się w publikowaniu powieści skierowanych do nastoletnich czytelników - zarówno zupełnie nowych pozycji, jak i kontynuacji, które często zdają się nie mieć końca. Ów przesyt nie jest oczywiście zjawiskiem pozbawionym wad: tak duża ilość książek, których tematyka waha się zazwyczaj między kilkoma wyświechtanymi koncepcjami, siłą rzeczy musi nieść ze sobą wtórność. Powstaje więc pytanie: czy wobec takiego nagromadzenia młodzieżówek można jeszcze napisać coś świeżego i oryginalnego? Otóż można.

Jest rok 1849. Lee Westfall, podobnie jak większość głównych bohaterek prozy dla nastolatek, nie ma lekkiego życia. Ze względu na chorobę ojca musiała wziąć na siebie obowiązki, które we współczesnych jej czasach przypadały zazwyczaj mężczyznom. Czas wypełnia jej za tym przede wszystkim ciężka praca: od polowań po zajmowanie się zwierzętami i uprawą roli. Dziewczyna ma także pewien sekret - potrafi wyczuwać złoto, co w dobie amerykańskiej gorączki złota może okazać się równie korzystne co niebezpieczne. W wyniku splotu tragicznych wydarzeń Lee musi wyruszyć w niebezpieczną podróż do Kalifornii, gdzie będzie mogła bez obaw wykorzystywać swój dar - a przynajmniej taką ma nadzieję. Najpierw musi jednak przeżyć męczącą, pełną niebezpieczeństw podróż.

To, co w „Zlotowidzącej” okazało się najbardziej nowatorskie, jeśli chodzi o gatunek młodzieżowy, jest podjęta przez autorkę tematyka. Nie jest to romans, fantasy ani dystopia i już sam fakt, że Race Carson zdecydowała się oprzeć swą książkę na niepopularnej kanwie, jest niewątpliwą zaletą. Spodziewałam się mdłej pseudo-fantastyki, a otrzymałam coś naprawdę intrygującego: pełnokrwistą przygodówkę; połączenie westernu i powieści drogi. Nie spotkamy tutaj bohaterów o nadludzkiej mocy, którzy kiwnięciem palca pokonują najgorszych złoczyńców. Jedynym nadprzyrodzonym elementem jest moc złotowidzenia Lee, która, nie oszukujmy się, nie stanowi umiejętności szczególnie przydatnej w walce, a raczej od samego początku przysparza dziewczynie kłopotów. Miejsce akcji jest bardzo konkretne, i chociaż fabuła nie została osadzona w alternatywnej, magicznej rzeczywistości, uwierzcie mi: dziewiętnastowieczne Stany Zjednoczone mogą okazać się równie fascynujące i niebezpieczne co kipiące od czarów światy.

Z resztą realia to chyba najmocniejszy punkt powieści. Rar Carson doskonale oddała klimat epoki; pokusiła się nawet o wplecenie pomiędzy własnych bohaterów autentycznych postaci, dzięki czemu opowieść Lee nie przypomina alternatywnej wersji historii, lecz raczej jakaś nieodkrytą, do tej pory skrzętnie skrywaną tajemnicę, którą autorka postanowiła się z nami podzielić. Czytelnik zetknie się z problemami, które w gruncie rzeczy ukształtowały tamte czasy i są z nimi nierozerwalnie związane, takie jak segregacja rasowa czy dyskryminacja kobiet.

Kilka słów należy się również Lee, która na tle takiego otoczenia dosłownie błyszczy jak tytułowe złoto. To świetnie wykreowana bohaterka - silna i charakterna, ale nie bezmyślna czy impulsywnie naiwna; wyszkolona, ale nie niepokonana. Przede wszystkim to młoda dziewczyna, która musi samodzielnie przedrzeć się przez męski, niegościnny świat, i robi to po prostu fenomenalnie. Myślę, że może okazać się wspaniałym wzorem dla nastoletnich czytelniczek.

Karolina Antczak