"Upadek imperium strachu: Praxis" to pierwsza książka Waltera Johna Williamsa, z którą miałam do czynienia. Opis na okładce był wyjątkowo zachęcający: potężna cywilizacja Shaa chyli się ku upadkowi, a ludzkość jest dla odmiany tylko jedną z podbitych przez Shaa ras. Gdy umiera ostatni Shaa, następuje okres "bezkrólewia", a jak wiadomo - natura nie znosi próżni. Znajdują się więc i chętni do objęcia schedy po potężnych Wielkich Panach.

Po powyższym opisie spodziewałam się niebanalnych opisów galaktycznej cywilizacji: techniki, systemu społecznego i politycznego, a także odmiennej kultury i zwyczajów. Niestety, pod tym kątem zawiodłam się sromotnie. Ani sami Shaa, ani stworzone przez nich imperium nie wydało mi się ani obce, ani innowacyjne. Wręcz przeciwnie: wszystkie opisy aż uderzały ludzkimi określeniami oraz ludzką mentalnością. Tytułowy system społeczno-polityczny - "Praxis" to łacińskie słowo oznaczające realne działania, praktykę. A trzeba zauważyć, że doktryna Praxis powstała u Shaa na kilka wieków przed kontaktem z ludzkością! Więcej, w trakcie lektury dowiadujemy się, iż odległość w imperium jest mierzona w latach świetlnych, oddziały nazywane są eskadrami, przetrwały nawet takie tytuły, jak porucznik czy kapitan. O ile zazwyczaj w space operach mi to nie przeszkadza (znajdźcie mi space operę bez krążowników czy pancerników), o tyle nijak nie jestem w stanie pogodzić takiej nomenklatury w imperium, w którym człowiek jest tylko jedną z ras, w dodatku podbitą, podległą.

Wszystko w powieści Williamsa trąci myszką: gabinety oficerów na statkach kosmicznych są obite boazerią, a łazienki - kafelkami. Oficerowie noszą peleryny z epoletami, zawierają zaaranżowane małżeństwa i w ogóle zachowują się jak w latach 20-tych XX wieku. Pomimo faktu, iż od podbicia ludzkości minęło już kilka stuleci, a statki ostrzeliwują się antymaterią, świat jakby zatrzymał się w miejscu. Niestety autor nie pokusił się o jakąkolwiek próbę wyobrażenia sobie, jak obca, super zaawansowana cywilizacja mogłaby wyglądać. Szkoda.

Na plus powieści mogę policzyć kreację jednej z dwojga głównych bohaterów - Caroline Sula. Zazwyczaj mało która postać kobieca wzbudza moją sympatię w powieściach fantastycznych; często są płaskie i słabo nakreślone. W przypadku "Praxis" Caroline zostawia wszystkich męskich bohaterów w tyle, jej historia jest ciekawa, wiarygodna, pełna zakrętów i przeciwności losu, co powoduje, że dziewczyna dojrzewa i nabiera tężyzny psychicznej. Niestety nie można powiedzieć tego o drugim głównym bohaterze, kapitanie Martinezie, który okazuje się być zarozumialcem, babiarzem i karierowiczem. Były co prawda nieliczne momenty, kiedy odczuwałam wobec niego cień sympatii, ale tylko tyle.

Czy polecam komuś lekturę "Praxis"? Ciężko powiedzieć. Nie jest to książka kompletnie beznadziejna, skoro doczytałam ją do końca bez większych kryzysów; ale z drugiej strony liczne wady nie pozwalają mi dać oceny wyższej niż 5 gwiazdek - książka przeciętna. Na rynku książki dostępnych jest wiele space oper, z których niemal każda jest lepsza od powieści Williamsa, jak choćby "Honor Harrington" Webera, "Zaginiona flota" Campbella, czy "Rubieże imperium" Dębskiego.
Podsumowując: nie polecam, chyba że naprawdę nie macie nic lepszego do czytania albo szukacie niezobowiązującej lektury do autobusu/tramwaju.

"Upadek imperium strachu: Praxis" to pierwsza książka Waltera Johna Williamsa, z którą miałam do czynienia. Opis na okładce był wyjątkowo zachęcający: potężna cywilizacja Shaa chyli się ku upadkowi, a ludzkość jest dla odmiany tylko jedną z podbitych przez Shaa ras. Gdy umiera ostatni Shaa, następuje okres "bezkrólewia", a jak wiadomo - natura nie znosi próżni. Znajdują się...