Geopolityka jest dziedziną nauki, która w dniu dzisiejszym przeżywa prawdziwy renesans. Jej prawidła, które mówią, że międzynarodowe relacje są zdeterminowane poprzez geografię i twarde interesy, a niekoniecznie przez przyjaźń, honor i obietnice, były przedmiotem tabu jeszcze kilkanaście lat temu, gdzie unipolarny świat Stanów Zjednoczonych wyłonił się po bankructwie i upadku ZSRR. Dziś, gdy otaczający nas świat coraz bardziej zaczyna przypominać XIX-wieczny koncert mocarstw, a ostoje polityki wielu państw, w tym Polski, takie jak Unia Europejska i NATO gniją od środka, czy wręcz chylą się ku upadkowi, nie ma prawa dziwić fakt, że geopolityka wraca na salony. W dużej mierze dzięki internetowi, geopolityka zagnieżdża się też w umysłach zwykłych ludzi, którzy chcieli by odszyfrować wydarzenia dziejące się współcześnie, a tracą wiarę w takie slogany i uzasadnienia pewnych czynów jak „demokracja”, czy „historyczne zwady”.
W swojej książce Tim Marshall aplikuje czytelnikowi pigułkę wiedzy z zakresu geopolityki skupiając się na pierwszym członie nazwy tej nauki, a więc na „geo” – geografii. W 10 przykładach udowadnia, że geografia wciąż jest ważnym, a może i najważniejszym czynnikiem decydującym o relacjach międzypaństwowych, ale także i o tym czym dane państwo jest i czym może kiedyś być.
Buńczucznie można rzec, że dzisiejsza ludzkość już dawno wyswobodziła się z łańcuchów geografii. Kanały Sueski i Panamski sprawił, ze tytaniczne wysiłki odkrywców takich jak Marco Polo, czy machinacje takich polityków jak Cecil Rhodes straciły na znaczeniu – dziś już nikt nie musi opływać Afryki i Ameryki Północnej, by korzystać z dobrodziejstw handlu morskiego na trzech największych oceanach świata. Zwykły człowiek swoje usługi może dziś oferować ze swojego domu w Londynie odbiorcy w Sydney za pośrednictwem Internetu, nie bacząc na niegdyś niewyobrażalnie wielki dystans dzielący oba te miasta. Każdy z nas, ograniczony jedynie ilością wolnego czasu i pieniędzy w portfelu, w kilkadziesiąt godzin może wygodnie przebyć dystans, który 100 lat temu w znoju i trudzie pokonywało się w ciągu miesięcy.
Ale jednak, jak przekonuje nas autor, geografia wciąż jest arcyważna. To ona sprawia, że Bangladesz będzie zmagał się po wsze czasy z natarczywymi powodziami. Stany Zjednoczone będą uprzywilejowane systemem rzecznym, który w idealny sposób łączy rozległe tereny tego kraju i pozwala na efektywny transport rzeczny, kilka razy tańszy niż lądowy. Polska zawsze będzie tu gdzie jest teraz, na nizinie środkowo-europejskiej, która jest jedynym dogodnym punktem wjazdu obcych armii do Rosji, przez co zawsze będziemy narażeni na próby kontrolowania nas przez wschodniego sąsiada. Lub to my możemy się pokusić na napad na niego, co historia, prawie równe 400 lat temu, ukazała jako możliwe…
Oczywiście, na temat każdej z tych zależności można by było napisać oddzielną książkę lub nawet serię książek. Tim Marshall zmuszony jest to heroicznego wręcz generalizowania i streszczania, będąc jednocześnie zobligowanym do przekazania nam sensu swojej wypowiedzi i poparcia jej dowodami. A więc zawiła relacja Pakistanu i Indii, pełna innych aktorów takich jak Afganistan i USA musiała zmieścić się na dwudziestu-paru stronach jednego rozdzialiku. Czy Tim Marshall wyczerpał temat? A skąd! Czy przestawił rzeczową i lekko strawną analizę tejże zależności, będącą świetnym punktem wyjścia do dalszych badań we własnym zakresie? W moim mniemaniu, tak! Zwłaszcza, że będąc bądź co bądź Brytyjczykiem, nie mogło się obyć bez paru zgryźliwych uwag i ciętego języka.
Książkę tę poleciłbym przede wszystkim początkującym w zakresie geopolityki, ale i nie tylko. Myślę, ze jest to bardzo przystępne odczarowanie polityki dzisiejszego świata, z którym nawet ktoś nie mający pojęcia o geopolityce i jej tuzach winien się zapoznać. Dla niektórych może to być ciężka przeprawa, bowiem trudno odrzucić fakt, ze to nie takie wartości jak przyjaźń i honor definiują zależności między państwami, a najbieglejszy przedsiębiorca i innowator z głębi Chin jest z góry skazany na porażkę w konkurencji z mniej biegłym rywalem z południowo-wschodniego wybrzeża. Tak decyduje geografia i pomimo oszałamiającego rozwoju ludzkości wciąż w bardzo dużym stopniu to ona definiuje kim jesteśmy i co możemy w życiu osiągnąć. Przynajmniej na razie…

Geopolityka jest dziedziną nauki, która w dniu dzisiejszym przeżywa prawdziwy renesans. Jej prawidła, które mówią, że międzynarodowe relacje są zdeterminowane poprzez geografię i twarde interesy, a niekoniecznie przez przyjaźń, honor i obietnice, były przedmiotem tabu jeszcze kilkanaście lat temu, gdzie unipolarny świat Stanów Zjednoczonych wyłonił się po bankructwie i...