Spore zaskoczenie. Autor Joe Kubert oparł swą opowieść na serii faksów, które dostawał od swojego agenta komiksowego, Ervina Rustemagića.
Wszystko działo się podczas konfliktu na Bałkanach, a konkretnie wojnie serbsko-bośniackiej. Zdecydowana większość akcji dzieje się podczas serbskiej blokady Sarajewa, z którego
główny bohater, chcąc utrzymać łączność ze światem, nadaje tytułowe faksy. Wspomniany Rustemagić nie tylko chce utrzymać kontakt ze światem, ale przede wszystkim wydostać z oblężonej
twierdzy siebie i swoją rodzinę. Śledzimy kilkanaście miesięcy nieskutecznych prób ucieczki i zacieśniającego się pierścienia wokół stolicy Bośni.
To nie dramat żołnierzy na froncie, ale dramat rodziny postawionej w opozycji do machiny wojennej, ale też machiny biurokratyczno-politycznej, która skutecznie uniemożliwia ucieczkę.
Ten komiks to jeden z najlepszych antywojennych komiksów jakie czytałem, szczególnie mocny, bo oparty na faktach.

Spore zaskoczenie. Autor Joe Kubert oparł swą opowieść na serii faksów, które dostawał od swojego agenta komiksowego, Ervina Rustemagića.
Wszystko działo się podczas konfliktu na Bałkanach, a konkretnie wojnie serbsko-bośniackiej. Zdecydowana większość akcji dzieje się podczas serbskiej blokady Sarajewa, z którego
główny bohater, chcąc utrzymać łączność ze światem, nadaje...

To powinna być przejmująca opowieść. Ponieważ jest oparta na faktach. Ponieważ zawiera faksy wysyłane z ostrzeliwanego Sarajewa. Ponieważ opisuje ciężką sytuację ludności cywilnej. A jakoś nie przejmuje. I doprawdy nie wiem czemu. Może dlatego, że autor relacjonuje wydarzenia z drugiej ręki. Sam ich nie przeżył, więc nie jest w stanie oddać ich grozy. Nie wiem. Ale jakoś im dalej w las, tym więcej stron przerzucałam.

To powinna być przejmująca opowieść. Ponieważ jest oparta na faktach. Ponieważ zawiera faksy wysyłane z ostrzeliwanego Sarajewa. Ponieważ opisuje ciężką sytuację ludności cywilnej. A jakoś nie przejmuje. I doprawdy nie wiem czemu. Może dlatego, że autor relacjonuje wydarzenia z drugiej ręki. Sam ich nie przeżył, więc nie jest w stanie oddać ich grozy. Nie wiem. Ale jakoś im...

Omówienie pierwotnie ukazało się na portalu Szortal.com
http://szortal.com/node/12369

Hmm…

Chwila zastanowienia wyrażona w tytule to oznaka, że coś tu nie gra. To już trzeci komiks z rzędu, do którego mam jakieś uwagi i pretensje. Kiedyś udawało mi się wybierać do omówień bardzo dobre komiksy. Co się dzieje? Muszę się nad tym mocno zastanowić. Wiadomo, że „Faksu z Sarajewa” nie można porównywać z dwudziestą częścią „Baśni” ani z najnowszym komiksem Sfara, „Nie musisz się mnie bać”. To nie ta kategoria, nie ta bajka. Dlatego też nie miałem jakiś szczególnych oczekiwań. A mimo to mam wrażenie, że coś z tym komiksem jest nie tak. Zaraz wyjaśnię, o co mi chodzi.

Ervin Rustemagić stworzył wydawnictwo, które publikowało komiksy wielu twórców znanych i poważanych tak w Europie, jak i na całym świecie. Rustemagić jest Bośniakiem. 21 marca 1992 roku przebywał w swoim biurze w Holandii, ale postanowił dołączyć do bliskich, którzy parę dni wcześniej wyjechali do Sarajewa, z tęsknoty za rodzinnymi stronami. Zdecydowali się na ten krok pomimo napiętej sytuacji w Bośni i Hercegowinie. Wtedy właśnie kraj rozpoczął starania o odzyskanie niepodległości. Nikomu nie przyszło do głowy, jak to się może skończyć. Przecież był to koniec XX wieku, to nie czas na groźniejsze zabawy z bronią. Rustemagić wrócił do Sarajewa i właśnie w tym momencie Bośnia i Hercegowina została zaatakowana przez Serbię rządzoną przez Slobodana Miloševića. Serbowie najechali na Bośnię po to, żeby jej mieszkańcy na wieki zapamiętali, że już nigdy nie powinni się im przeciwstawiać. Bośnia została praktycznie odcięta od świata. Telefony i faksy (kto jeszcze pamięta takie urządzenia, rączka w górę!) nie zawsze działały. Ale właśnie te ostatnie zainspirowały autora komiksu. Joe Kubert, autor komiksów i twórca szkoły komiksu ze Stanów Zjednoczonych, jest jednym z adresatów faksów, które Ervin Rustemagić wysyła z oblężonego Sarajewa. Kiedy wojna się skończyła, postanowił opisać to, co przeżyli Rustemagić i jego rodzina.

Odcięte od świata Sarajewo jest ostrzeliwane z ciężkiej broni, snajperzy zabijają ludzi na ulicy. Rodzina Rustemagiców, jak większość mieszkańców przeżywa gehennę. Kiedy ich blok zostaje zbombardowany, przenoszą się do pustego mieszkania znajomego. Potem, w nadziei na wydostanie się z miasta, przeprowadzają się do centrum i mieszkają w hotelu Holiday Inn. Za jakiś czas wracają do swojej dzielnicy, a potem znowu przenoszą się do hotelu. Horror rodziny trwa półtora roku. W końcu udaje im się wydostać z oblężonego Sarajewa. Ervin wyjeżdża z akredytacją reporterską, a kiedy otrzymuje obywatelstwo Słowenii, jego bliscy opuszczają miasto jako obcokrajowcy.

Tak naprawdę najważniejsze jest tło historii opowiedzianej w komiksie, czyli koszmar, który wydarzył się w cywilizowanej Europie pod koniec XX wieku. I dlatego odniosłem wrażenie, że za mało w „Faksie z Sarajewa”, gniewu, jakichkolwiek uczuć. Joe Kubert sam przeżył wojnę, więc na pewno potrafił wczuć się w rzeczywistość opisaną w komiksie bardziej niż ktoś bez takich doświadczeń. Dlaczego więc opisuje ją w taki, a nie inny sposób? Ja spodziewałbym się większych emocji, jakiegoś większego zaangażowania. Ale być może o takich wydarzeniach można pisać właśnie z dystansem, na chłodno?

Graficznie jest bardzo dobrze, Joe Kubert to naprawdę dobry rysownik. Na poszczególnych stronach jest od trzech do ośmiu klatek. Strony przeplatane są co jakiś czas grafikami które imitują skany wysyłanych faksów. Pomysł na komiks jest dobry, wizualna realizacja również.

Tak więc, jak widzicie, mam dylemat. Cieszę się, że tak ważna sprawa dla Bośni i dla Europy, dla całej ludzkości została przypomniana i ten sposób upamiętniona, że może co jakiś czas ktoś do tego wróci i zastanowi się nad tym, co tam się stało. Tylko że mi czegoś zabrakło, czegoś, co spowodowałoby, że poczułbym ten komiks, oddaną na jego kartach prawdę. Przecież inni twórcy pokazali, że da się tak rysować i pisać o poważnych sprawach, przypomnę choćby „Maus” Spiegelmana czy „Persepolis” Satrapi. Tutaj tego tak nie odebrałem, miałem wrażenie, jakby ten komiks, czy raczej jego autor, mnie oszukiwał. Nie umiałem w niego wejść, tak dogłębnie, a przecież czytając o takich tematach, powinienem coś mocniej odczuwać. A tak, przewracałem tylko kartki, jakbym poznawał nic nieznaczącą historię.

PS: Nie wiem, czy tak jest wszędzie, ale w moim egzemplarzu okładka jest przestawiona, to znaczy komiks należy czytać tak, że zaczyna się od tylnej, odwróconej do góry okładki. Sam nie wiem. Może to przemyślany zabieg, który ma coś znaczyć…

Omówienie pierwotnie ukazało się na portalu Szortal.com
http://szortal.com/node/12369

Hmm…

Chwila zastanowienia wyrażona w tytule to oznaka, że coś tu nie gra. To już trzeci komiks z rzędu, do którego mam jakieś uwagi i pretensje. Kiedyś udawało mi się wybierać do omówień bardzo dobre komiksy. Co się dzieje? Muszę się nad tym mocno zastanowić. Wiadomo, że „Faksu z...

FAKS Z PIEKŁA

Joe Kubert to prawdziwa legenda komiksu, założyciel pierwszej szkoły tworzenia opowieści graficznych i… Polak z pochodzenia. Swoją przygodę z komiksami zaczął w roku 1943, pracując dla wydawnictwa DC Comics, ale szybko ze swoimi pracami trafił także do innych wydawców. Przez trwającą blisko 70 lat karierę, którą w roku 2012 przerwał zgon, Kubert współtworzył opowieści z takich serii, jak „Batman”, „Superman”, „Flash”, „Tarzan”, „Ghost Rider” czy „Punisher: War Zone”, stworzył także postać „Hawkmana”, a za swoje prace otrzymał szereg nagród. Jednakże najważniejszym komiksem, jaki wyszedł spod jego ręki, nie był żaden z albumów przygotowanych dla gigantów wydawniczych, a osobisty „Faks z Sarajewa”. Poruszająca i ambitna opowieść w starym stylu, która po ponad dwudziestu latach od swojej premiery, trafiła wreszcie na polski rynek.

Całość mojej recenzji opublikowana na blogu: http://ksiazkarnia.blog.pl/2017/06/17/faks-z-sarajewa-joe-kubert/

FAKS Z PIEKŁA

Joe Kubert to prawdziwa legenda komiksu, założyciel pierwszej szkoły tworzenia opowieści graficznych i… Polak z pochodzenia. Swoją przygodę z komiksami zaczął w roku 1943, pracując dla wydawnictwa DC Comics, ale szybko ze swoimi pracami trafił także do innych wydawców. Przez trwającą blisko 70 lat karierę, którą w roku 2012 przerwał zgon, Kubert współtworzył...