Druga i najdłuższa część "Trylogii" Henryka Sienkiewicza to historia o walce ze szwedzkim najeźdźcą, a także opowieść o zdradzie, bohaterstwie, odwadze oraz o nawróceniu się na jedyną właściwą i słuszną dla obrońców Ojczyzny drogę. Wszystko to zostało przez autora umiejętnie wkomponowane w historyczne tło ukazujące powoli żegnającą się z czasami swojej świetności Rzeczpospolitą, nękaną przez wojny oraz wewnętrzne waśnie, a przez to nieuchronnie zmierzającą ku swej zagładzie.

Przy okazji swojej opinii dotyczącej "Ogniem i mieczem" pisałem, że według mnie Sienkiewicz mógł nieco bardziej obnażyć i skrytykować wady polskiej szlachty oraz anachronicznego, niesprawnego aparatu państwowego, i "Potop" przynosi oczekiwaną przeze mnie, zgodną z prawdą historyczną krytykę. Skala bezsilności podstawowych organów i instytucji dawnego państwa polskiego poraża. Dzisiejsze problemy naszej ciągle jeszcze młodej demokracji są niczym wobec postępującej w drugiej połowie XVII wieku anarchii opisanej przez autora. Myślę, że dzisiaj może to być oznaką, że z Polską w XXI wieku nie jest jeszcze tak najgorzej, ale sądzę, że "Potop" powinien być także pewną metaforyczną przestrogą, gdyż już nieraz historia boleśnie nas doświadczyła, i to w dużej mierze z naszej winy.

Sienkiewicz zwrócił uwagę na te wszystkie historyczne błędy i wady, ale prawdziwą wartością Jego dzieła jest to, że pisał także o nadziei jaką daje odwaga, bohaterstwo i patriotyzm. Cała "Trylogia" miała w swoich czasach za zadanie dać całemu polskiemu społeczeństwu - poprzez przykłady waleczności polskiego ducha - nadzieję na odrodzenie wolnej, silnej Polski, i z tego zdania środkowa część "Trylogii" wywiązuje się znakomicie. Również w dniu dzisiejszym ma to swoją wartość. Serdecznie zapraszam do lektury.

Druga i najdłuższa część "Trylogii" Henryka Sienkiewicza to historia o walce ze szwedzkim najeźdźcą, a także opowieść o zdradzie, bohaterstwie, odwadze oraz o nawróceniu się na jedyną właściwą i słuszną dla obrońców Ojczyzny drogę. Wszystko to zostało przez autora umiejętnie wkomponowane w historyczne tło ukazujące powoli żegnającą się z czasami swojej świetności...