"Sto Lat Osobliwości"

Pewnie jest wiele sag o dziwacznych familiach rodem nie z tego świata, ale zamknięcie opisanych w Accelerando losów rodziny Macxów w ramach XXI stulecia naturalnie wywołało u mnie skojarzenie z prozą Marqueza. To nie tak, że te książki są do siebie podobne - u Strossa wiemy, co ma wpływ na Manfreda i wszystkich jego potomków. Technika kształtuje bohaterów na każdym możliwym poziomie: emocjonalnym, intelektualnym, wreszcie i cząsteczkowym. Tu nie ma miejsca na magię, choć im dalej w las, tym bardziej przedstawiona rzeczywistość odbiega od tego, co znamy z naszej codzienności. Robi się naprawdę dziwnie. Ale po kolei.

Z dziewięciu opowiadań/rozdziałów pierwsze trzy wydają się odcinać od kolejnych. Osadzone w cyberpunkowej stylistyce kipiały cudacznymi pomysłami. Kolejne to już raczej space opera hard sci-fi, ale o zdecydowanie mało przygodowym charakterze. Zresztą to chyba najważniejsze co trzeba wiedzieć: to nie jest książka przygodowa. Jest trochę akcji, ale niezbyt wciągającej. Sednem powieści (jej warstwy dramatycznej) są losy bohaterów, miłości, lęki, mariaże, przymierza i kłótnie. To one pchają akcję do przodu. I przyznam, że dla mnie było to odrobinę męczące, nie pozwalało mi poczuć skali opisywanych wydarzeń, które jakby nie patrzeć były dosłownie epickie. W tle mamy SI, obcych, grzebanie w osnowie rzeczywistości, ale Stross nie robi z tego clou tej historii. Może to tylko moje wrażenie, bo w końcu te wszystkie cudeńka kreują świat przedstawiony i motywują bohaterów, ale jakimś cudem w ostatecznym rozrachunku okazują się tylko zabawkami - gra toczyła i toczyć się będzie o akceptację, miłość i przyjaźń. O poczucie ciągłości z przodkami i dziećmi. Zresztą jeden z bohaterów stwierdza, że ludzie są owszem zajmujący i ciekawi, ale jest z nimi jeden problem: nie chcą przestać być ludźmi. Jest jakaś granica tego, co technologia może z nami i co my z nią możemy zrobić. Może o tym jest ta książka.

Jak się to czyta? Całkiem nieźle. Tu i tam straszy się w recenzjach, że to prawdziwy maraton dla mózgu, ale mam wrażenie, że gdy się przetrawi jakoś te pierwsze trzy rozdziały, to reszta już nie powinna stanowić problemu. Brakowało mi spójności; każde kolejne opowiadanie to przeskok o mniej więcej dekadę do przodu (choć pod koniec czas przestaje mieć znaczenie). Czy warto było czytać? Jasne, dla naprawdę ciekawych pomysłów - na pewno niektóre z nich na długo ze mną zostaną. Niemniej jednak po lekturze odczuwam raczej dumę z jej ukończenia niż zwykłą czytelniczą radość. Może o to właśnie chodziło.

7/10

"Sto Lat Osobliwości"

Pewnie jest wiele sag o dziwacznych familiach rodem nie z tego świata, ale zamknięcie opisanych w Accelerando losów rodziny Macxów w ramach XXI stulecia naturalnie wywołało u mnie skojarzenie z prozą Marqueza. To nie tak, że te książki są do siebie podobne - u Strossa wiemy, co ma wpływ na Manfreda i wszystkich jego potomków. Technika kształtuje...