"Szpieg dokonały" autorstwa mistrza powieści szpiegowskiej Johna le Care jest najlepszym dowodem na to, że powieść szpiegowska może być literaturą najwyższych lotów. "Szpieg doskonały", jeśli mierzyć ją kryteriami do jakich przyzwyczaiła nas literatura sensacyjna, nie jest właściwie powieścią szpiegowską, lecz psychologiczną,
Mygnus Pym, bohater powieści, funkcjonariusz MI6, podejmuje decyzję o odejściu ze służby i popełnia samobójstwa. Najkrócej w ten sposób można streścić fabułę książki. Trzeba jeszcze dodać, że Pym przez lata prowadził bardzo ryzykowną grę z wywiadem czeskim, która wlaściwie była zdradą kraju.
Lecz ten zarys intrygi nie oddaje istoty opowieści o człowieku, który na potrzeby służby tak doskonale zmieniał osobowości i swoją biografię, że i jemu, i jego bliskim i znajomym zupełnie zatarła się granica między prawdą a fałszem. I o tym jest ta książka.
A jeszcze o samotności i niezrozumieniu. O honorze i miłości.
Warto też odnotować, że opis dzieciństwa i młodych lat Mygnusa Pyma bardzo przypomina życiorys autora; w tym znaczeniu jest to także powieść częściowo biograficzna.

"Szpieg dokonały" autorstwa mistrza powieści szpiegowskiej Johna le Care jest najlepszym dowodem na to, że powieść szpiegowska może być literaturą najwyższych lotów. "Szpieg doskonały", jeśli mierzyć ją kryteriami do jakich przyzwyczaiła nas literatura sensacyjna, nie jest właściwie powieścią szpiegowską, lecz psychologiczną,
Mygnus Pym, bohater powieści, funkcjonariusz...

Doskonała. Choć u la Carre'a na próżno szukać niesamowitych zwrotów akcji, pościgów czy walk, jak w innych dziełach z gatunku thrillerów szpiegowskich, dostarcza on świetnego studium postaci. Może nie jest to autor dla każdego, a wielu czytelników jak widzę wytyka książce nudę, ale pokazuje ona mankamenty ludzkiej natury, otoczone wątkami wywiadowczymi.

Doskonała. Choć u la Carre'a na próżno szukać niesamowitych zwrotów akcji, pościgów czy walk, jak w innych dziełach z gatunku thrillerów szpiegowskich, dostarcza on świetnego studium postaci. Może nie jest to autor dla każdego, a wielu czytelników jak widzę wytyka książce nudę, ale pokazuje ona mankamenty ludzkiej natury, otoczone wątkami wywiadowczymi.

Grubość tej powieści i opisy dzieciństwa głównego bohatera mogą wielu zniechęcić. A szkoda, bo jest tu sporo informacji o walce wywiadów podczas zimnej wojny i tajnym świecie w ogóle.
Na polskim rynku dużo się mówi o SB, nieco mniej o KGB, czasem wspomina się o Stasi i Securitate. John le Carre zwraca uwagę na Czechosłowację, która podczas zimnej wojny miała większą rolę w działaniach wywiadowczych, niż wskazywałaby wielkość kraju, a rzadko się o tym wspomina. Dobrze też opisuje love and hate story między sojusznikami.
Wielu ludzi uważa, że wywiad pociąga za sznurki, a agent jest kukiełką i tylko wykonuje rozkazy. To tak nie działa. Agenci też są ludźmi, mają swoją inicjatywę, swoje ambicje, swoje granice, których nie chcą lub boją się przekraczać i swoje cele nie zawsze zgodne z celami mocodawców. John le Carre w opisie relacji między oficerem prowadzącym a agentem wprost pisze: "To wcale nie było tak, że jedna strona była tylko bierna, a druga wyłącznie aktywna.".

Grubość tej powieści i opisy dzieciństwa głównego bohatera mogą wielu zniechęcić. A szkoda, bo jest tu sporo informacji o walce wywiadów podczas zimnej wojny i tajnym świecie w ogóle.
Na polskim rynku dużo się mówi o SB, nieco mniej o KGB, czasem wspomina się o Stasi i Securitate. John le Carre zwraca uwagę na Czechosłowację, która podczas zimnej wojny miała większą rolę w...

Niestety wielkie rozczarowanie. Książka jest niemiłosiernie długa i nudna. Zamiast trzymającej w napięciu powieści szpiegowskiej, mamy rozwleczoną powieść obyczajową z drobnymi elementami akcji.

Niestety wielkie rozczarowanie. Książka jest niemiłosiernie długa i nudna. Zamiast trzymającej w napięciu powieści szpiegowskiej, mamy rozwleczoną powieść obyczajową z drobnymi elementami akcji.

Najbardziej osobista książka Le Carré'a nie jest powieścią szpiegowską, ale studium psychologicznym o skomplikowanych stosunkach ojca i syna. W ojcu, notorycznym oszuście, sportretował autor własnego ojca, w synu – samego siebie. Jest też trochę o szpiegostwie, ale to mniej ważne. Rzecz jest przegadana i bez znajomości kontekstu może mocno nudzić. Dla wielbicieli Le Carré'a.

Przymierzałem się do tego audiobooka parę razy, zawsze porzucałem po godzinie lub dwóch słuchania, bo rzecz była zwyczajnie nudna. Dopiero po przeczytaniu doskonałej biografii Le Carré pióra Sismana, w której mówi się, że 'Szpieg doskonały' jest najbardziej autobiograficzną książką pisarza, wróciłem do słuchania.

I rzeczywiście, jeśli się zna kontekst, to robi się ciekawie, bo książka to nie opowieść szpiegowska tylko studium psychologiczne o skomplikowanych stosunkach ojca i syna. Tatuś, imieniem Rick, to notoryczny oszust, naciągacz żyjący ponad stan i często lądujący w więzieniu. Takie zwariowane życie sprawia, że żona Ricka ląduje w psychiatryku a syn, Magnus Pym, czuje się jak na rollecoasterze: jednego dnia szaleje w pałacach i rozbija się Bentleyami, drugiego dnia żyje o chlebie i wodzie na łasce okrutnego dziadka. A potem ląduje w szkole z internatem gdzie rządzą przemoc i kary cielesne. Taki ojciec bardzo ciąży synowi, który lgnie do każdego, kto mu okaże trochę ciepła i zainteresowania, jak mówi przyjaciel Pyma z dzieciństwa „Jemu na forsie nigdy nie zależało, tylko na miłości. Szukał jej, szukał, i nie mógł znaleźć.” Jest więc Pym łatwym celem do rekrutacji na szpiega.

Le Carré sportretował w Ricku swego ojca Ronniego, czarującego oszusta, wiele też szczegółów z dzieciństwa autora jest podobnych (gdy miał 5 lat matka odeszła z domu). Jest to zatem najbardziej autobiograficzna książka Le Carré'a, jak pisze Sisman: „Ukończenie książki po tylu latach nieudanych prób było dla niego „prawdziwym katharsis””.

A w gruncie rzeczy Le Carré po raz kolejny przedstawia tutaj centralny temat swojej twórczości. Oto bohaterem jest normalny człowiek, który ma poczucie winy gdy zrobi coś złego, który pragnie miłości i jest lojalny wobec przyjaciół. Wszystkie te cechy zostają bezwzględnie wykorzystane przez agencje szpiegowskie, po to by skutecznie go szantażować i zdobyć lepsze materiały wywiadowcze. Cena moralna takich operacji jest zupełnie nie brana pod uwagę, liczy się tylko skuteczność szpiegowania.

Są w książce ciekawe smaczki, na przykład opowieść o pracy Pyma z czeskim agentem Pavlem, tu pokazuje Le Carré swój pazur znakomitego twórcy opowieści szpiegowskich.


Słuchało mi się dobrze audiobooka, znakomicie czytanego przez Leszka Teleszyńskiego, ale rozumiem zastrzeżenia krytyków książki, bez znajomości kontekstu wygląda ona na nudną i przegadaną. Pozycja obowiązkowa dla wielbicieli Le Carré'a, do których się zaliczam.

Najbardziej osobista książka Le Carré'a nie jest powieścią szpiegowską, ale studium psychologicznym o skomplikowanych stosunkach ojca i syna. W ojcu, notorycznym oszuście, sportretował autor własnego ojca, w synu – samego siebie. Jest też trochę o szpiegostwie, ale to mniej ważne. Rzecz jest przegadana i bez znajomości kontekstu może mocno nudzić. Dla wielbicieli Le...

Podobno jedna z najwybitniejszych powieści szpiegowskich. Owszem, wątki szpiegowskie były ekscytujące. Ale wszystko to jest przeplecione bardzo dużą ilością opowieści o dziwnym dzieciństwie przyszłego szpiega, które są po prostu męczące.

Dodaj do tego zagmatwaną narrację przeskakującą z pierwszej osoby na trzecią osobę, miotającą się między wątkami, i rozwijającą w głąb niepotrzebne szczegóły na temat postaci czwartoplanowych.

Czułem się jakbym słuchał opowieści babci lub rodziców, w których nie potrafią skupić się na głównym wątku i gubią się w zawiłościach drzewa genealogicznego bohaterów swoich historii.

Miałem wrażenie jakbym czytał trudniejsze momenty Steinbecka, zamiast thrillera.

Podobno jedna z najwybitniejszych powieści szpiegowskich. Owszem, wątki szpiegowskie były ekscytujące. Ale wszystko to jest przeplecione bardzo dużą ilością opowieści o dziwnym dzieciństwie przyszłego szpiega, które są po prostu męczące.

Dodaj do tego zagmatwaną narrację przeskakującą z pierwszej osoby na trzecią osobę, miotającą się między wątkami, i rozwijającą w głąb...

Zdarzają się czasem sytuacje kiedy niemal wszyscy ludzie czymś się zachwycają, a mnie to w ogóle nie kręci. Wtedy zastanawiam się z lękiem czy ze mną jest coś nie tak, czy coś przeoczyłem czy może jakiś rodzaj demencji kroczy za mną. Tak niestety jest z tą książką i chyba generalnie z tym autorem. Przeczytałem 100 nudnych stron i powiedziałem dość! Chwilami zastanawiałem się, czy ktoś obcy nie podszył się pod te "genialne" nazwisko. Bardzo nieprzyjemne doświadczenie. Brrrrr!!!

Zdarzają się czasem sytuacje kiedy niemal wszyscy ludzie czymś się zachwycają, a mnie to w ogóle nie kręci. Wtedy zastanawiam się z lękiem czy ze mną jest coś nie tak, czy coś przeoczyłem czy może jakiś rodzaj demencji kroczy za mną. Tak niestety jest z tą książką i chyba generalnie z tym autorem. Przeczytałem 100 nudnych stron i powiedziałem dość! Chwilami zastanawiałem...

Pomysłami zawartymi w tej powieści można by obdarzyć kilka książek.Nie wiem tylko czemu służy udziwnianie formy treści,w tym wypadku wypowiadanie się w pierwszej osobie,by za chwilę przejść do osoby trzeciej.Za to jeden minus.W innym wypadku zaczynanie wątku od środka,by zaraz przejść do początku.Niby,że to taki artyzm?Drugi minus.Ale akcja tocząca się na kilku płaszczyznach,ciekawe postacie oraz realizm wydarzeń wynagradzają niedociągnięcia i sprawiają,że z niecierpliwością czekałem na "co dalej?".

Pomysłami zawartymi w tej powieści można by obdarzyć kilka książek.Nie wiem tylko czemu służy udziwnianie formy treści,w tym wypadku wypowiadanie się w pierwszej osobie,by za chwilę przejść do osoby trzeciej.Za to jeden minus.W innym wypadku zaczynanie wątku od środka,by zaraz przejść do początku.Niby,że to taki artyzm?Drugi minus.Ale akcja tocząca się na kilku...

John le Carré: A Perfect Spy (ebook + audiobook)

Dzieciństwo Magnusa Pyma, którego pierwowzorem w dużym stopniu jest sam John le Carré, skazało go na los szpiega doskonałego. Wychowany bez matki, która wcześnie zniknęła z jego życia, przez ojca, fantastę i przestępcę, krętacza i naciągacza, Pym od zawsze obcował z kłamstwem i zdradą. Powiedzieć, że przyswoił sobie te umiejętności, bez których żaden szpieg obejść się nie może, to za mało. Kłamstwo i zdrada stały się częścią jego natury. Jednocześnie fascynujące życie szpiega okazało się jego przekleństwem. Szpieg doskonały le Carrégo jest bowiem człowiekiem niedojrzałym. Kocha kobiety, przywiązuje się do przyjaciół, odróżnia dobro od zła, ale co z tego, skoro ze światem, w którym żyje nie potrafi sobie poradzić.

Ciężka lektura, zbierająca tyleż laurek, oceniających książkę jako epickie arcydzieło dwudziestowiecznej literatury brytyjskiej, jak i opinii nieprzychylnych, zdezorientowanych, ba, nawet znudzonych czytelników. Jedno jest pewne, nie jest to typowa sensacyjna powieść szpiegowska. Jest rozrachunkiem Pyma, i autora, ze swoją przeszłością, w jakimś sensie próbą ucieczki od niej. Zgadzam się, że jej gęsta atmosfera ma w sobie coś z klimatów zarówno Charlesa Dickensa, jaki i Franza Kafki czy Bruno Schulza.

Punktem granicznym fabuły, o ile w ogóle o fabule w klasycznym znaczeniu tego słowa można mówić, jest śmierć Ricka, ojca Magnusa. Kim był Rick, o jego pokręconej osobowości, przedsięwzięciach łamiących prawo, podejrzanych znajomościach i nałogach opowiada Magnus swojemu synowi, Tomowi. Przy czym, w pierwszej części książki nie jest to relacja jasno definiująca czyny Ricka, nadająca im nazwy i wskazująca jednoznacznie na ich wpływ na życie syna, a raczej opis różnych epizodów z dzieciństwa i wczesnej młodości, z ojcem w roli głównej.. Właśnie ten wątek powieści, także moim zdaniem nadmiernie rozbudowany, wzbudza najwięcej kontrowersji, poprzez brak formalnej przejrzystości i widocznego celu, do którego przywoływanie owych epizodów, w tym miejscu powieści, ma zmierzać. Dopiero póżniej, w liście do Toma, po śmierci Ricka, Magnus wyznaje, że nie chciałby pozbawić go naturalnego człowieczeństwa, jakiego on sam został przez swojego ojca pozbawiony (He said Granddad had gobbled up the natural humanity in him and he didn’t want to gobble it up in me - opowiada Tom).

Po pogrzebie Ricka Magnus nie wrócił do mieszkania w Wiedniu. Zaszył się w nadmorskim domku w hrabstwie Devon i zamierza pisać. Nie skontaktował się ani z żoną Marią, ani z kolegami z wiedeńskiej placówki. Starannie zatarł za sobą ślady. Współpracownicy z wywiadu nie wykluczają najgorszego, że dopuścił się zdrady, przeszedł na drugą stronę lub nawet, że już od dawna jest podwójnym agentem. W poszukiwanie Magnusa mocno angażuje się jego przyjaciel i mentor, który zwerbował go do wywiadu, Jack Brotherhood. Opowieść o szpiegowskiej karierze Magnusa obejmuje epokę zimnej wojny. Książka ukazała się w roku 1986.

Narracja Szpiega doskonałego w żadnym z dwóch głównych wątków nie ma charakteru linearnego, a przeskoki tematyczne i czasowe nie zawsze są sygnalizowane nowym rozdziałem. Ponadto, porte-parole autora, Magnus Pym, często w tym samym akapicie występuje jednocześnie jako narrator opowieści w pierwszej osobie oraz jako jej bohater opisywany po nazwisku. Na dodatek, historie te mają na ogół konkretnego adresata, Brotherhooda lub Toma, choć ich tożsamość też nie jest zawsze czytelna. Lektura wymaga więc maksymalnej koncentracji i jest poważnym wyzwaniem. Raczej dla czytelników, którzy już wcześniej zdążyli się rozsmakować w powieściach Johna le Carrégo i wiedzą, że żaden z klocków jego misternych układanek nie jest przypadkowy i że należy wytrwać do ostatniej strony, aby zrozumieć ich znaczenie. Z tym że, moim zdaniem, w Szpiegu doskonałym klocków z Rickiem nie musiało być tak wiele. Tym bardziej, że miłośnikom le Carrégo są te epizody z jego życia w dużej części znane, choćby z biografii autora i wydanej niedawno jego autobiografii.

Przy lekturze, jak zwykle, towarzyszyło mi słuchanie audiobooka. Książki le Carrégo czyta sam autor i/lub brytyjski aktor Michael Jayston. Niestety, le Carré większość swoich powieści nagrał jedynie w wersji skróconej (abridged). Michael Jayston (ur. 1935),znany głównie z ról filmowych i w produkcjach BBC, np. dramatów Szekspira czy serialu na podstawie Tinker, Tailor, Soldier, Spy z 1979 roku, w którym wcielił się w Petera Guillama, interpretuje Szpiega doskonałego tak, jak typowy aktor dramatyczny, w sposób bardzo wyrazisty, z przejęciem i powagą. Piękna brytyjska angielszczyzna, ale jeśli o mnie chodzi, za dużo scenicznej emfazy.

John le Carré: A Perfect Spy (ebook + audiobook)

Dzieciństwo Magnusa Pyma, którego pierwowzorem w dużym stopniu jest sam John le Carré, skazało go na los szpiega doskonałego. Wychowany bez matki, która wcześnie zniknęła z jego życia, przez ojca, fantastę i przestępcę, krętacza i naciągacza, Pym od zawsze obcował z kłamstwem i zdradą. Powiedzieć, że przyswoił sobie te...

To jest jedna z tych książek, podczas lektury której słyszysz jak rosną Ci włosy, a kurz spada z trzaskiem na telewizor. Chyba najsłabszy Le Carre z jakim miałem (nie)przyjemność.

To jest jedna z tych książek, podczas lektury której słyszysz jak rosną Ci włosy, a kurz spada z trzaskiem na telewizor. Chyba najsłabszy Le Carre z jakim miałem (nie)przyjemność.