7.5 - Pierwsze poważne spotkanie z Dukajem (wcześniej czytałem kilka opowiadań) kończy się nieco ambiwalentnymi wrażeniami, biorąc pod uwagę zamiłowanie do science-fiction. Przede wszystkim facet ma umysł wizjonera i pióro rzemieślnika; doskonale rozumiem konwencję i zmuszenie nas do czucia się podobnie jak główny bohater powieści, który nic nie wie i na bazie strzępków informacji buduje obraz świata w swojej głowie, ale nie tuszuje to niedostatecznego polotu. Opisy często są przeciętne i mało plastyczne, porównując choćby do Petera Wattsa warsztatowo wygląda to gorzej, chociaż i on nie należy do demonów pisarstwa, a przecież dochodzi jeszcze przekład. W każdym razie zagmatwanie nie równa się uporządkowanemu chaosowi.

Kilka koncepcji również jest niezbyt trafionych i psuje odbiór, ale nie ukrywam, że przesuwając się w stronę treści buduje w tej recenzji pewną tangensoidę, gdyż, jak wspomniałem, wyobraźnia Jacka Dukaja jest niezmierzona i na krzywej progresu znalazłby się on znacznie wyżej od przeciętnego człowieka. Trzeba dysponować inteligencją i wiedzą, by zbudować tak niewyobrażalne (dosłownie) struktury i pojęcia, bawić się czasoprzestrzenią, humanizmem, nawet gramatyką. A przecież to dopiero początek, pierwsza tercja; to, że na kolejną musimy poczekać z ustatkowaniem się fizyki jako nauki, dobrze pokazuje, jak poważnie pisarz do tego podchodzi.

Generalizując, Dukaj naciska raczej na filozofię (zresztą takie ma wykształcenie) i kreśli swoje poglądy na temat progresu we wszechświecie (a raczej w multiwersum), pokusie i konieczności w jednym. Rzuca tezę, że stałe fizyczne są bardziej zmienne niż popęd dowolnej inteligencji, cielesnej bądź cyfrowej, która niezmiennie jest jak wektor z siłą działającą w jednym kierunku, zgodnie z prawem dżungli wypiera rozwiązania mniej doskonałe i wyrzuca słabsze osobniki poza margines. Przedstawia również koncepcję klasową jako bardziej naturalną, a zarazem nieuniknioną, krytykując demokrację, w czym jawnie nawiązuje do Arystotelesa (nie po raz pierwszy). Przy okazji bezpośrednio rysuje wizję rozwoju ludzkości i technologii, poczynając sobie dość śmiało, ale i zabezpieczając się przeniesieniem akcji kilkaset lat w przyszłość.

Powieść nie jest idealna pod względem formy i posiada kilka mankamentów, ale dla fanów intelektualnej uczty lubujących się w tego typu manifestacjach wyobraźni jest pozycją obowiązkową. Ostrzegam jednak, że nie będzie to łatwa lektura.

7.5 - Pierwsze poważne spotkanie z Dukajem (wcześniej czytałem kilka opowiadań) kończy się nieco ambiwalentnymi wrażeniami, biorąc pod uwagę zamiłowanie do science-fiction. Przede wszystkim facet ma umysł wizjonera i pióro rzemieślnika; doskonale rozumiem konwencję i zmuszenie nas do czucia się podobnie jak główny bohater powieści, który nic nie wie i na bazie strzępków...