„Życie Pi” jest trzecią powieścią urodzonego w Hiszpanii, kanadyjskiego pisarza i podróżnika Yanna Martela. Nagroda Bookera i 51 miejsce na liście „Książek, które trzeba przeczytać” (czy jakkolwiek się ta lista nazywa) stacji BBC – oto powody, dla których zdecydowałam się zapoznać z tą lekturą. Ponadto opis z tyłu okładki wydawał się być wyjątkowo intrygujący: człowiek i tygrys bengalski, uwięzieni na jednej szalupie, na środku Oceanu Spokojnego, zmuszeni do wspólnej egzystencji przez długie 7 miesięcy. Oryginalne, myślałam. Wciągające, miałam nadzieję. Kolejnym czynnikiem, który w znacznym stopniu wpłynął na to, że postanowiłam tak szybko przeczytać tę powieść (mam to do siebie, że czasami między powziętym przeze mnie postanowieniem, by przeczytać jakąś książkę, a jego realizacją, mijają miesiące, a nawet lata), był fakt, że przypadkowo znalazłam ją w szkolnej bibliotece. Stwierdziłam wtedy, że skoro już jakimś cudem znalazłam się w tym dziwacznym, przykrym, wypełnionym po brzegi zniszczonymi egzemplarzami „Odprawy posłów greckich” Kochanowskiego miejscu, jakim jest biblioteka w moim liceum, mogę równie dobrze wypożyczyć tę książkę. I naprawdę cieszę się, że pchnięta jakimś przeczuciem, czy jak kto woli, kierowana przeznaczeniem, albo innym fatum, najpierw pofatygowałam się do tej biblioteki, a potem pozwoliłam smętnej pani za konturem wpisać jakieś cyferki na mojej czyściutkiej do tej pory bibliotecznej karcie. Dzięki temu zaoszczędziłam ponad trzydzieści złotych, co nie zmienia faktu, że również dzięki temu zmarnowałam trzy (o, zgrozo!) piękne popołudnia.

Do napisania tej recenzji zabierałam się prawie trzy tygodnie. Całe trzy tygodnie wytrzymałam z dudniącą gdzieś z tyłu głowy świadomością, że znowu nie wypełniłam jakiegoś swojego postanowienia. Więc skoro już siedzę przed monitorem, ze złością patrząc na z wolna zapełniającą się czystą, białą stroną w Wordzie, zrobię to w końcu i pozbędę się tego natrętnego poczucia niespełnionego zadania. So okey, let’s do it!

Aby uczynić tę recenzję (czy czymkolwiek stała się ta wypowiedź) nieco bardziej zrozumiałą, muszę zaznaczyć, że książka składa się z trzech części. Każdą z nich oceniam zupełnie inaczej. Pierwsza była absolutnie nie do zniesienia, a raczej „nie do czytania” – w każdym razie, ledwo przez nią przebrnęłam. Czy tylko mnie wydaje się, że nazwanie dziecka Piscine Molitor na cześć francuskiego basenu i tym samym uczynienie tego biednego chłopca przedmiotem niewybrednych, szkolnych żartów (dzieci, jak wiemy, potrafią być okrutne) jest okropnie głupie, bezmyślne i niewarte poświęcenia temu całych trzydziestu stron? Ale to nic w porównaniu z tym, że kilka stron później, po przebrnięciu przez zatrważająco nudne i długie opisy zwierząt w ZOO, natrafiłam na kilkadziesiąt, niemiłosiernie ciągnących się stron, opisujących trzy różne wyznania. Mały Piscine wyznaje bowiem trzy zupełnie różne i sprzeczne religie: chrześcijaństwo, islam i hinduizm. Nagromadzenie „bogów” w życiu tego chłopca wydało mi się więcej niż przerażające, a bycie wyznawcą trzech religii jednocześnie, podczas gdy większość ludzi nawet z jedną nie może sobie poradzić, po prostu śmieszne. Sugerowałabym raczej, że wierząc w trzy odmienne, w gruncie rzeczy wykluczające się filozofie, nie wierzy się tak naprawdę w żadną z nich. I który nastolatek byłby w stanie wywiązywać się ze wszystkich obowiązków religijnych, wynikających z danego wyznania, zgłębić wystarczająco, którąkolwiek z tych religii, zachować wszystkie posty i zapamiętać wszystkie święta, a przy tym nie pogubiłby się w tym wszystkim do reszty? Po prostu nie wierzę w takie rzeczy. I to by było na tyle, jeśli chodzi o pierwszą część.

Druga część podobała mi się znacznie bardziej, chociaż określenia „podobać się” używam tutaj zdecydowanie na wyrost. Co prawda w niektórych momentach była podobnie jak pierwsza koszmarnie niedorzeczna i nieprawdopodobna. Już sam fakt wspólnego bytowania z bengalskim tygrysem jest dość mało spotykanym scenariuszem. Udało mi się jednak pokonać swój sceptycyzm i schować go do kieszeni. Natomiast zupełnie nieprawdziwe i nieszczere wydały mi się wszystkie te sceny, w których Pi dziękował różnym bogom (za każdym razem innemu), za np. złowienie ryby. No bo, come on!, kto przebywający od siedmiu miesięcy na rozkołysanej, drewnianej szalupie, czujący na karku ciepły oddech wielkiego drapieżnika i umierający z głodu, niewyspania, strachu i pragnienia, nie pomyślałby, że został opuszczony nie tylko przez tego jednego Boga, ale przez wszystkich innych też? Kto miałby ochotę bawić się w jakiekolwiek wyznanie, a co dopiero w trzy? I jeszcze jedno: krwiożercza, mięsożerna wyspa, na którą Pi natknął się w końcowym etapie swojej, nazwijmy to, morskiej tułaczki. W coś takiego uwierzyłabym bez mrugnięcia okiem, gdyby była to książka z działu fantastyki, ale autor na samym początku powieści, zarzekał się, że historia w niej opowiedziana jest prawdziwa. A skoro tak, to sorry dude, but that’s totally ridiculous.

Jeżeli chodzi o ostatnią część, to jedyne, co pamiętam, to towarzyszące mi podczas czytania, wszechogarniające, błogie uczucie ulgi, że to już koniec. Nareszcie koniec. Podobnie czuję się teraz, zbliżając się do końca tej tyrady. Podsumowując: daję dwie gwiazdki za oryginalny koncept i za jego wręcz fatalne spapranie. Z tyłu okładki przeczytamy, że „Życie Pi to książka, dzięki której uwierzysz w Boga”. Pytanie tylko, w którego boga? Bo trochę się ich tam przewinęło… I pytanie, czy naprawdę wierzysz w to, że jakaś książka jest w stanie sprawić, że uwierzysz w cokolwiek, zwłaszcza w Boga. Bo jakoś tak jestem zdania, że jest to kwestia tak indywidualna, że ta książka (ani żadna inna) raczej nie może się do tego przyczynić. Owszem, może przynieść coś w rodzaju płytkiej, powierzchownej wiary, może być inspiracją, ale reszta dzieje się w człowieku. That’s all for today, thank you!

„Życie Pi” jest trzecią powieścią urodzonego w Hiszpanii, kanadyjskiego pisarza i podróżnika Yanna Martela. Nagroda Bookera i 51 miejsce na liście „Książek, które trzeba przeczytać” (czy jakkolwiek się ta lista nazywa) stacji BBC – oto powody, dla których zdecydowałam się zapoznać z tą lekturą. Ponadto opis z tyłu okładki wydawał się być wyjątkowo intrygujący: człowiek i...