Mam tezę, która wielu wyda się zapewne obrazoburcza - książki Kapuścińskiego niestety nie są już dziś tym, czym były choćby jeszcze w latach 90. ubiegłego wieku. Nie są bezpiecznym i często jedynym oknem na tzw. Trzeci Świat, nie są efektywną próbą tłumaczenia tamtejszej rzeczywistości, z całym jej niezmierzonym cierpieniem, zaczytanemu w wygodnym fotelu przedstawicielowi Zachodu (choć może należałoby powiedzieć - Północy). Nie są tym, bo bezpiecznego i sugestywnego zarazem widoku na nędzę Południa dostarczają inne, obrazkowe zródła - ze świetnie zrobionych filmów umieszczonych w sieci można dowiedzieć się w kilkanaście minut, dlaczego życie w Liberii jest piekłem na ziemi, a słynna i wspominana przez Kapuścińskiego egzekucja Samuela Doe jest dostępna wszystkim posiadaczom internetowego łącza i to w kilku wersjach. Globalne telewizje przyrodnicze z kolei znakomicie pokażą, jak wygląda konfrontacja człowieka z kobrą, albo jak to jest jechać piaszczystą drogą przez stado bawołów. Reporterski wymiar książek Kapuścińskiego kurczy się więc w oczach - już zmalał do mizernych rozmiarów. Pozostaje jednak ich wymiar literacki i ten - bardzo chciałbym w to wierzyć - oprze się i próbie czasu i ofensywie cywilizacji obrazu. Te książki pozostają bardzo dobrą literaturą, gdzie liczy się nade wszystko subiektywne wrażenie, gdzie przemawiają wyczulone na bogactwo świata zmysły i gdzie konfabulacja, dopowiedzenie (którymi Kapuściński się przecież posługiwał) służą nie konstrukcji wiernego zwierciadła trzecioświatowej rzeczywistości, ale stworzeniu ponadczasowej literatury. Nie po reportaż należy się więc dzisiaj zwracać ku Kapuścińskiemu, ale po literaturę właśnie.

Mam tezę, która wielu wyda się zapewne obrazoburcza - książki Kapuścińskiego niestety nie są już dziś tym, czym były choćby jeszcze w latach 90. ubiegłego wieku. Nie są bezpiecznym i często jedynym oknem na tzw. Trzeci Świat, nie są efektywną próbą tłumaczenia tamtejszej rzeczywistości, z całym jej niezmierzonym cierpieniem, zaczytanemu w wygodnym fotelu przedstawicielowi...