Pochwała cienia
- Kategoria:
- publicystyka literacka, eseje
- Seria:
- Seria japońska
- Tytuł oryginału:
- 陰翳礼讃 (In'ei Raisan)
- Wydawnictwo:
- Karakter
- Data wydania:
- 2016-10-05
- Data 1. wyd. pol.:
- 2016-10-05
- Data 1. wydania:
- 1977-12-01
- Liczba stron:
- 80
- Czas czytania
- 1 godz. 20 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788365271266
- Tłumacz:
- Henryk Lipszyc
- Tagi:
- estetyka japońska esej Tanizaki publicystyka eseistyka literatura japońska
Słynny esej z 1933 roku poświęcony japońskiej estetyce, tłumaczony na wiele języków, studiowany na wydziałach architektury i historii sztuki na całym świecie. Japoński pisarz próbuje zdefiniować w nim podstawy japońskiej estetyki, odwołując się do kategorii cienia jako metafory wieloznaczności, ulotności i przemijalności. Wychodząc od spostrzeżeń dotyczących budowy japońskiego domu czy kształtu przedmiotów codziennego użytku, Tanizaki zastanawia się nad tym, co charakteryzuje japońską estetykę, i jak wyraża się w niej stosunek do egzystencji. Książka poprzedzona wstępem Henryka Lipszyca.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Barbarzyńcy w japońskim ogrodzie
Co determinuje nasz sposób postrzegania piękna? Wrodzone poczucie estetyki, bezpośredni wpływ otaczających nas ludzi a może tradycja, w której wyrośliśmy? Japoński pisarz Jun'ichirō Tanizaki udziela w swym eseju intrygującej odpowiedzi, kreśląc przy okazji ciekawy obraz różnic, dzielących kultury Wschodu i Zachodu.
Przed rozpoczęciem lektury warto poznać kilka podstawowych faktów o autorze i czasie powstania jego zapisków. Tanizaki to jeden z najbardziej znanych japońskich pisarzy, gruntownie wykształcony erudyta i kandydat do literackiej Nagrody Nobla (1964). Autor „Pochwały cienia” urodził się pod koniec XIX wieku a jego młodość przypadła na okres gwałtownych, społeczno-kulturowych transformacji, które zaszły w społeczeństwie japońskim przed II wojną światową. Warto o tym pamiętać, gdyż hasło „japońska modernizacja” kojarzy się zazwyczaj z intensywnym rozwojem technologicznym, który nastąpił w latach 50-ych XX w.
„Pochwała cienia” ukazała się drukiem w 1933 roku. Esej Tanizakiego można odczytać dwojako. Z jednej strony jest to swoisty „hymn” na cześć tradycji przodków, z drugiej – spostrzegawczy opis skutków zderzenia dwóch kultur, tradycyjnej kultury japońskiej i nowożytnej kultury Zachodu. Przedmiotem rozważań autora są takie dziedziny jak: architektura, kuchnia, teatr, piśmiennictwo, ceramika a także sposób pojmowania kobiecego piękna. Każdy z powyższych tematów jest analizowany przez pryzmat tytułowego „światło-cienia”.
Tanizaki przekonuje, że stosunek do cienia lub ciemności to podstawowy czynnik, różnicujący postrzeganie przestrzeni i piękna w dwóch, odmiennych kulturach. Zdaniem eseisty, mieszkańcy Zachodu boją się ciemności, unikają jej i poświęcają mnóstwo energii na „przepędzanie” jej ze swojego otoczenia. Skutkiem takiego podejścia ma być m.in. pęd do powszechnej elektryfikacji, rzęsiste oświetlenie miast czy powszechne uwielbienie dla błyszczących powierzchni. Japończycy z kolei sympatyzują z przestrzeniami ukrytymi i zacienionymi. Tanizaki (nie bez dumy) podkreśla, że tak jak większość rodaków wierzy w wyższą wartość tego, co zakryte, niż tego, co jest widoczne i dostępne dla przypadkowego przechodnia. Piękno, aby nabyć właściwej wartości, musi być zatem stopniowo odkrywane. Podane wprost – utraci całą swoją tajemnicę, odkryte zbyt szybko – zmniejszy przyjemność zdobywania, ukazane niewłaściwej osobie lub w niewłaściwym czasie – nie zaprezentuje pełnej palety barw lub smaków. Mówiąc krótko: na obcowanie z pięknem trzeba sobie zasłużyć.
Autor „Pochwały cienia” stawia błyskotliwe, nieoczywiste pytania o różnice w pojmowaniu kategorii piękna. Dlaczego ludzie Zachodu lubią piękno afiszowane i dostępne? Czy zachodni pęd do odkrywania stoi za pędem do zdobywania i rozpowszechniania własnej kultury, wiedzy, technologii? „Jak inaczej wyglądałoby nasze życie” – rozmyśla autor – „gdyby Orient wykształcił odmienną, sobie właściwą cywilizację naukową. Gdybyśmy na przykład stworzyli własną fizykę, własną chemię, to czy wyrosłe na ich podstawie rzemiosło i przemysł nie rozwinęłyby się wedle zupełnie innych wzorców?”
Takie pytania można mnożyć i co ważne, nie tracą one dzisiaj na aktualności. Co wyniesie współczesny czytelnik z tego błyskotliwego, przedwojennego eseju? Nie będzie to z pewnością przekonanie o wyższości jednej kultury nad drugą (nie było to też celem samego autora). Czytający może jednak zastanowić się nad sensem głębokiej, uważnej obserwacji i koniecznością zadawania pytań o wartości, leżące u podstaw różnorodnych kultur i tradycji. Tanizaki pisze: „natura nauczyła nas praw rządzących ciemnością”. Może warto zatem zadać sobie pytanie: jakie prawa zdeterminowały kulturę, w której żyjemy współcześnie?
Katarzyna Pryga
*wszystkie cytaty pochodzą z recenzowanej książki
Oceny
Książka na półkach
- 926
- 603
- 157
- 31
- 24
- 24
- 14
- 13
- 12
- 10
Opinia
Bardzo miła lektura po męczarni jaką były "Dziennikiem szalonego starca" i "Niektóry wolą pokrzywy". Wygląda na to, że autor jest daleko lepszym eseistą niż pisarzem. Sporo interesujących spostrzeżeń na temat japońskiego postrzegania estetyki i odmienności kulturowej. Warta lektury dla lepszego zrozumienia mieszkańców Kraju Kwitnącej Wiśni, nawet pomimo tego że część idei zdążyła już umrzeć na wskutek amerykanizacji Japonii. W końcu, która Japonka w dzisiejszych czasach czerni sobie zęby?
Bardzo miła lektura po męczarni jaką były "Dziennikiem szalonego starca" i "Niektóry wolą pokrzywy". Wygląda na to, że autor jest daleko lepszym eseistą niż pisarzem. Sporo interesujących spostrzeżeń na temat japońskiego postrzegania estetyki i odmienności kulturowej. Warta lektury dla lepszego zrozumienia mieszkańców Kraju Kwitnącej Wiśni, nawet pomimo tego że część idei...
więcej Pokaż mimo to