„Pax” to opowieść o wielkiej przyjaźni, odpowiedzialności, tęsknocie i radzeniu sobie z bólem. Peter krótko po śmierci matki znajduje w lesie osieroconego liska, który szybko staje się jego najwierniejszym przyjacielem. Jednak przychodzi dzień, kiedy trzeba się z nim rozstać: w obliczu zbliżającej się wojny chłopiec ma zamieszkać u dziadka, a lis wrócić do lasu. Jednak decyzja o porzuceniu zwierzęcia, która wydawała się rozsądna w ustach dorosłych, okazuje się dla chłopca niewykonalna, dlatego już w pierwszą noc po rozstaniu wyrusza w długą drogę powrotną, aby odzyskać przyjaciela.

Książka wydaje się prostą historią o przyjaźni dziecka i zwierzęcia, w rzeczywistości porusza jednak o wiele głębsze i poważniejsze tematy. Pax, imię lisa, znaczy pokój. Szukając Paxa, Peter szuka równocześnie pokoju: pokoju w czasie wojny, pokoju po stracie matki, pokoju w relacjach z ojcem. Tego samego pokoju poszukuje również napotkana w czasie wędrówki Vola, inwalidka wojenna, od lat w samotności karząca się za dawne winy. Czy zraniona kobieta będzie potrafiła pomóc zranionemu chłopcu i czy sama przyjmie jego pomoc? Jak w nieznanym lesie poradzi sobie porzucony udomowiony lis?

Powieść podzielona jest na rozdziały opisujące świat widziany oczami Petera i oczami lisa, tworzące dwie dopełniające się opowieści, połączone wspólną tęsknotą. Zwłaszcza wizja świata ludzi „zarażonych wojną”, widzianego oczami lisa, skłania do refleksji. Książka jest co prawda smutna, momentami nawet brutalna, ale zarazem przepełniona nadzieją. Nastrój opowieści podkreślają znakomite ilustracje Jona Klassena, z małym dziełem sztuki na okładce na czele. Jedyne, co można byłoby dodać, to motto z „Małego Księcia”: „ Stajesz się na zawsze odpowiedzialny za to, co oswoiłeś”.

Sara Pennypacker jest autorką kilkunastu powieści dla dzieci i młodzieży, zdobywczynią nagród Christopher Award i Golden Kite Award. Na polski została również przetłumaczona jej wcześniejsza książka pod tytułem „Klementynka”.

Agnieszka Kruk