W XIX wieku urodziły się trzy siostry, które już od wczesnych lat pisały wiersze i opowiadania, które nielicznie przetrwały do dzisiaj. Ich dzieła zostały uznane za klasyki literatury angielskiej, a one same okryły się międzynarodową sławą. Działa Charlotte, Anne i Emily Jane Bronte, bowiem o tych kobietach mowa, do dzisiaj goszczą na szczególnym miejscu w biblioteczkach większości czytelników. Dotychczas czytałam jedynie książkę Charlotte – „Dziwne losy Jane Eyre”, której fenomen zrozumiałam dopiero na ostatnich stronach tej lektury. Sama autorka nie przeżyła nawet czterdziestu lat, gdyż zmarła przy porodzie swojego dziecka. W swoim życiu napisała cztery powieści – wyżej wspomniane „Dziwne losy Jane Eyre”, „Villette”, „The Professor” oraz „Shirley”, która kilka tygodni temu została wydana po raz pierwszy w Polsce.

Akcja „Shirley” rozgrywa się w północnej Anglii na początku XIX wieku. Jednym z głównych bohaterów jest Robert Moore – młody przedsiębiorca, który boryka się z przeciwnościami losu. Mężczyzna sprowadza do swojej fabryki nowoczesne maszyny, co nie budzi poparcia wśród lokalnej ludności, która postanawia zrobić zamach na życie mieszkańca tychże terenów. Aby uratować swoją firmę, która z każdym dniem coraz bardziej podupada, postanawia rozważyć możliwość poślubienia zamożnej Shirley Keeldar, która cechuje się nieco zbytnią pewnością siebie i ogromną dumą. Rozum podpowiada Robertowi, iż powinien starać się o względy Shirley, jednak jego serce całkowicie należy do Caroline – ubogiej i nieśmiałej dziewczyny, zależnej od swojego stryja. Pomimo chłodu, jaki bije od panny Keeldar, ona również pozwoliła wplątać się w miłosną grę. Wybrańcem kobiety jest Luis, biedny gubernator, pracujący w rodzinie jej wuja. Mężczyzna odwzajemnia uczucia Shirley, ale ich stan majątkowy i ambicje tworzą pomiędzy nimi mur, który ciężko przeskoczyć, powodując, że nie przyznają się do własnych rozterek. Jednak pomimo wszystko nie poddają się, myśląc o sobie nieustannie.

Charlotte Bronte wprowadziła czytelnika do świata, gdzie nie brakuje konfliktów klas, płci i pokolenia, mających miejsce na tle angielskich wrzosowisk. Czytając „Shirley” można zauważyć zamiłowanie autorki do przyrody, o czym świadczy fakt, że nieraz mogliśmy czytać o pięknych krajobrazach czy też innych wytworach natury. Pisarka tworzyła naprawdę fenomenalne opisy, sprawiając, że niekiedy aż czuć prowincjonalny klimat małego miasta, gdzie pomimo tego, iż panuje spokój – nie brakuje zawirowań, jak i też zazdrości. Łatwo stać się wiernym obserwatorem działań postaci, którzy pomimo tego, iż co chwilę na swojej drodze napotykają kłody, nie poddają się, starając się odnaleźć w swojej egzystencji radość oraz stabilizację. Pani Bronte potrafiła we wspaniały sposób wyrazić każdą myśl i wewnętrzną wariację mieszkańców północnej Anglii, dzięki czemu z czasem zaczynamy rozumieć ich tok myślenia. Każda chwila szczęścia lub cierpienia budzi emocje w duszy odbiorcy, ponieważ swoim słownictwem autorka niekiedy nas dotyka, powodując, że widzimy przed sobą roztargnienie prowincjonalnego człowieka. Dialogi również należą do wyjątkowych i przyznam, że nieraz uśmiechnęłam się, czytając rozmowy o Shirley z władzami kościelnymi, a kiedy indziej żałowałam bohaterów, którzy żalili się sobie z własnych rozterek. Niekiedy irytował mnie fakt, iż w książce opisy i dialogi są podzielone. Jeśli występuje ciągły monolog – to nie odnajdziemy chociażby krótkiej wymiany zdań. Natomiast, gdy pojawia się rozmowa – nie ma chociażby krótkiej myśli, oddającej przekonania Anglików. Najczęściej w dialogach pani Bronte starała się umieścić uczucia, jak i ważne racje, chociaż i tak mi w tym wszystkim czegoś zabrakło. W powieści występuje narracja trzecioosobowa, co jest przydatnym zabiegiem, ponieważ Charlotte Bronte nieraz ukazała rozwój akcji z kilku stron, sprawiając, że doskonale wiedzieliśmy, co planuje w jednym czasie Shirley, jak i dla przykładu – Robert. Czasami można poczuć się jakbyśmy czytali opowieść, bowiem narrator zwraca się często do czytelników, używając bezpośrednich zwrotów. Przyznam, że pisarka używając tego zabiegu spowodowała, że można jeszcze lepiej zrozumieć wszelkie wydarzenia, stając się na pewien sposób częścią tej historii.

Charlotte Bronte wykreowała intrygujących bohaterów, których tworząc, jak sama wyznała, kierowała się obserwacją ludzi, otaczających się w jej towarzystwie. Zapewne dzięki temu postacie wydają się być aż tak realne i przede wszystkim – szczere. Ogromną sympatią obdarzyłam tytułową Shirley, która swoją dumą i zadziornością nieraz pokazała, jak powinna wyglądać kobieta z temperamentem. Dziewczyna nie zważała praktycznie na słowa innych ani też nie pozwalała, aby jej płeć kolidowała z wyznaczonymi przez nią celami. Niekiedy ukrywała swoje uczucia pod maską stanowczości, lecz przyznam – robiła to w sposób słodki i zarazem delikatny. Czasami irytowała mnie Caroline, jednak to zapewne dlatego, że nie przepadam za osobami afiszującymi się skrajnymi emocjami i własnym nieszczęście. Pozytywne wrażenie natomiast wywoływała podczas jej rozmów z Robertem, które również były owiane tajemnicą, lecz zarazem bardzo prawdziwe, że ciężko było nie domyśleć się rozterek obydwóch tych bohaterów. Niewątpliwie, wariacje miłosne na tle angielskich pól wyszły autorce naprawdę kapitalnie.

„Shirley” to nie książka jedynie o miłości, bowiem Charlotte Bronte ogromną wagę przywiązuje do dyskryminacji z powodu płci czy też stanu majątkowego. Nie brakuje również nawiązania do wojen napoleońskich, co sprawia, że oprócz interesującej powieści możemy udoskonalić swoją wiedzę na temat kilku wydarzeń z historii. Również wyżej podane powody sprawiły zamęt w życiu postaci, które nie wiedziały czy kurczowo trzymać się zasad czy też walczyć o własną wolność, co pozostawało niespodzianką do samego końca. Ogromną wagę miał w tamtym czasie Kościół, w którym powoli zaczęła występować obłuda, dzielnie tępiona przez otwartą Shirley.

Charlotte Bronte posiadała lekki i przyjemny styl, chociaż oczywiście widać, że całkowicie różni się on od tych, które możemy zauważyć w obecnym wieku. Czytając „Dziwne losy Jane Eyre” nieco bardziej była widoczna ciężkość pióra, jednak to zapewne wina tłumacza. W tym przypadku historię przedstawioną w „Shirley” obserwuje się szybko, pomimo tego, iż książka liczy blisko 650 stron. Lekturę polecam wszystkim tym, którzy przede wszystkim – lubią Charlotte Bronte, romanse w XIX wieku oraz nutkę humoru, przeplataną z wewnętrznym roztargnieniem.

W XIX wieku urodziły się trzy siostry, które już od wczesnych lat pisały wiersze i opowiadania, które nielicznie przetrwały do dzisiaj. Ich dzieła zostały uznane za klasyki literatury angielskiej, a one same okryły się międzynarodową sławą. Działa Charlotte, Anne i Emily Jane Bronte, bowiem o tych kobietach mowa, do dzisiaj goszczą na szczególnym miejscu w biblioteczkach...