Witold Biernacki napisał szereg książek o konfliktach siedemnastowiecznych, a tym tytułem rozpoczął zajmowanie się wojną trzydziestoletnią. Książka zawiera przedstawienie początkowego etapu tego największego ówczesnego konfliktu europejskiego, czyli powstania czeskiego przeciw habsburskiemu cesarzowi, zapoczątkowana defenestracją praską, a zamykana tytułową bitwą pod Białą Górą w 1620 roku.
Autor przedstawił przyczyny wybuchu wojny, analizę zmian sztuki wojennej na przełomie XVI i XVII wieku, a następnie całość wydarzeń w latach 1618-1621.
Książka bardzo dobrze napisana, szczegółowo opisująca wydarzenia polityczne, militarne, sięgająca po źródła, analizująca poszczególne elementy, zajścia, potyczki, wejście kolejnych graczy do wojny, jej eskalacja i rozszerzanie na sąsiednie państwa.
Do tego bogata warstwa ilustracyjna, ryciny, może niewiele ale bardzo dobrych map, całość bardzo dobrze uzupełniająca tekst.
Pozycja tak dobra, że nabrałem ochoty nie tylko na kolejne pozycje autora z tego konfliktu, a trochę ich napisał, ale także na szerokie spektrum książek historycznych i literatury powieściowej traktującej o wojnie trzydziestoletniej.

Witold Biernacki napisał szereg książek o konfliktach siedemnastowiecznych, a tym tytułem rozpoczął zajmowanie się wojną trzydziestoletnią. Książka zawiera przedstawienie początkowego etapu tego największego ówczesnego konfliktu europejskiego, czyli powstania czeskiego przeciw habsburskiemu cesarzowi, zapoczątkowana defenestracją praską, a zamykana tytułową bitwą pod Białą...

Ciekawe przedstawienie nie tyle samej bitwy, stoczonej 8 listopada 1620 r. na Białej Górze (dosłownie u wrót Pragi),a która przesądziła o upadku powstania stanów czeskich przeciwko rządom dynastii Habsburgów (i stała się dla naszych południowych sąsiadów prawdziwą katastrofą, determinująca losy państwa i narodu na prawie 300 lat),co całego konfliktu zbrojnego z lat 1618-1621, stanowiącego (jako tzw. okres czeski) pierwszy rozdział ogólnoeuropejskiej wojny, nazwanej później trzydziestoletnią (1618-1648). Sam opis działań militarnych bardzo ciekawy i zajmujący, ukazujący zarówno panoramiczny obraz walk, jak i szczegóły kolejnych kampanii. W. Biernacki unika przy tym szczęśliwie wnikania w szczegóły zbyt drobne, co czynił niekiedy w innych opracowaniach poświęconych tej samej tematyce (kilka zeszytów wydanych w serii „Pola bitew”). Na uwagę zasługuje zwłaszcza poglądowe omówienie ówczesnej sztuki wojennej: organizacji wojsk, uzbrojenia, taktyki poszczególnych rodzajów broni, ich współdziałania na polu bitwy, zasad strategii. Przydałoby się może więcej materiału źródłowego - Autor bazuje głównie na starszych i nowszych opracowaniach czeskich oraz niemieckich, podchodzi jednak do nich krytycznie, konfrontując podawane informacje i odnosząc się do występujących w nich niejasności oraz sprzeczności. Dotyczy to w szczególności szacunków wielkości walczących armii. W. Biernacki potrafi też jasno wskazać przyczyny klęski powstania: ciągłe problemy finansowe i niechęć stanów czeskich do ofiar podatkowych (paradoksalnie, w samej Pradze wojska habsburskie zdobyły łupy, których wartość wystarczyłaby na wypłacanie regularnego żołdu armii, z którym nieustannie zalegano i co bezpośrednio wpływało na postawę żołnierzy, także na Białej Górze),przewagę Habsburgów na polu finansowym (dzięki wsparciu ze strony gałęzi dynastii zasiadającej na tronie hiszpańskim),a także nieudolność dowódców protestanckich (Czechów było zresztą wśród nich niewielu),nie dorównujących generałom cesarskim.
Pewnym dysonansem na tym tle jawią wstępne akapity pracy, przedstawiające konflikt religijny i polityczny (o wybuchu wojny trzydziestoletniej zadecydowały kwestie wyznaniowe oraz chęć utrzymania swobód stanowych) jako „walkę sił feudalnych z siłami rodzącego się ustroju kapitalistycznego”. Brzmi to trochę jak z innej epoki. Istotnie, Autor zaczerpnął te twierdzenia ze starszych, polskich opracowań podręcznikowych historii nowożytnej. Opracowań napisanych przez skądinąd wybitnych znawców przedmiotu, którzy jednak musieli zamieszczać podobne wstawki jako swego rodaju konieczną „daninę” dla decydentów minionego ustroju. Wątpię, by większość z nich traktowała te wywody serio, tym bardziej nie ma powodów powtarzać ich obecnie. Przydałyby się bardziej czytelne i profesjonalnie wykonane mapy, zarówno całego teatru działań wojennych, jak i poszczególnych kampanii, bitew czy oblężeń. Polecam wszystkim miłośnikom militariów.

Ciekawe przedstawienie nie tyle samej bitwy, stoczonej 8 listopada 1620 r. na Białej Górze (dosłownie u wrót Pragi),a która przesądziła o upadku powstania stanów czeskich przeciwko rządom dynastii Habsburgów (i stała się dla naszych południowych sąsiadów prawdziwą katastrofą, determinująca losy państwa i narodu na prawie 300 lat),co całego konfliktu zbrojnego z lat...

Na wstępie drobna uwaga: tytuł właściwie wymagałby korekty, gdyż nie do końca przystaje do treści książki. O samym starciu pod Białą Górą, które trwało około 1,5 godziny, poświęcono zaledwie jeden rozdział. Pozostała część to raczej interesujące wprowadzenie do problematyki wojny 30-letniej, ze szczególnym uwzględnieniem etapu lat 1618-1621 rozgrywającego się przede wszystkim na terytorium Czech, Moraw i Austrii.
Autor podchodzi rzeczowo, acz niezwykle przystępnie, do omawianego tematu. Przedstawia okoliczności, w których doszło do konfliktu religijno-politycznego, poświęca sporo miejsca ówczesnej wojskowości oraz prawidłom rządzącym uszykowaniu piechoty i jazdy do bitwy. Nie omieszkał również scharakteryzować ważniejszych postaci po obu stronach konfliktu. Autor stara się pozostać obiektywny w swoich poglądach, pozostawiając pole do samodzielnego wyciągnięcia wniosków – zwłaszcza w aspekcie szansy na powodzenie czeskiej rewolty w roku 1619, kiedy siły cesarza Ferdynanda II nie były aż tak mocne.
Książka została uzupełniona dość licznymi ilustracjami (odrębna kolorowa wkładka),aczkolwiek kolory nieco rozmyte – nie wiem na ile to wada całego nakładu, czy też tylko mój egzemplarz był obdarzony tym mankamentem. Ważniejsze bitwy doczekały się w książce odrębnych mapek, które jednak mogłyby być odrobinę czytelniejsze. Druk i format niezwykle dogodny, choć w tekście nie ustrzeżono się literówek czy też błędów w nazewnictwie miejscowości pojawiających się na kartach tego tomu zaliczanego do tzw. Złotej Serii wydawnictwa „Finna”.
Książka bardzo elegancko wydana, ale co najważniejsze czyta się bardzo dobrze. Opisy przemarszów wojsk, kolejnych starć są bardzo plastyczne, czytelnik wręcz czuje się bezpośrednim uczestnikiem wydarzeń. Ba, zaczyna pojmować na czym polegała ówczesna sztuka wojenna i jak tragiczna była ta wojna dla ludności cywilnej – najbardziej poszkodowanej w tym międzynarodowym konflikcie, który rozlał się na pół Europy. Nieustanne grabieże, gwałty, palenie miast i wsi oraz nieustanne manewrowanie wojsk, przeplatane problemami z aprowizacją oraz chorobami nawiedzającymi d najemne. Wymawianie posłuszeństwa przez nieopłacane wojska zaciężne, doraźne sojusze polityczne, zdrady i poświęcenie – długo by wymieniać. Szczerze mówiąc, nie spodziewałem się że książka opowiadająca o wydarzeniach sprzed dokładnie 400 lat będzie w stanie mnie poruszyć. A jednak…

Na wstępie drobna uwaga: tytuł właściwie wymagałby korekty, gdyż nie do końca przystaje do treści książki. O samym starciu pod Białą Górą, które trwało około 1,5 godziny, poświęcono zaledwie jeden rozdział. Pozostała część to raczej interesujące wprowadzenie do problematyki wojny 30-letniej, ze szczególnym uwzględnieniem etapu lat 1618-1621 rozgrywającego się przede...

Książka przedstawia historię pierwszego okresu Wojny Trzydziestoletniej, czyli tak zwanego okresu czesko-palatynackiego, którego kluczowym starciem była bitwa pod Białą Górą. Autor omawia działania wojenne na terenie Czech, Austrii oraz Królestwa Węgier ukazując wiele bitew i oblężeń, które wówczas rozgrywały się na tamtym terenie. Nie brakuje również analizy działań Lisowczyków i wkładu polskiego w tamtym okresie Wojny Trzydziestoletniej. Ciekawostką jest również obszerny rozdział na temat sztuki wojennej w XVI i XVII wieku. Poza aspektami militarnymi szeroko omówiono również warstwę polityczną, czyli konflikty religijne w Czechach, defenestrację praską, powstanie Bethlena czy koronację elektora Palatynatu Fryderyka V na króla Czech. Ciekawie prezentują się również aneksy, gdzie czytelnik może odnaleźć ordre de bataille walczących stron czy plany ukazujące poszczególne fazy bitwy pod Białą Górą. Należy pochwalić również całkiem ładne wydanie książki, z dużą liczbą map oraz ilustracji.

Książka przedstawia historię pierwszego okresu Wojny Trzydziestoletniej, czyli tak zwanego okresu czesko-palatynackiego, którego kluczowym starciem była bitwa pod Białą Górą. Autor omawia działania wojenne na terenie Czech, Austrii oraz Królestwa Węgier ukazując wiele bitew i oblężeń, które wówczas rozgrywały się na tamtym terenie. Nie brakuje również analizy działań...

8,5/10

8,5/10