Działania księcia Czartoryskiego kierującego w początkach XIX stulecia rosyjskim ministerstwem spraw zagranicznych budzą sporo kontrowersji. Służba carowi Aleksandrowi I wydaje się czasem czynem niepatriotycznym. Trzeba jednak pamiętać, że książę Adam zawsze starał się działać na rzecz Ojczyzny, także podczas okresu sterowania rosyjską dyplomacją. Książka ta opisuje jego politykę względem narodów bałkańskich - Serbów i Czarnogórców. Działania te wiązały się ze stosunkami rosyjsko-tureckimi i rosyjsko-francuskimi. Czartoryski starał się poprzez akcję na Bałkanach wspierać budowę III koalicji antynapoleońskiej. Gdy klęska pod Austerlitz zmieniła sytuację międzynarodową, a pokój w Preszburgu przyznał część ziem nad Adriatykiem Francji zaczął książę Adam akcję ofensywną uprzedzającą przybycie Francuzów, czego efektem było opanowanie przez siły rosyjsko-czarnogórskie terenów Boki Kotorskiej. Niepowodzenie ofensywy na Republikę Dubrownicką oraz przybycie wojsk napoleońskich sprawiło, że cała sprawa zakończyła się fiaskiem. Czartoryski podał się do dymisji i nie doczekał na stanowisku wybuchu wojny z Turcją. Tymczasem to właśnie ten konflikt miał w jego opinii przyczynić się do odbudowy państwowości polskiej...

Książkę tę z pewnością warto polecić miłośnikom historii. Szczególnie mam tu na myśli fanów okresu napoleońskiego, bo tematyka właśnie tych zagadnień dotyka, a nie jest dobrze znana. Godna najwyższych pochwał jest zgromadzona przez Autora bibliografia obejmująca pozycje w różnych językach, także tych niezbyt powszechnie znanych południowosłowiańskich.

Tomasz Babnis

Działania księcia Czartoryskiego kierującego w początkach XIX stulecia rosyjskim ministerstwem spraw zagranicznych budzą sporo kontrowersji. Służba carowi Aleksandrowi I wydaje się czasem czynem niepatriotycznym. Trzeba jednak pamiętać, że książę Adam zawsze starał się działać na rzecz Ojczyzny, także podczas okresu sterowania rosyjską dyplomacją. Książka ta opisuje jego...