Chociaż Emma Cline już na wstępie swojej debiutanckiej powieści zaznacza, że wszelkie występujące tu podobieństwo do prawdziwych zdarzeń jest przypadkowe, to analogie do głośnej sprawy morderstw popełnionych w 1969 roku przez „rodzinę” Charlesa Mansona wydają się aż nazbyt oczywiste. Cline zadbała o pozory i pozmieniała imiona swoich bohaterów, ale nadal osadziła ich dokładnie w tym samym miejscu i czasie, co wspomniane wyżej wydarzenia. Na tej podstawie można wysnuć pochopny wniosek, że autorka odtwarzając po raz kolejny tę samą historię niczym szczególnym się nie popisała, ale Emma Cline nie bez powodu wzbudziła takie zainteresowanie. Środek ciężkości w jej powieści oscyluje wokół relacji młodych dziewcząt, które połączyła, a następnie zgubiła osoba pewnego pseudo-przywódcy.

Cały ciężar narracji spoczywa tutaj na barkach Evie Boyd, która już jako dojrzała kobieta wspomina wydarzenia sprzed dobrych kilkudziesięciu lat. Schyłek lat 60. zastaje nastoletnią Evie poszukującą własnego miejsca, wrażeń oraz towarzystwa, które mogłoby jej to wszystko zapewnić. Odpowiedzią na te potrzeby okazuje się znajomość z grupą dziewcząt o wątpliwej reputacji, ale o stylu życiu uosabiającym ducha tamtych czasów. Wkrótce Evie staje się częścią rezydującej na peryferiach wspólnoty w całości podporządkowanej niejakiemu Russellowi. On jednak porusza się na obrzeżach polach widzenia bohaterki, bo Evie niemal całą swoją energię i uwagę skupia na Suzanne. Evie jest teraz tak zapatrzona w swoją starszą koleżankę, że gotowa jest zrobić naprawdę wiele by wkupić się w jej łaski.

Główna bohaterka ma jednak w książce oblicze nie tylko nastolatki, ale i dorosłej kobiety naznaczonej tragedią z przeszłości. Po latach Evie uparcie rozpamiętuje tamte wydarzenia próbując zrozumieć swoją w tym rolę, przy czym na ogół czyni to bezskutecznie: później tamtego lata i na różnych etapach życia będę przesiewała ziarna owej nocy, czując się ślepa. Perspektywa czasu czyni więc z Evie chłodnego komentatora własnych poczynań i wyborów. A od czasu do czasu bohaterka zaskakuje nas trafnymi myślami i spostrzeżeniami w temacie rozterek zagubionej, niedojrzałej dziewczyny wkraczającej w trudny wiek. Jednocześnie otacza ją też swoista aura melancholii, która czasami łatwo pomylić z nostalgią. Jednak Evie przyszło zapłacić słony rachunek za złudne, krótkotrwałe poczucie wspólnoty jak i zaufanie niewłaściwym ludziom.

„Dziewczyny” to wysublimowany obraz zbrukanej niewinności, której smutny finał nastąpił wraz z końcem pewnej barwnej epoki. Patologia przybrała wtedy maskę wzajemnej miłości czy też ślepego, bezkrytycznego uwielbienia, a jej fatalne skutki ukazały się oniemiałym oczom Eve jak i innych zbyt późno. Emma Cline zwraca uwagę na dobrowolne uczestniczki tych wydarzeń próbując odpowiedzieć na pytanie czy sprawcy okazali się też ofiarami. Jednak i w tej wersji tej historii nie ma prostych odpowiedzi; jest za to złożoność i głębia psychologiczna, o które raczej nie podejrzewalibyśmy tak młodej pisarki. Wyśrubowany poziom stylistyczny tej prozy jeszcze bardziej potęguje to wrażenie i wciąga w świat, gdzie granica pomiędzy dobrem a złem stale się zaciera, co tak ujmuje główna bohaterka: moje oczy przywykły do faktury rozpadu, myślałam więc, że powróciłam w krąg światła.

Pod wieloma względami „Dziewczyny” przypominają zbiór impresji zaklętych w spokojnej i niespiesznej fabule. Oznacza to też, że warstwa stylistyczna stale nadrabia braki obecne w warstwie fabularnej. A jednak całość nadal zdaje egzamin, bo książka od pierwszej do ostatniej strony trzyma w mocnym uścisku niepokoju i niepewności. Ale najbardziej zdumiewające okazało się dla mnie to, że Emma Cline znajdując inspirację w niewyobrażalnej tragedii, a zarazem ciągle niezabliźnionej ranie napisała powieść bez cienia sentymentalizmu i uprzedzeń.

Cytaty zaczerpnięte z książki

Anna Aniszczenko