Odnoszę dziwne wrażenie, że zupełnie nieświadomie ciągnie mnie do książek, których problematyka oscyluje w mniejszym lub większym stopniu wokół przemocy domowej. Z pewnością jest to też związane z dużą „popularnością” na rynku wydawniczym tego typu literatury. Czym więc ta wyróżnia się wśród pozostałych? Ano chociażby tym, że jest ona oparta na osobistych przeżyciach z dzieciństwa samego autora, a postać głównego bohatera jest wzorowana w dużej mierze na jego skromnej osobie.

Allan Stratton to powszechnie uznany na świecie kanadyjski dramaturg i powieściopisarz, którego utwory wielokrotnie zyskiwały rekomendacje Amerykańskiego Stowarzyszenia Bibliotekarzy. Ma on na swoim koncie między innymi Nagrodę im. Michaela J. Printza i nagrodę Niezależnych Wydawców Literatury, które otrzymał w 2005 roku za powieść dla młodzieży pt. „Chanda's Secrets”. W Polsce ukazała się jak do tej pory tylko jedna jego książka , którą właśnie mam przyjemność recenzować.

„Psy” przedstawiają obraz rozbitej rodziny oczami nastoletniego chłopca, który nieustannie miota się pomiędzy miłością i lojalnością względem mamy a tęsknotą za ojcem; mimo że nieprzewidywalnym i brutalnym, to jednak ojcem. To wewnętrzne rozdarcie z kolei powoduje, że pomiędzy Cameronem a sprawującą nad nim opiekę matką bardzo często dochodzi do nieprzyjemnych sytuacji. I o ile mam już wyrobioną opinię na temat damskich bokserów i maltretowanych żon, to będąc biernym świadkiem ciągłych konfliktów syna z matką, niejednokrotnie nie mogłam się powstrzymać przed wzięciem strony tego pierwszego. Katherine jest bowiem doskonałym przykładem rodzica, który nie ma pojęcia jak poradzić sobie z problemami własnego dziecka, za które jest w pewnej mierze odpowiedzialny. Kobieta popełnia jeden z karygodnych błędów, ukrywając przed synem brutalną naturę ojca, argumentując to jego młodym wiekiem; zupełnie jakby chłopak nie był zdolny (choćby podświadomie) sam pojąć co się wokół niego dzieje. I tak, zamiast spokojnie i stopniowo wyjaśniać synowi sytuację i pozwolić mu się z nią oswoić, skazuje go na życie w ciągłym strachu i bezustanne zmiany. Na domiar złego wciąga go w grę pozorów, co ewidentnie zaburza jego relacje z dziadkami , nie wspominając już o tych z ludźmi jako takimi. Mnie osobiście przeraził fakt, że tak doświadczona przez los osoba zdaje się być wyraźnie zaskoczona niezdrowymi zachowaniami syna, które jeszcze ulegają nasileniu, kiedy ten wchodzi wreszcie w okres dojrzewania. Jednak są one jak najbardziej zrozumiałe i są normalnym następstwem bardzo niestabilnego trybu życia.

Cameron to w pewnym sensie niezwykłe dziecko. Ma naturę introwertyka i duże problemy adaptacyjne, przejawia również cechy wskazujące na początki paranoi, jednak biorąc pod uwagę cały ten stres związany z ciągłymi zmianami miejsca zamieszkania, utratą kontaktu z przyjaciółmi i brakiem czasu do zdobycia nowych, uważam, że chłopak radzi sobie wręcz doskonale i wykazuje się niejednokrotnie większą dojrzałością i rozsądkiem niż jego mama. Jest do tego bardzo spostrzegawczy i nad swój wiek inteligentny, czego dowodem są opisane w książce wydarzenia.

„Psy” ciężko przypisać do jednej konkretnej kategorii. Po części jest to thriller podchodzący miejscami pod literaturę grozy, po części powieść detektywistyczna, po części powieść obyczajowa, a po części powieść dla młodzieży. Takie cztery, a raczej pięć w jednym. Ta mieszanka międzygatunkowa sprawia, że książka jest przeznaczona dla szerokiego grona odbiorców. I, co bardzo mi się podobało, Stratton pozostawia czytelnikowi ocenę, które elementy opisanej historii naprawdę miały miejsce, a które były tylko wytworem wyobraźni będącego w stałym napięciu umysłu.

Natalia Neisser