Nie spodziewałam się, że ta książka okaże się aż tak ciekawa i zrobi na mnie ogromne wrażenie. Kupiłam ją tanio na wyprzedaży, gdyż zaintrygowała mnie okładkowa recenzja, a konkretnie informacja, iż jest to saga obejmująca niemal 200 lat. Ważne też dla mnie było miejsce akcji - Kołobrzeg.
Spodziewałam się klimatów podobnych do prozy Grassa i Chwina. I nie zawiodłam się.

Przyznam, że pierwsza część, której akcja rozgrywa się na początku dziewiętnastego wieku, początkowo wydała mi się przyciężkawa ze względu na specyficzny język, w którym dominuje stylizacja gwarowa i archaizacja. Moja cierpliwość została jednak nagrodzona i szybko dałam się ponieść tej niezwykłej opowieści, na którą składają się różne formy - fragmenty dziennika jednego z bohaterów, listy, dokumenty, dialogi, opisy zdjęć, które stają się pretekstem do opowiadania historii z życia uwiecznionych w kadrze postaci...
Mimo tej różnorodności fabuła jest uporządkowana. Mamy okazję poznać czasami te same wydarzenia z różnej perspektywy.

Najciekawsze wydały mi się kartki z pamiętnika, który obejmuje ponad trzy pierwsze dekady minionego stulecia. Dużo tu miejsca na społeczne, obyczajowe i polityczne zmiany w Niemczech, co wpływa znacząco na życie narratora i jego bliskich.
Interesujący i barwny jest też obraz uzdrowiskowego miasteczka i jego mieszkańców oraz kuracjuszy.

Czyta się tę opowieść jednym tchem, gdyż autor zapisków okazuje się wspaniałym gawędziarzem, obdarzonym zmysłem wnikliwej obserwacji i swoistym poczuciem humoru. Momentami ten monolog przypominał mi narrację niektórych powieści Wiesława Myśliwskiego, a to na pewno doskonała rekomendacja:).

"Wyrwane z pustki" to powieść niełatwa w odbiorze, ale porywająca, intrygująca, zmuszająca do myślenia i szukania literackich, kulturowych i historycznych kontekstów. Na pewno warto zmierzyć się z tą prozą.

Nie spodziewałam się, że ta książka okaże się aż tak ciekawa i zrobi na mnie ogromne wrażenie. Kupiłam ją tanio na wyprzedaży, gdyż zaintrygowała mnie okładkowa recenzja, a konkretnie informacja, iż jest to saga obejmująca niemal 200 lat. Ważne też dla mnie było miejsce akcji - Kołobrzeg.
Spodziewałam się klimatów podobnych do prozy Grassa i Chwina. I nie zawiodłam się....

(Recenzja mojego autorstwa z portalu dlalejdis.pl)


Na odwrocie książki czytamy, że ma ona, opisując życie kolejnych pokoleń, stworzyć przekrój 200 lat historii Kolbergu, czyli Kołobrzegu. Zadanie trudne, autor bowiem zmierzyć się musiał z całą gamą polsko-niemiecko-żydowskich animozji oraz swoistym klimatem tych rejonów. Czy mu się udało?

Książka dzieli się na trzy chronologiczne części, obejmujące okres od roku 1807 (jak czytamy na odwrocie) aż do czasów współczesnych. Przez jej karty przewijają się różne postacie, zmienia się styl i forma narracji. A tłem wszystkich zdarzeń jest Kołobrzeg – wieczny obserwator, scena życiowego przedstawienia, a po części drugoplanowy bohater powieści.

Pierwsza część książki stylizowana jest tak, by przypominała faktyczny język XIX wieku. Mamy tu zarówno wtrącenia niemieckie, archaizmy, jak i unikalne elementy gwary tych rejonów. Lektura na tym etapie jest dość trudna. Czytający musi się porządnie skupić, by zrozumieć w całości sens zdań, tym bardziej, że składnia również została dość znacznie zmodyfikowana w niektórych fragmentach. Przyznać trzeba, że trud wprowadzenia takiej stylizacji opłacił się autorowi znakomicie. Taka forma narracji pozwala świetnie wczuć się w realia i swoisty klimat tychże czasów.

W powieści nie znajdziemy jednego bohatera pierwszoplanowego. Poznajemy za to splecione ze sobą losy rodzin widziane z perspektywy pojedynczych członków owych familii – takich jak Karol Friebe czy Georg Knop, który dorasta i starzeje się razem z prowadzonym przez siebie (nie bez pewnej dozy kpiarstwa),dziennikiem, gdzie opisuje codzienne życie Kolberga.

I właśnie to jest w książce Kruszony najpiękniejsze – życie. Ukazuje on czytelnikowi Kołobrzeg pod lupą. Zaglądamy z nim do domów mieszkańców miasta, jesteśmy świadkami codziennych posiłków, kłótni, zalotów i romansów. Wszystko jest tak wspaniale naturalne, a jednocześnie tak wyjątkowe. Czujemy bowiem swoistą aurę tamtych czasów. Gdzieś tam jest wielki świat, ale w Kolbergu ludzie żyją po staremu, nieważne – Żydzi, Niemcy, czy Polacy – Kołobrzeżanie. Pisarz dobrze wie, że to ludzie tworzą i określają miasto, nie odwrotnie. Poznając mentalność Friebów czy Jeleńskich, poznajemy miasto.

Jednak w sielankę egzystencji w spokojnym uzdrowisku również uderza historia. Mieszkańcy przeżywają rozpoczęcie nowego stulecia, I Wojnę Światową, dojście NSDAP do władzy, wreszcie straszliwą II Wojnę Światową, masowe mordy i Holocaust. Finalnym brzmieniem tego nawału nieszczęść jest niemal doszczętne zniszczenie miasta podczas Bitwy o Kołobrzeg w 1945 roku. Lecz opowieść nie milknie w tym momencie, poznajemy powojenne dzieje miasta, które jest już zupełnie inne.

Włodzimierz Kruszona przedstawił nam nie tylko dwa wieki dziejów Kolberga w pigułce, akcjami swych bohaterów pokazał także kilka uniwersalnych prawd o człowieku - jaki jest, i do czego dąży. Widzieliśmy postawy bohaterów w obliczu wielkich bądź zwrotów historii, widzieliśmy ich podczas zwykłych pogaduszek przy stole. Tak właśnie wyglądał Kołobrzeg przez te 200 lat, bo historia miasta to losy zwykłych ludzi.

„Wyrwane z pustki” to książka niestereotypowa, ambitna pozycja dla czytelnika rozumnego, który czerpie przyjemność z lektury napisanej z pasją i kunsztem, a przy tym wymagająca skupienia i koncentracji. W zamian obiecuje klimatyczną podróż po barwnych dziejach Kolberga. Ja w tę podróż wybrałem się z ogromną przyjemnością i czekam na kolejną ofertę z serii „Tory”.

(Recenzja mojego autorstwa z portalu dlalejdis.pl)


Na odwrocie książki czytamy, że ma ona, opisując życie kolejnych pokoleń, stworzyć przekrój 200 lat historii Kolbergu, czyli Kołobrzegu. Zadanie trudne, autor bowiem zmierzyć się musiał z całą gamą polsko-niemiecko-żydowskich animozji oraz swoistym klimatem tych rejonów. Czy mu się udało?

Książka dzieli się na trzy...