„Ojcowie szóstego levelu” to zbór reportaży o mężczyznach, którzy z rozmaitych powodów zdecydowali się zostać z dzieckiem lub z dziećmi w domu. Wybrali tak zwane tacierzyństwo, wciąż niepopularne i wzbudzające mieszane uczucia, zwłaszcza w naszym kraju. Zarówno historie, jak i jej bohaterów dzieli niemal wszystko: wiek, wykształcenie, poziom życia, zasób życiowych doświadczeń czy wyznawane systemy wartości. Wspólna wydaje się jedynie opieka sprawowana nad dzieckiem. Opieka, która – wbrew optymistycznie interpretowanym danym statystycznym – pozostaje w Polsce wciąż zjawiskiem marginalnym i najczęściej budzącym zdziwienie.

Magdalena Szwarc, dziennikarka współpracująca z „Dużym Formatem” oraz finalistka pierwszej edycji Nagrody Newsweeka im. Teresy Torańskiej w kategorii najlepszy materiał dziennikarski, zadała sobie wiele trudu, by dotrzeć do mężczyzn-opiekunów; by najpierw ich „wytropić”, a następnie skłonić do rozmów na temat ich wyboru i życiowych aspiracji. Nie było to zadanie łatwe. Nie tylko dlatego, że na placach zabaw czy w przychodniach dominują głównie kobiety. W znacznej mierze przedsięwzięcie okazało się skomplikowane, gdyż sami mężczyźni mają niejednokrotnie spore opory przed opowiadaniem o swoich ojcowskich urlopach.

Dlaczego? Z pewną refleksją przychodzi sama autorka, kiedy pisze: Mężczyźni z wózkami chodzą pojedynczo. Nawet jeśli jest ich wielu, mijają się. Nie ma w nich czegoś takiego: „Chłopaki, mamy trzech synków, pojedźmy gdzieś razem, na fajniejszy plac zabaw, na teatrzyk czy na jakąś wystawę dla siebie. Jesteśmy w podobnej sytuacji, mamy podobne problemy”. Jakby nie mieli naturalnej potrzeby wspierania się. Jeden Fin zaczął chodzić ze znajomą, choć długo spacerował sam, bo kobiety nie chciały go przyjąć do grupy.

Historie zawarte w „Ojcach szóstego levelu” mierzą się z zagadnieniem skomplikowanych męskich wyborów, dumy lub jej braku z powodu parania się tradycyjnie „niemęskimi” zajęciami, mniej lub bardziej świadomie podejmowanych niełatwych decyzji, a następnie codziennego znoszenia ich konsekwencji. Oprócz rozmów ze swoimi bohaterami Szwarc z powodzeniem podejmuje się refleksji natury socjologicznej. Analizuje tacierzyństwo jako zjawisko społeczne. Zastanawia się nad tym, co sprawia, że mężczyźni decydują się zostać z dziećmi w domu. Rozważa skutki zamiany tradycyjnych ról. Przygląda się wpływowi niestandardowych relacji między partnerami na ich potomstwo. Pyta także kobiety o to, jak odnajdują się w sytuacji, w której opiekę nad dziećmi powierzyły mężczyznom.

Autorka unika w swojej książce formułowania jednoznacznych sądów czy uniwersalnych recept. Nie jest to z pewnością książka z tezą, w której Szwarc usiłowałaby przekonać czytelników do wyższości jakiegokolwiek stanowiska. Wręcz przeciwnie. W każdej z historii wyczuwa się ogromne staranie, by zaprezentować cenę dokonanego wyboru, najczęściej mającej niewiele wspólnego z materialnymi kosztami. W konsekwencji czytelnik otrzymuje wiarygodną i dobrze napisaną opowieść na istotny społecznie temat.

Ewelina Tondys