– Czy oskarżony jest mordercą?

– No, jak z tego, co słyszałem, to wynika…

Z tego, co wiem, co się dowiedziałem, no to tak.

Te oto słowa, które na rozprawie w lipcu 1975 roku wypowiedział domniemany Wampir z Zagłębia, czyli Zdzisław Marchwicki, kołaczą w umyśle każdego, kto w jakikolwiek sposób uczestniczył w rozwikłaniu spraw morderstw, o które człowiek ten był posądzany. I mimo upływającego wciąż czasu słowa te nie zanikają w pamięci. Zapamiętali je także ci, którzy tylko interesują się wątkiem zbrodni seryjnych morderców – badacze, pisarze, a nawet ja sama. Dlatego nie mogłam przejść obojętnie wobec nowej powieści duetu państwa Kuźmińskich pt. „Pionek”, która tego tematu bardzo mocno dotyka.

Akcja powieści zabiera czytelnika na Śląsk – do miejsc ściśle związanych z czarnym złotem i wszystkim tym, co go dotyczy. Tam bowiem, w gliwickim parku, zostają znalezione zwłoki młodej dziewczyny. Okoliczności zbrodni szybko przywodzą na myśl wspomnienia sprzed lat, gdy na terenie Bytomia, Gliwic i Zabrza grasował wampir – mężczyzna napadający i mordujący kobiety. Człowiek, przez którego wieczorami ulice pustoszały, przez którego mężczyźni spóźniali się do pracy, by móc bezpiecznie odprowadzić bliskie sobie kobiety w miejsca, gdzie zdążały. Człowiek, który wzbudzał w ludziach lęk niebotycznych rozmiarów… Tymczasem koszmar zdaje się powracać, tym bardziej że mężczyzna, który został skazany za morderstwa sprzed lat, niebawem ma wyjść na wolność. Znany z powieści „Śleboda” tegoż samego duetu pisarskiego, Sebastian Strzygoń, dziennikarz parający się blogerstwem, szybko odnajduje w temacie wampira z Szombierek szansę dla swojej kariery. Podejmuje wątek i wraca do mrocznych spraw sprzed lat, jednak tok wydarzeń zmusza go do zaproszenia do współpracy przy niełatwym dziennikarskim śledztwie… kobiety. Jedyną, która w jego mniemaniu mogłaby się zgodzić, jest Anna Serafin, która towarzyszyła mu przy badaniu sprawy zabójstwa górala. Anna godzi się pomóc, jednak to, co przyniesie tok wydarzeń związanych z tym śledztwem, przejdzie jej najśmielsze oczekiwania i wywróci jej ledwo poukładane na nowo życie do góry nogami.

Z kolei moje najśmielsze oczekiwania przeszła całość powieści duetu Kuźmińskich. Już przy lekturze „Ślebody” wiedziałam, że mam do czynienia z talentem pokaźnych rozmiarów, a „Pionek” utwierdził mnie w tym przekonaniu. Pokazał też, że ten pisarski tandem nie stoi w miejscu, a nieustająco się rozwija, szlifuje warsztat i dopracowuje sylwetki swoich bohaterów, co wyjątkowo dobrze widać na przykładzie Anny Serafin, która z lekko irytującej mnie podlotki powoli przeobraża się w znacznie dojrzalszą kobietę (choć nadal nieidealną).

W toku powieści natykamy się na liczne retrospekcje, które mają na celu przybliżyć dzieciństwo oprawcy, czarnego charakteru powieści, co z kolei wskazuje na solidne przygotowanie się autorów do jej stworzenia – w dobry i czytelny sposób ukazują cechy osobowościowe złoczyńców, środowisko, z jakiego często się wywodzą, ich życie rodzinne. Ciekawym zabiegiem wg mnie jest też zainspirowanie się przypadkiem Zdzisława Marchwickiego, który zmusza do rozmyślań nad słusznością wykonania na nim kary śmierci.

Bardzo podoba mi się fakt, że pisarze znaleźli sobie swój mały kącik w nurcie kryminału i stworzyli powieści (mam tu na myśli „Ślebodę” oraz „Pionka”), które bardzo mocno wyróżniają ich w gąszczu innych twórców, bowiem i w jednej, i w drugiej powieści spotykamy się z gwarą. W „Ślebodzie” – z góralską, a w „Pionku” – ze śląską.

Całość recenzowanej przeze mnie powieści, jak i poprzednia, którą miałam przyjemność czytać, każą mi z pełną świadomością stwierdzić, że na polskim poletku powieści z trupem w tle dzieje się dobrze, a nawet bardzo dobrze. Granice owego poletka już nie zamykają się tylko na nazwiskach: Miłoszewski, Mróz czy Czubaj – one zaczynają się rozrastać i umacniać dzięki dwójce znakomitych pisarzy – Małgorzacie i Michałowi Kuźmińskim. Jeśli jeszcze nie znacie ich twórczości, to koniecznie to nadróbcie – nie będzie to czas stracony.

Ewa Szczepańska