Wreszcie koniec...
Trylogię o komisarzu Forście uznaję za zakończoną. Dosłownie przed chwilą doczytałem ostatnie akapity jej ostatniej odsłony o wdzięcznym tytule "Trawers". I muszę przyznać, że mam mieszane uczucia. Jednak już na wstępie muszę również przyznać, że czas poświęcony na przeczytanie tej części (i całej historii oczywiście taż) nie był dla mnie czasem straconym.

Po przeczytaniu drugiej części moje oczekiwania odnośnie zakończenia tej historii były naprawdę spore. Balonik został napompowany naprawdę porządnie. Przy okazji recenzji części pierwszej i drugiej wspominałem czego mi brakowało w tej opowieści i nie ukrywam, że po części trzeciej - finałowej oczekiwałem uzupełnienia brakujących elementów. I z taką nadzieją przystąpiłem do lektury "Trawersu". Oczekiwałem, że zwieńczenie trylogii będzie zawierało brakujące elementy, a cała historia zostania dopowiedziana w pełni, natomiast wszystkie wątki wyjaśnione do końca. Wtedy mógłbym z czystym sumieniem stwierdzić, że "Trawers" jest najlepszą częścią trylogii a cała seria - bardzo dobra.

Ale zacznijmy tą recenzję od początku a nie od końca.
Trzecia część jest bezpośrednią kontynuacją części drugiej i w mojej opinii napisana została na mniej więcej podobnym poziomie i w podobnym stylu (literackim) jak część druga. Mam nawet takie odczucie, że druga i trzecia część powstała w tym samym czasie jako całość, a następnie została przez autora podzielona na dwie odrębne powieści.
Przystępując do oceny mam świadomość, że "Trawers" oceniam w dużej mierze przez pryzmat całej trylogii. Bo nie da się ukryć, że zakończenie każdej historii ma duży wpływ na ocenę całości, dlatego moje kryteria oceny finałowej części (jeżeli chodzi o fabułę) są w tym wypadku bardziej surowe.
Na początku muszę podkreślić, że książka napisana jest przystępnym, prostym i zrozumiałym językiem, wydarzenia poukładane są chronologicznie, akcja dzieje się w dość szybkim tempie, wszystko jest spójne i w miarę poukładane, a całość czyta się szybko i przyjemnie.

I podobnie jak w poprzednich częściach, autor stawia głównie na akcję, pomijając wszelkie ozdobniki, o których już pisałem przy okazji recenzji dwóch poprzednich części. To nie jest oczywiście wada, ale nie da się ukryć, że gdyby Mróz rozszerzył swoje dzieło i wysilił się np. na bardziej szczegółowe opisy miejsc, otaczającej je w większości pięknej górskiej przyrody z całą jej surowością i majestatem, byłoby to piękne dopełnienie dobrej poniekąd fabuły, które pozwoliłoby zbudować wyjątkowy i niepowtarzalny klimat, a czytelnik mógłby odnieść wrażenie jakby towarzyszył bohaterom ramię w ramię.
Nie czepiałbym się tego tak bardzo gdyby nie fakt, że miejscem akcji są tak piękne okolice, które znam i do których uwielbiam wracać. Nawet bez tego, czytając część drugą i teraz trzecią, miałem przed oczami niektóre miejsca, ale gdyby zostały one bardziej szczegółowo scharakteryzowane i opisane ciekawym literackim językiem, byłoby naprawdę świetnie. Na tym polu uważam, że autor zmarnował tkwiący w tej historii potencjał. To jest jedna z moich dwóch największych uwag odnośnie całej trylogii.
Druga uwaga dotyczy portretów psychologicznych głównych bohaterów. Również tutaj mogłoby być zdecydowanie lepiej. Brakuje mi bardzo w tej książce zagłębienia się w historię i psychikę głównych postaci. Bez tego śledzimy losy i zachowania bohaterów, nie mając kompletnie żadnego pojęcia dlaczego podejmują takie a nie inne decyzje. Nie wiemy np. dlaczego Forst jest od samego początku taki wyalienowany, dlaczego ma taki ciężki charakter, jest konfliktowy i nikt go nie lubi (poza przełożonym). Nie mamy odpowiedzi z jakiego powodu Wadryś-Hansen jest taką mało uczuciową i chłodną karierowiczką, która nie okazuje uczuć nawet własnym dzieciom. Po Osicy, który z wierzchu wydaje się zimnym i nieprzystępnym służbistą, a tak naprawdę jest ciepłym i uczuciowym człowiekiem (o czym świadczy jego relacja z Forstem), nie widać żadnej żałoby jaką przeżywa po utracie córki. Nie znamy wszystkich (przede wszystkim osobistych) motywów jakie kierują Bestią (motywy ideologiczne do mnie nie przemawiają) i powodu dla którego tak właściwie zaczął zabijać. Nie mamy rozwiązania zagadki zabójstw z przeszłości, o których była mowa w części pierwszej. Tak właściwie nie poznaliśmy ani trochę prawdziwej tożsamości Bestii, tylko jego dwie twarze, które były maskami przyjętymi w celu realizacji pewnych celów. Szkoda, naprawdę szkoda, że autor ne dopowiedział tej historii... A co z losami zadziornej i sympatycznej dziennikarki Olgi Szrebskiej ? A skąd to wielkie uczucie Forsta i obsesja na jej punkcie ?
Tych pytań jest na prawdę bardzo wiele. I podejrzewam, że pozostaną bez odpowiedzi. Bo nie sądzę, że autor w przyszłości dopisze część czwartą, będącą wyjaśnieniem tych wątków. Wiem, że o komisarzu Forście jest jeszcze jedna książka, ale z recenzji i opisów wynika, że to nie kolejna część tej opowieści, a nowa opowieść z tym samym głównym bohaterem. Zresztą postaram się w najbliższych tygodniach osobiście to zweryfikować. A na razie... Na razie jest przynajmniej lekkie rozczarowanie zakończeniem i taka a nie inna ocena tej książki (myślę, że i tak dość wysoka). Daję 7/10, chociaż powinno być 6,5/10. Dobra ocena to wynik ciekawej, wciągającej intrygi, interesujących postaci, braku nudy podczas czytania i przystępnego języka. Historia ta stanowi również ciekawą podstawę do ewentualnego filmu, więc będę czekał, aż któryś z naszych rodzimych reżyserów postanowi zrealizować obraz na podstawie prozy Mroza. Myślę, że jest szansa na solidny rodzimy film sensacyjno-kryminalny.
Na pewno z czystym sumieniem mogę polecić trylogię osobom szukającym rozrywki na długie jesienno-zimowe wieczory, które właśnie się zaczynają.

Wreszcie koniec...
Trylogię o komisarzu Forście uznaję za zakończoną. Dosłownie przed chwilą doczytałem ostatnie akapity jej ostatniej odsłony o wdzięcznym tytule "Trawers". I muszę przyznać, że mam mieszane uczucia. Jednak już na wstępie muszę również przyznać, że czas poświęcony na przeczytanie tej części (i całej historii oczywiście taż) nie był dla mnie czasem...