Zakonnice odchodzą po cichu

Książkę przeczytałam trochę z przekory, bo odejścia z zakonów to temat kontrowersyjny i budzący skrajne emocje. I rzeczywiście, reportaż Marty Abramowicz sytuuje się raczej bliżej jednego z biegunów niż wyważonego środka.

Nie mam jakiejkolwiek wiedzy na temat życia zakonnego, czy to w zgromadzeniach męskich czy też żeńskich. Nie mam bliższych znajomych, którzy taką drogę obrali, nie mam również własnych doświadczeń. Od zawsze towarzyszy mi jednak przeświadczenie, że to droga trudna, naturalnym jest zatem, że zdarzają się odejścia. Jedni chcą o tym mówić, inni nie. Jedni mają żal, pretensję, czują rozczarowanie, dla innych to zamknięty rozdział, do którego nie chcą wracać.
Bohaterki reportażu zdecydowały się mówić. Z różnych zapewne przyczyn chciały opowiedzieć o swoim doświadczeniu bycia w zgromadzeniu i jego opuszczenia. Nie czuję się w jakikolwiek sposób uprawniona do oceny tych doświadczeń. To sfera bardzo intymna, bardzo osobista, nie podlegająca ocenie. Nie neguję również ani prawdziwości opowieści ani faktów, do których się odwołują ani autentyczności odczuć bohaterek.

Razi mnie natomiast zbyt nachalnie forsowana przez autorkę teza, że polskie zgromadzenia żeńskie są opresyjne, rządzą nimi średniowieczne reguły, a ich głównym zadaniem jest łamanie charakterów młodych kobiet. No i oczywiście dobrze żyć i działać na rzecz innych można jedynie poza zakonem.

Oczywiście reportaż, w szczególności na tak kontrowersyjny temat, bywa odbiciem poglądów autora. Oczywiście dobór bohaterów, przyjęte założenia są naturalną konsekwencją jego spojrzenia na świat i trudno tu o obiektywizm.
Ale uprę się jednak, że prawda, jak zwykle leży pośrodku. Że oczywiście mają miejsca zjawiska opisane w reportażu. I wiele z nich miejsca mieć nie powinno. Ale zgromadzeń jest wiele, wiele jest też żyjących w nich sióstr. Tych, które na taką drogę się zdecydowały. I są takie, które robią dobre rzeczy dla innych. W Polsce też, nie tylko za granicą.
I oczywiście, droga odejścia istnieje i wcale nie jest taka trudna. Nie każdemu musi przecież odpowiadać taki sposób życia.

Zbyt jednostronny to dla mnie reportaż, choć trudno spodziewać się czegoś innego, biorąc pod uwagę ograniczenie jego zakresu do tematyki odejść z zakonów. Trudno też spodziewać się peanów na cześć życia zakonnego z ust osób, które z tego życia zrezygnowały.

A ponieważ skrajności nie lubię, dlatego moja ocena książki, pomimo dość sprawnego warsztatu językowego nie może być wyższa.