Trudna w ocenie książka. Bo albo zanudzi, albo pochłonie. Zależy, czy mamy choćby lekkiego fioła na punkcie przyrody (a zwłaszcza ptaków) czy nie. Jeśli ktoś nie rozróżnia wrony od szpaka, może sobie książkę darować. Ale jeśli ktoś poszukuje czegoś w rodzaju opowieści Wajraka, to też może się zawieść. To nie jest gawęda o zwyczajach konkretnych zwierząt. Mamy przed sobą dwanaście opowieści, coś na pograniczu felietonu, eseju i gawędy. Autor rozpoczyna od opowieści, jak u niego pojawiła się specyficzna choroba psychiczna pod nazwą ptakolubstwo. No właśnie, sam autor podkreśla, ze w języku polskim nie ma dobrego słowa na pasję podglądania ptaków. Bo ornitolog to już fachowiec, zawodowiec. Tymczasem można być amatorem, obserwatorem ptaków, który mógłby niejednego zawodowca zadziwić wiedzą. A ornitolog-amator to brzmi głupio i niezbyt poważnie.
Pierwszy, osobisty rozdział autora ujął mnie chyba najbardziej. Bo choć nigdy nie osiągnąłem tak wielkiego poziomu pasji ornitologicznej, jaka cechowała w młodości autora, miło było czytać o książkach-atlasach, które i na mojej półce prężą grzbiety: Sokołowski, Jonsson, Collins, Dobrowolski, Černy i Drchal…
Następne rozdziały, owe tytułowe sroki łapane za ogon to dość luźne gawędy o tym, jak życie człowieka splata się z życiem ptaków. Mamy więc i trochę o malarstwie, mamy o muzyce, gdzie śpiew ptaków wplata się w nuty, ale i odwrotnie – kiedy ptaki zaczynają naśladować muzykę człowieka. Jest i o filmach i filmowych błędach, gdzie nawet w najwyższych – nomen omen – lotów produkcjach może się okazać, że w marcowych scenach można usłyszeć śpiew ptaków przylatujących dopiero w maju.
Łubieński nie jest bezkrytyczny wobec swojego środowiska. Pokazuje postawy różnych birdwatcherów, którzy dla „zaliczenia” obserwacji kolejnego ptaka są gotowi niemal po trupach zadeptać przyrodę, pokazuje też wątpliwe etycznie zachowania wielu fotografów przyrody. Ptaki nie mają się dobrze z ludźmi. Mówi o tym ostatnia „sroczka”, ostatni rozdział. Na co dzień nie zdajemy sobie sprawy, że hekatomba ptaków trwa cały czas, tu i teraz. Zgrozą napawa fakt, że na świecie, i to tym cywilizowanym, są dosłownie setki tysięcy ludzi, którzy strzelają do wszystkiego, co lata tak dla sportu, dla zabawy. Tylko dlatego, że mają choćby śrutówkę. Czy za kilkadziesiąt lat grozi nam świat ciszy, gdzie jedynym głosem ptasim będzie gdakanie kury i gulgot indora? Nie jest to takie zupełnie wykluczone. I chyba przede wszystkim o tym jest ta książka. Warto przeczytać i chwilę się zastanowić.

Trudna w ocenie książka. Bo albo zanudzi, albo pochłonie. Zależy, czy mamy choćby lekkiego fioła na punkcie przyrody (a zwłaszcza ptaków) czy nie. Jeśli ktoś nie rozróżnia wrony od szpaka, może sobie książkę darować. Ale jeśli ktoś poszukuje czegoś w rodzaju opowieści Wajraka, to też może się zawieść. To nie jest gawęda o zwyczajach konkretnych zwierząt. Mamy przed sobą...