”Amandy McCready nie było co najmniej od sześćdziesięciu, może nawet siedemdziesięciu godzin i nie miałem najmniejsze ochoty znaleźć jej w pojemniku na śmieci z włosami pozlepianymi krwią. Tak samo jak nie chciałem jej zobaczyć po jakiś sześciu miesiącach z otępiałym spojrzeniem, wykorzystanej przez zboczeńca z kamerą wideo i listą mailowych adresów innych pedofilii. Wzdrygałem się przed spojrzeniem w oczy czterolatki, by w nich nie zobaczyć śmierci tego wszystkiego, co było w niej czyste.”

W Ameryce, jak podaje autor powieści „Gdzie jesteś Amando”, Dennis Lahane, policja otrzymuje dziennie dwa tysiące trzysta zgłoszeń zaginięć dzieci. Motywy zawsze są dwa: albo ktoś chce tym dzieciom pomóc, albo chce je wykorzystać. Brzmi absurdalnie? Niestety, dokładnie tak wygląda „szara strefa”, która istnieje na świecie, a o którą przeciętny człowiek ociera się tylko momentami, na przykład podczas oglądania telewizji, gdzie dowiaduje się, że jakieś dziecko zostało porwane lub wykorzystane, albo wtedy, gdy stanie pod plakatem z twarzą osoby, która zaginęła i, pomiędzy myślami na temat spóźnienia autobusu i własnych problemów, przyjdzie mu do głowy, że życie faktycznie bywa okrutne.

Lehane ma na swoim kącie wiele książek, a „Gdzie jesteś Amando” została zekranizowana i obecnie można obejrzeć ją na DVD w gwiazdorskiej obsadzie. Nie miałam wcześniej okazji zetknąć się z jego twórczością, a wspomnianego wyżej filmu jeszcze nie oglądałam, ale w przypadku tej książki wystarczyło mi kilka pierwszych wersów, by wiedzieć, że mam do czynienia z czymś dobrym i mocnym.

Świat pokazany w powieści jest światem prawdziwym, a więc zarówno pięknym jak i złym. To świat, gdzie dzieci są uprowadzane z własnych domów, podczas gdy ich matki dopuszczają się zaniedbania. To również świat, w którym istnieje szarość: rozlewa się pomiędzy rozpaczą matki, a pobudkami porywacza, pomiędzy tym, co można dziecku dać, a tym, co dostanie ono w rodzinnym domu.

Angela i Patrick – dwoje prywatnych detektywów otrzymują zlecenie, by odnaleźć czteroletnią dziewczynkę, która została uprowadzona z domu, podczas, gdy jej matka piła piwo w pobliskim barze. Wejście do pokoju małej jest jak otwarcie puszki Pandory. Ze środka wydobędzie się nie tylko wspomnienie uśmiechniętego dziecka, ale też fetor rozkładu. W miarę mijania godzin, podczas których dziewczynka być może cierpi, a być może spoczywa już w ziemi – uśmiech na jej buzi staje się coraz bardziej fałszywy, by w końcu stać się tylko grymasem.

„Kiedy Helene mówiła o tym, że nigdy się między sobą nie kłóciły, w jej tonie słychać było ciągłe rozdrażnienie. Jak można się kłócić z kimś, kto się ciągle uśmiecha? Wyglądało na to, że między uśmiechami Amanda tylko kochała swoją matkę i była przez nią kochana, i, że właściwie nic innego nie robiły, tylko się kochały i uśmiechały, i znów się uśmiechały.”

Lektura prowadzi nas do świata, w którym dzieci są krzywdzone na tysiące sposobów. Będziemy mieli możliwość przyjrzeć się nie tylko działaniom policji i prawu, które działa w tym zakresie, ale też ujrzymy podziemie pedofilskie, staniemy oko w oko z najgorszym mrokiem i przebijemy się na drugą jego stronę.

Co takiego zrobiła Amanda, że stała się łupem porywacza? Przerażająca ale i prawdziwa jest wizja kreślona przez autora, w której dzieci znikają bezpowrotnie z ulic, chodników i placów zabaw, tylko dlatego, że pojawiły się w niewłaściwym miejscu w niewłaściwym czasie i niewłaściwa osoba je spostrzegła. Ten świat jest zwichrowany i chory, a jednocześnie ciągle przenika się z wygodnym życiem, w które każdy chciałby wierzyć. Bo przecież w normalnym świecie nie myśli się o tym, by na powitanie przyjaciół, zamiast bukietu kwiatów albo wina wręczyć komuś dziecko. Jednak „Gdzie jesteś Amando” uświadamia, że są ludzie, którzy właśnie w ten sposób spostrzegają rzeczywistość. I , że istnieją matki, które w ogóle nie myślą o swoich dzieciach. Są też dzieci, które tęsknią do swoich rodzin, a jednocześnie mają możliwość lepszego życia bez nich, oraz są dzieci, które krzyczą z bólu.

Ta książka poruszyła mnie bardzo mocno, a fakt, że opowiada o krzywdzie dziecka, tylko spotęgował moje emocje. Cieszę się, że Lehane – mając przecież możliwość napisania po prostu kryminału, zdecydował się napisać jednocześnie dramat i to bogaty w obserwacje społeczne. Historia, którą nam opowiedział nie jest łatwa, ale za to głęboka i wielowymiarowa. To nie tylko historia porwania ale też opowieść o miłości oraz o jej braku. Zmusza, by zadać sobie pytania: co dzieje się wtedy, gdy miłości jest za mało? Czy miłość może usprawiedliwić popełnienie przestępstwa? Czy prawo może być ważniejsze niż szansa na dobre życie? Czy człowiek ma prawo bawić się w Boga i decydować o losie dziecka?

”Amandy McCready nie było co najmniej od sześćdziesięciu, może nawet siedemdziesięciu godzin i nie miałem najmniejsze ochoty znaleźć jej w pojemniku na śmieci z włosami pozlepianymi krwią. Tak samo jak nie chciałem jej zobaczyć po jakiś sześciu miesiącach z otępiałym spojrzeniem, wykorzystanej przez zboczeńca z kamerą wideo i listą mailowych adresów innych pedofilii....