W ramach serii Kryminały przedwojennej Warszawy w 2015 roku ukazały się dwa tomy opowiadań kryminalnych autorstwa Adolfa Dolińskiego. Piszący pod pseudonimem A. Dol. był autorem pięciu historii kryminalnych, które były publikowane w ramach serii ,,Co Tydzień Powieść” w latach 1938-1939. Doliński był żołnierzem, który uczestniczył w wojnie 1914-1918. Służył w Legionach Polskich Józefa Piłsudskiego. Zmarł tragicznie z rąk bolszewików 5 marca 1940 roku.
Seria ,,Co Tydzień Powieść” była popularną inicjatywą łódzkiego wydawnictwa Republika. W jej skład wchodziły najczęściej kilkunastostronicowe zeszyty zawierające opowieści sensacyjne i romanse. Patrząc na utwory Dolińskiego można zatem uznać, że doskonale wpisywał się w schemat realizowany w ramach tej serii.
Pierwszy tom Opowiadań Kryminalnych zawiera trzy opowieści, w których elementy romansowe zgrabnie łączą się z kryminalnymi wątkami. Szczególnie opowiadanie O piątej w hotelu ukazuje zgubne skutki niewłaściwego doboru obiektu uczuć. Jego bohaterem jest młody pracownik zakładu jubilerskiego, który zakochuje się w jednej z klientek. Piękna i uwodzicielska Jadwiga gustuje w mężczyznach przystojnych i majętnych, którzy mogliby obsypywać ją klejnotami i pięknymi strojami. Szaleńczo zakochany młodzieniec postanawia ukraść część brylantów przechowywanych w zakładzie, ale powodowany wyrzutami sumienia szybko je oddaje. Niestety kłopoty dopiero się zaczynają, ponieważ okazuje się, że precjoza, które zwrócił są doskonałymi imitacjami prawdziwych klejnotów. Rozpoczyna się wyścig z czasem mający potwierdzić niewinność młodzieńca. Do śledztwa zostaje zaangażowany komisarz policji, ale jego działania nie przynoszą efektów. Czy właścicielowi zakładu jubilerskiego uda się złapać złoczyńców? Jaki związek ze sprawą mają Jadwiga, francuski jubiler oraz amerykańska arystokratka?
Znacznie bardziej obfitujące w emocje jest drugie opowiadanie, które zawiera elementy egzotyczne. Początek przypomina słynną powieść Agathy Christie Morderstwo w Orient Expressie. W przedziale pociągu jadącego przez Zbąszyń zostają znalezione zwłoki kobiety. Szybko okazuje się, że morderca jest wśród pasażerów. Konduktor zatrzymuje tajemniczą Francuzkę Genowefę Villon, która już wcześniej wzbudziła jego podejrzenia. W tym samym czasie dochodzi do napadu na kantor zakładów fabrycznych. Policja podejrzewa, że tajemniczy osobnik, który sterroryzował kasjera to nieuchwytny i niezwykle wyrachowany złodziej zwany ,,Fakirem”. Czy morderstwo w pociągu i napad są dziełem tego samego bandyty? A może są to dwie zupełnie nie powiązane ze sobą sprawy? Śledztwo prowadzone przez komisarza Rozjemskiego okazuje się wyjątkowo zagmatwane. Czy uda się złapać tego sprytnego fałszerza i mistrza przebieranek?
Zdecydowanie najlepszym spośród wymienionych opowiadań jest ,,Morfina i miłość”. Fabuła tego utworu oscyluje wokół tragicznej śmierci filozofa Aleksego Bronisza, której przypadkowym świadkiem jest komisarz policji. W kieszeni zmarłego zostaje znaleziony list, w którym przyznaje się do zamordowania właściciela drogerii Feliksa Gronnerta. Podążający za śladem policjant trafia do drogerii, w której oprócz martwego właściciela znajduje pudło z precjozami oraz kartka pokazująca ostatni wynik pomiaru wagi: 82kg. W trakcie śledztwa wychodzi na jaw, że w pobliżu miejsca zbrodni była widziana kobieta.
W tym opowiadaniu autor doskonale połączył kryminalne motywy z konsekwencjami niewłaściwego ulokowania uczuć. Portrety psychologiczne bohaterów zostają przez Dolińskiego bardzo dobrze ukazane, choć nieco w zbytnio skrótowej formie. Autor wskazuje na tragizm postaci uwikłanych w trójkąt miłosny. Skupia się także na zgubnych skutkach uzależnienia od morfiny, jednego z najpopularniejszych w tamtym czasie środka. Pokazuje nie tylko osobisty dramat morfinistów niemogących wyzwolić się ze szponów nałogu, ale także półświatek, w którym zaopatrzają się w narkotyk. Na uznanie w przypadku tego opowiadania zasługuje przenikliwość śledczego oraz jego przypadkowego pomocnika. Ostateczne rozwiązanie zagadki mordu w drogerii jest bardzo pomysłowe i bardzo przypadło mi do gustu.
Podsumowując, serdecznie polecam pierwszy tom Opowiadań kryminalnych Adolfa Dolińskiego. To zbiór bardzo wciągających historii, które ukazują nie tylko pracę ówczesnej policji, ale również w dużej mierze stanowią świadectwo mentalności ludzi z tamtego czasu. Pisarz okazał się świetnym obserwatorem, który z gracją portretował różne grupy społeczne, przy czym uwypuklał ich wady i zalety. Wskazywał na znaczenie miłości w życiu człowieka. Miłości, która może popchnąć ku zbrodni.

W ramach serii Kryminały przedwojennej Warszawy w 2015 roku ukazały się dwa tomy opowiadań kryminalnych autorstwa Adolfa Dolińskiego. Piszący pod pseudonimem A. Dol. był autorem pięciu historii kryminalnych, które były publikowane w ramach serii ,,Co Tydzień Powieść” w latach 1938-1939. Doliński był żołnierzem, który uczestniczył w wojnie 1914-1918. Służył w Legionach...