Wszystko na swoim miejscu to zarówno tytuł bajki jak i jej główne motto, powtarzane co i rusz przez kolejnych jej bohaterów. Jest to opowieść o pewnym porządku obecnym w świecie, pewnej sprawiedliwości, nieraz, jak się okazuje przewrotnej.

W pierwszej scenie biedna Gęsiareczka zostaje poniżona przez dumny pochód jaśnie państwa wracający z polowania, wepchnięta w nurt rzeczki po raz pierwszy słyszy zdanie klucz: wszystko na swoim miejscu! Pomoc znajduje u wędrownego kupca, który później także doznaje upokorzeń ze strony rozzuchwalonych szlachciców. Andersen popycha jednak koło czasu w przód i po chwili możemy już obserwować dalsze losy bohaterów. Wielki i wyniosły pan na zamku roztrwania fortunę, traci wszystko, jest zmuszony sprzedać zamek. Kupującym okazuje się być upokarzany wcześniej kupiec, który w międzyczasie stał się człowiekiem majętnym. Majętność to tylko jeden z jego sukcesów, udaje mu się bowiem zdobyć także rękę młodej gęsiarki, która jest już teraz piękną kobietą.
Tutaj zarzut postawić trzeba. Po pierwsze Andersen nie stawia kropki w tym miejscu, pozwala opowieści toczyć się dalej. Pozwala to co prawda na głębszą refleksję, zawarcie pewnej przestrogi... ale mimo wszystko zabiera bajce pewną baśniowość. Rzecz nie kończy się w punkcie kulminacyjnym, poza tym czarne charaktery, poza zubożeniem nie znajdują żadnej kary, co jest rozczarowujące. Element kary, sprawiedliwości, trwałego usunięcia zła ze świata, jest dyżurnym elementem baśni – ma zaszczepiać w dziecku pewność, że zło można dobitnie i skutecznie pokonać.

Andersen miał jednak kaprys i postanowił pchnąć koło czasu jeszcze dalej. Główni bohaterowie żyją długo i szczęśliwie, dorabiają się wielkiego szacunku, owocnych rządów, szczęśliwych dzieci... i umierają. Na scenę wkracza pokolenie kolejne i jeszcze następne, a wydarzenia, o których czytaliśmy na pierwszych stronach, są już jedynie rodową anegdotą nie traktowaną nazbyt poważnie. Bieg czasu sprawia, że potomkowie szlachetnej pary sięgają coraz niżej, psują się, a zamek znów staje się miejscem swawoli, chamstwa i prostactwa. I pozostaje tylko kilka zdań rodowej legendy i stare drzewo, które być może są w stanie rzeczy naprostować...

Rzuca się więc autor na ideę pewnej cykliczności. To, co zwalczył pradziad, wnuk znów wita z otwartymi ramionami, bezwiednie powtarzając nieswoje błędy. To przed czym uciekamy dogania nas w końcu, no ale przecież jest jeszcze nadzieja.



Autopromocja:
kotfranz.blogspot.com/
facebook.com/archiwumkotafranza

Wszystko na swoim miejscu to zarówno tytuł bajki jak i jej główne motto, powtarzane co i rusz przez kolejnych jej bohaterów. Jest to opowieść o pewnym porządku obecnym w świecie, pewnej sprawiedliwości, nieraz, jak się okazuje przewrotnej.

W pierwszej scenie biedna Gęsiareczka zostaje poniżona przez dumny pochód jaśnie państwa wracający z polowania, wepchnięta w nurt...