W październiku 2014 r. w sopockim Dworku Sierakowskich podejmowano „Wielkie tematy teologii”. Tak brzmiał tytuł cyklu, który – na zaproszenie mec. Tomasza Kopoczyńskiego – zorganizował Zbigniew Nosowski, redaktor naczelny kwartalnika „Więź”. Wykładowcami byli polscy teologowie średniego i młodego pokolenia – znakomicie zorientowani tak w tematyce religijnej, jak i w rozwoju myśli współczesnej.

Po co zbawienie? Po co Kościół? Po co Bóg? Po co człowiek? Po co moralność? Po co sumienie? Po co Kościół światu? Po co świat Kościołowi? Odpowiedzi na te pytania udzielają księża: Andrzej Draguła, Grzegorz Strzelczyk, Alfred M. Wierzbicki i Robert J. Woźniak. W ich ujęciu wielkie tematy teologii okazują się wielkimi egzystencjalnymi pytaniami człowieka.

"W Tate Modern z obrazów religijnych zapamiętałem jedynie przejmujące „Ukrzyżowanie” Francisa Newtona Souzy (zob. okładka). To bardzo ważny obraz, w pewnym sensie emblematyczny dla współczesnego chrześcijaństwa, w którym tak bardzo uwidacznia się napięcie między teologicznym dziedzictwem a nowoczesnością. Można go odczytać jako niezwykle sugestywne pytanie o sens i rolę chrześcijaństwa w naszej współczesnej rzeczywistości. Jakiego Zbawiciela potrzebuje świat? Jak Go uczynić uniwersalnym? Jakie jest w tym świecie miejsce sacrum?".
Ks. Andrzej Draguła

SPIS RZECZY

Tomasz Kopoczyński
Słowo wstępne 7

Zbigniew Nosowski
Wprowadzenie 9

Ks. Grzegorz Strzelczyk
Po co zbawienie? Po co Kościół? 13

Ks. Robert J. Woźniak
Po co Bóg? Po co człowiek? 31

Ks. Alfred M. Wierzbicki
Po co moralność? Po co sumienie? 51

Ks. Andrzej Draguła
Po co Kościół światu? Po co świat Kościołowi? 67

Noty o autorach 89


Słowo wstępne

Wielu z nas żyje zapewne w błogim przekonaniu, że teologią zajmują się tylko kapłani oraz że ta dziedzina nauki – bo to wszak jedna z „-logii” – ich głównie (by nie rzec: wyłącznie) dotyczy. Nic bardziej mylnego. Twierdzę tak z pełnym przekonaniem nie tylko jako przyjaciel paru świeckich teologów, ale także jako gospodarz i uczestnik cyklu wykładów „Wielkie tematy teologii”, którego pokłosiem jest niniejsza książka. Wielka popularność, jaką cieszyły się te odczyty, i niezwykle żywy udział publiczności – w stu procentach świeckiej – są dowodem, że wybór tematów i jakość prelekcji są w stanie zarówno uczynić teologię nauką dla wszystkich, jak też ujawnić jej głęboko egzystencjalną istotę. Warto podkreślić, że spiritus movens całego przedsięwzięcia był również niekapłan (tak, w pewnym sensie świat dzieli się właśnie na kapłanów i niekapłanów),redaktor naczelny „Więzi” Zbigniew Nosowski. To zaś, że autorami zamieszczonych tu głosów są wyłącznie księża, tylko w pewnym stopniu podważa tezę o świeckich implikacjach teologii. Rzekłbym nawet, że w pewnym sensie teologia okazuje się tu nauką bliższą tkance codzienności niż, dajmy na to, geologia i staje obok takich „życiowych” dziedzin, jak psychologia czy choćby biologia.

Pomyślany przez redaktora Nosowskiego cykl wykładów nawiązuje pośrednio do wcześniejszego przedsięwzięcia, które miałem zaszczyt i przyjemność organizować. W 2005 i 2006 roku – w obu wypadkach w listopadzie – odbyły się sesje pod hasłem „Teologia i jazz”, poświęcone, odpowiednio, liturgii i postaci Judasza. Materiały z obu konferencji, w których uczestniczyli wybitni duchowni, teologowie i publicyści, opublikowane zostały w miesięczniku „Więź” (nr 1/2006 i 2/2007).

Również i tym razem naszą kancelarię i jej gości zaszczyciły pierwszoplanowe postaci polskiej teologii. Zbigniewowi Nosowskiemu do udziału w spotkaniach udało się namówić znamienitych specjalistów, księży profesorów: Grzegorza Strzelczyka, Roberta Woźniaka, Alfreda Wierzbickiego i Andrzeja Dragułę. Zgodnie z zaplanowaną przez Redaktora konwencją zadawali oni – sobie samym oraz słuchaczom – pytania fundamentalne: o zbawienie, Kościół, człowieka, sumienie, kulturę, Boga i świat. Nie oznacza to, rzecz jasna, że w prezentowanym tomie znajdą Państwo gotowe odpowiedzi na te pytania. To bowiem jeszcze jedna – może nawet podstawowa – nauka, jaka wypływa z „Wielkich tematów teologii”: chodzi przede wszystkim o to, żeby pytać. Dobrze pytać. Mam nadzieję, że niniejsza książka może okazać się w tym pomocna.

Tomasz Kopoczyński