Niezliczone dopływy poezji meandrują olbrzymią ilością słów. To stara prawda towarzysząca nam od wieków. Emocje przelewają się w labiryntach czasu i spotykają na kartach starożytnych, jak i współczesnych autorów. Wszystko to odbywa się naturalnie i z biegiem ustalonego poetyckiego porządku, którego dominującą cechą się właśnie chaos. Udowadnia to tylko, jak piękny i niezwyciężony jest ludzki umysł goniący za tym, co nieuchwytne. Nie wszystkim poetom udało się sięgnąć po połączenie początku z końcem. Nie każdy z nich potrafił namalować grzech pierworodny i powiązać go z teorią względności Alberta Einsteina. Są jednak tacy, którzy bez żadnych problemów przeszli od hiobowych skarg do systemów klasyfikacyjnych Karola Linneusza. Z tak wielką łatwością przyszło to Czesławowi Miłoszowi, który zaglądając pod podszewkę świata, dokonał destylacji dwóch strasznych totalitaryzmów. Wybierając zawód poety dowiedział się o dziwacznej naturze człowieka i spędził całe życie na wytłumaczeniu nam z heraklitejską cierpliwością, jak płynie rzeka przemijania. Dzięki temu ludzki gatunek potrafi sięgnąć po niemożliwe.

Czesław Miłosz nie podjął się karkołomnej wyprawy do krain intelektu po to, aby budzić się każdego dnia z poczuciem doskonałego szczęścia. Był zbyt świadom niepoznawalności ludzkiego bytu, żeby wierzyć w złudzenia rozwiązujące jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki rozterki egzystencji. Jednak odnajdując konkurencyjną przestrzeń, stworzył alternatywę dla ulegania prawom przemijania. Wybudował studnię z głębokim zwierciadłem na jej dnie, w którym cała ludzkość może się przejrzeć aby nie popełnić tego samego błędu co Orfeusz, wyprowadzający Eurydykę ze świata zmarłych. Miłosz nie chce być posiadaczem prawdy. Wielkie wojny dwudziestego stulecia nauczyły go, co oznacza zerwanie owocu z drzewa poznania dobra i zła. On tylko chce spełnić się w publicznej spowiedzi i pisać, bo według niego każde milczenie jest niewolą.

Świat Czesława Miłosza to nie tylko wiara, nadzieja i miłość, wykuwające kształt człowieczeństwa. To również pilnowany przez słońce, pachnący i skrzypiący kobierzec przyrody. Stając przed ołtarzem ziemi i poznając jej zaklęcia uświadamiamy sobie, że cała planeta jest poematem o którego kwitnienie musimy ciągle dbać. Przeświadczenie o nadzwyczajności światła rozumu, towarzyszy czytelnikom Miłosza przez cały czas przygody z polskim noblistą. W swojej skromnej mądrości nie omija bólu czasów w których przyszło mu żyć. Wspominając agonię Giordano Bruno w płomieniach stosu na Campo di Fiori, przywołuje dymy domów warszawskiego getta. Nie obawia się poruszać tematu samotności człowieka, zamkniętego w czterech ścianach strachu przed torturami uczynionymi znakiem zbawienia.

Wchłonięcie wszystkich smaków i barw poezji Miłosza jest niemożliwe. Ilość doświadczenia, jakie zawiera wydanie wszystkich znanych wierszy noblisty jest tak ogromne, że przerasta to możliwości zapoznania się z nimi w tak krótkim czasie. Pozostaje powolne i rozłożone na lata, delektowanie się dźwiękami zasłyszanymi od Miłosza podczas poznawania zawikłanych wichrami historii, ziemskich spraw. Zapachy jego poezji są bardzo trwałe i sądzę, że to ułatwia ciągłe powracanie do kart opasłego tomu na których liryka tańczy w najlepsze. Wobec tego zamierzam wielokrotnie sięgać po dzieło rozległe w swej rozpiętości, aż po kres literackich horyzontów. Kto zacznie czytać edycję wierszy, których posiadaczem zostałem, ten szybko zorientuje się, że tutaj słońce nigdy nie zachodzi a twórczość Czesława Miłosza jest niekończącą się kopalnią wiedzy o przemijaniu czasu.

Niezliczone dopływy poezji meandrują olbrzymią ilością słów. To stara prawda towarzysząca nam od wieków. Emocje przelewają się w labiryntach czasu i spotykają na kartach starożytnych, jak i współczesnych autorów. Wszystko to odbywa się naturalnie i z biegiem ustalonego poetyckiego porządku, którego dominującą cechą się właśnie chaos. Udowadnia to tylko, jak piękny i...