Ciekawy to świat, po którym przechadzają się duchy. Ale najstraszniejsze jest to, co niewidoczne dla oka. Kuszą nas nie zjawy, senne mary i widziadła, ale tajemnica i niedopowiedzenie. To, co nazwane do końca, traci moc przyciągania i sens.
Czy naprawdę chcemy, żeby książki odpowiadały na wszystkie pytania, zanim jeszcze je zadamy? Pytania bez odpowiedzi intrygują równie mocno, o ile nie bardziej. A Henry James należy do tych pisarzy, którzy nie lubią psuć czytelnikowi zabawy. Zamiast dostarczać łatwych, gotowych rozwiązań, James kluczy i bawi się w chowanego. A gdy wydaje się nam, że dotknęliśmy sedna, powieściowy nurt porywa nas w inne miejsce - tam, gdzie kryje się prawda. Ta, którą sami musimy... wymyślić.
"Dokręcanie śruby" - taki tytuł, wraz z nowym przekładem Jacka Dehnela, otrzymało jedno z najbardziej popularnych dzieł James'a, polskiemu czytelnikowi znane dotąd jako "W kleszczach lęku" - zaczyna się, jak na klasyczną powieść grozy przystało. Młodziutka guwernantka, córka wiejskiego pastora, podejmuje się opieki nad osieroconym rodzeństwem, zamieszkałym w wiktoriańskim dworze w hrabstwie Essex. Niedoświadczona i niepewna, czy podoła nowym obowiązkom, dziewczyna zjawia się w Bly z duszą na ramieniu. Obawy znikają jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki: domostwo, choć stare i brzydkie, ma jasną fasadę i świeże zasłony w oknach, służba z panią Grose, ochmistrzynią, na czele, jest nader życzliwa, a podopieczni - 8-letnia Flora i dwa lata starszy Milton - grzeczni i pełni uroku. Sielanka nie trwa długo. Już drugi dzień w Bly przynosi złe wieści: Miltona wydalono ze szkoły. To zdarzenie stanie się zarzewiem powieściowego zła, a jego powód - niewyjaśnioną do końca zagadką. Atmosfera zagęszcza się, gdy na terenie wiekowej posiadłości guwernantka spotyka tajemnicze postaci. Pani Grose nie ma wątpliwości - to poprzedni opiekunowie Flory i Mitona, których w przeszłości łączył pewien nienazwany, acz przerażający sekret, występek wątpliwej moralności. Oraz fakt, że oboje... pożegnali się już z tym światem. Nie to jest jednak najstraszniejsze...
Myli się ten, kto sądzi, że "Dokręcanie śruby" to typowa opowieść z dreszczykiem. James miesza literackie konwencje, łączy elementy horroru z psychologiczną prawdą o emocjach. Pełnymi garściami czerpie z instrumentarium klasycznych powieści grozy, ale kanoniczne motywy gatunku - zagubiona bohaterka, stary dwór, tajemnica z przeszłości, duchy i zjawy - są tu jedynie dekoracją. Nawet bezpośrednie przywołanie zamku Udolpho z powieści Ann Radcliffe, do którego guwernantka porównuje posiadłość w Bly, wydaje się bardziej mrugnięciem oka do czytelnika, niż zapisaną między wierszami deklaracją odnośnie formy dzieła.
[...]
Ciąg dalszy opinii na blogu: http://lezeiczytam.blogspot.com/2016/02/uwierz-w-ducha-dokrecanie-sruby-henry.html

Ciekawy to świat, po którym przechadzają się duchy. Ale najstraszniejsze jest to, co niewidoczne dla oka. Kuszą nas nie zjawy, senne mary i widziadła, ale tajemnica i niedopowiedzenie. To, co nazwane do końca, traci moc przyciągania i sens.
Czy naprawdę chcemy, żeby książki odpowiadały na wszystkie pytania, zanim jeszcze je zadamy? Pytania bez odpowiedzi intrygują równie...