Ta książka jest po prostu piękna. Długo szukałem odpowiedniego epitetu i nie wymyśliłem nic bardziej pasującego. Jest po prostu piękna. Nawet jak opisuje brzydkie rzeczy, jest piękna. Czasami oniryczna, czasami tak bajkowa, jak anime "Spirited Away: W krainie Bogów", szczególnie w tych fragmentach dziejących się w domu w Saint Malo. Opisy tak sugestywne, obrazy stojące przed oczami. Autor maluje obrazy, co chwila inne, scenki, miniatury. Z tej książki nie mam prawie żadnych cytatów; to nie ten typ książki, tutaj nie ma złotych myśli, tu zdania nie są piękne same w sobie, pojedynczo nie robią wrażenia, tu zdania dopiero wszystkie razem stoją w służbie pięknym scenom. W tytule mamy światło i autor rzeczywiście maluje książkę, maluje sceny pięknym, zimnym, przesyconym wonią soli morskim światłem. Sceny, które stają przed oczami – szczególnie te w Saint Malo - są tak wyraziste, tak ostre, tak łatwo wyobrażalne. Czytam te fragmenty i widzę ten ocean skąpany światłem, morską bryzę, zapach ryb, szczebiot mew… może to wszystko brzmi strasznie banalnie, ale – jak przeczytałem niedawno u Mrożka – banał, który staje się rzeczywistością, przestaje być banałem.

Ta książka jest… jak kryształ, czysta, krystalicznie czysta jak ten brylant, który opisuje, jak Morze Ognia. Tam nie ma w niej nic niepotrzebnego, no może poza trochę zbyt długim, zbyt rozwleczonym zakończeniem. Wolałbym, aby ta książka skończyła się w 1944 roku.

Fragmentami tak wzruszająca, jak choćby „Wyznaję” Cabre, kiedy czytamy o relacji Marie-Laure z ojcem, jego odejściu na zawsze, kiedy obiecywał jej, że nigdy jej nie opuści i obietnicy nie był w stanie dotrzymać.

Zastanawiam się jednak, czym jest owe „światło, którego nie widać” w tytule. „All the light you cannot see”, brzmi oryginalny tytuł. To nie jest tak proste do rozszyfrowania, przynajmniej dla mnie. Nie jest to oczywiste. W pierwszym przemyśleniu doszedłem do wniosku, że to może chodzi o te wszystkie uczucia w bohaterach, ich życie wewnętrzne? Straszny banał, wiem. Werner nie jest przecież tym, za kogo go uważają, nie jest młodym bezwzględnym hitlerowcem, jest zupełnie kim innym. Jego prawdziwego światła nie widać. Ale to za mało na wytłumaczenie tego tytułu. Potem pomyślałem, że może to coś zupełnie prostego. Czy nie chodzi przypadkiem o te wszystkie fale elektromagnetyczne, które pełnią rolę jakby osobnego bohatera tej książki? Bez tych wszystkich nadajników, odbiorników, anten, bez słuchania Verne’a przez radiostację ta książka nie byłaby tym samym, ta historia nie byłaby tym samym. Czy tytułowym bohaterem tej książki są te wszystkie fale elektromagnetyczne, które pozwalają tworzyć tło powieści? Czy chodzi o jeszcze zupełnie coś innego?

Cały czas myślę o tej książce. To jest jedna z TYCH książek, tych wielkich książek, która dzieli życie na przed przeczytaniem i po przeczytaniu. Wielka, epicka opowieść. Cały wielki osobny świat w niej zawarty. Jakaś magia w niej, coś na kształt... ja wiem... Tęsknota za tamtym wymyślonym światem. Już tęsknię za tą książką, mimo że przeczytałem dziś 350 stron i powinienem być nią zmęczony. Już za nią tęsknię, za tamtym światem w niej stworzonym, za domem na rue Vauborel nr 4, w Saint Malo...

Ta książka jest po prostu piękna. Długo szukałem odpowiedniego epitetu i nie wymyśliłem nic bardziej pasującego. Jest po prostu piękna. Nawet jak opisuje brzydkie rzeczy, jest piękna. Czasami oniryczna, czasami tak bajkowa, jak anime "Spirited Away: W krainie Bogów", szczególnie w tych fragmentach dziejących się w domu w Saint Malo. Opisy tak sugestywne, obrazy stojące...