Ha! Człowiek może mieć mnóstwo zabawy czytając co chwila słowa uznanego fizyka: "WIERZĘ , że teoria ...."
To pokazuje na jakim etapie jesteśmy - z całym szacunkiem i uznaniem dla osiągnięć naukowców.
A że przedstawione teorie łączą moją ulubioną ewolucję z nie mniej bliskim holizmem - to lektura jest nadzwyczaj ciekawa. No, i wprowadza do świadomości takie intrygujące koncepty jak mózg Boltzmanna i.t.p.
Aż miałoby się ochotę przedstawić swoją teorię na to wszystko ... :-)

Ha! Człowiek może mieć mnóstwo zabawy czytając co chwila słowa uznanego fizyka: "WIERZĘ , że teoria ...."
To pokazuje na jakim etapie jesteśmy - z całym szacunkiem i uznaniem dla osiągnięć naukowców.
A że przedstawione teorie łączą moją ulubioną ewolucję z nie mniej bliskim holizmem - to lektura jest nadzwyczaj ciekawa. No, i wprowadza do świadomości takie intrygujące...

Tytuł mnie zmylił i nie sięgnąłem do tego opracowania w pierwszej kolejności. Jest to bowiem unikatowe dzieło prezentujące przegląd teorii grawitacji kwantowej:
- dynamiczna triangulacja przyczynowa
- quantum graphity (grafy jako fundamentalne byty natury)
- geometrogeneza (Wielkie Zamarzanie) - alternatywa dla hipotezy inflacji
- teoria Petra Hořavy
- modele macierzowe teorii strun (tylko wspomniane)
- pętlowa grawitacja kwantowa
- kauzalne triangulacje dynamiczne

Ogólny wniosek, który Autor chce nam przekazać, to:
"Przestrzeń może być iluzją, ale czas musi być realny"

Lee Smolin przekonuje również, że "w imię postępu kosmologii fizyka musi porzucić dotychczasową ideę bezczasowych, wiecznych praw i przyjąć nową ideę praw ewoluujących w czasie".

Wielką zaletą książki są podawane w przypisach artykuły źródłowe arXiv, z których mogą od razu skorzystać osoby zainteresowane znające angielski i fizykę/matematykę.

Jedno jest pewne: warto zapoznać się z tym dziełkiem, jeśli chcesz się dowiedzieć co naukowcy kombinują, aby wyjaśnić powstanie i ewolucję Wszechświata.

Tytuł mnie zmylił i nie sięgnąłem do tego opracowania w pierwszej kolejności. Jest to bowiem unikatowe dzieło prezentujące przegląd teorii grawitacji kwantowej:
- dynamiczna triangulacja przyczynowa
- quantum graphity (grafy jako fundamentalne byty natury)
- geometrogeneza (Wielkie Zamarzanie) - alternatywa dla hipotezy inflacji
- teoria Petra Hořavy
- modele macierzowe...

Świętym Graalem fizyki jest teoria opisująca cały krajobraz zjawisk występujących we Wszechświecie, od rozmiarów subatomowych po skalę kosmiczną. Cel ten próbuje się osiągnąć poprzez uzgodnienie teorii względności Einsteina i mechaniki kwantowej (a właściwie tzw. Modelu Standardowego, który jest jej rozszerzeniem na wszystkie zjawiska w mikroskali). Sam Einstein, bezskutecznie poszukiwał takiej jednolitej teorii przez ostatnie 30 lat swego życia. Współcześnie największe środki intelektualne poświęca się, na inną kandydatkę do tego miana, teorię strun.

Generalnie w tych poszukiwaniach dominują dwa podejścia. Pierwsze to kwantowanie grawitacji, czyli wyjście z mechaniki kwantowej i próba 'doklejenia' teorii grawitacji. Drugie, to postawienie na teorię Einsteina i próby geometryzacji kwantowego mikroświata (dodanie czasoprzestrzeni).
Lee Smolin, autor "Czasu odrodzonego. Od kryzysu w fizyce do przyszłości Wszechświata" przez większość swego naukowego życia przeciwstawiał się teorii strun, o czym można przeczytać w jego poprzedniej książce popularnej, "Kłopoty z fizyką". W tej pracy stara się pokazać zarys alternatywnego, wobec strunowego, podejścia do kierunków poszukiwań fizycznej teorii wszystkiego.

Główną tezę, którą chciał zaprezentować Smolin jest stwierdzenie, że do stworzenia pełnej teorii dla Wszechświata, jako całości wymagane jest szczególne potraktowanie czasu i powrót do jego wyróżnionego znaczenia.

Najpierw jednak pokazuje, że wielcy naukowcy, od Arystotelesa, Galileusza po Einsteina i twórców mechaniki kwantowej, sukcesywnie pozbawiali czas kluczowej roli w fizycznym obrazie świata. Cały koncept z bezczasowością nazwał paradygmatem newtonowskim (str. 84),który opiera się na istnieniu przestrzeni parametrów opisujących układ doświadczalny. To tak zwana przestrzeń konfiguracyjna (str. 80),która jednoznacznie określa losy układu, gdzie czas nie jest wymagany.

Dodatkową ślepą uliczką, według Smolina, jest powszechna w budowanych teoriach fizycznych, izolacja układu (str. 79). To znaczy, że zakładamy, iż prawa stanowione dotyczą fragmentu rzeczywistości, którego oddziaływanie z resztą jest pomijalnie małe. To przybliżenie, rugujące interakcję z otoczeniem, stanowi dla Smolina nieuprawnione przybliżenie, które zamyka nam drogę w osiągnięciu pełnego sukcesu w poszukiwaniach ostatecznej teorii wszystkiego.

Formalne wprowadzenie w sens szczególnej teorii względności (str. 98-106) z naciskiem położonym na przyczynowość i jednoczesność zdarzeń, jest jednym z lepszych dydaktycznie fragmentów książki. Niemal równie ciekawie pokazał autor, jak w umyśle Einsteina doszło do utworzenia nowej teorii grawitacji w oparciu o zasadę równoważności (str. 109-113). Głosi ona, że w czasie swobodnego spadku nie czuje się ciężaru. Konsekwencje tego faktu są kolosalne dla sposobu widzenia świata, no ale do tego trzeba było geniusza z berneńskiego biura patentowego. Dla Smolina ta piękna teoria nie może opisywać w pełni świata, ze względu na status czasu. Pokazuje, że czas w teorii grawitacji Einsteina odgrywa tylko rolę porządkującą chwile w sensie matematycznym (str. 142). A to źle.

Jednym z podstawowych ograniczeń teorii Einsteina jest jej lokalność, to znaczy, że opis zjawisk grawitacyjnych jest obarczony błędem nieuwzględniania całego Wszechświata jednocześnie. Opisuję się w niej zjawiska dynamiczne, a cała reszta jest traktowana statycznie, jako tło (str. 154-155) . Dodatkowo prowadzi do istnienia symetrii, które według Smolina nie mają charakteru fundamentalnego (str. 173). W przypadku mechaniki kwantowej lokalność nie jest problemem, co wynika z tzw. splatania cząstek. Jest to jeden z tych kwantowych fenomenów, które wymykają się racjonalnemu ludzkiemu rozumowi (str. 204-206) . Zjawisko to sugeruje, że sama mechanika kwantowa jest teorią efektywną, czyli pewnym przybliżeniem bardziej podstawowej, nieznanej teorii. Autor nadzieję na poprawę tego stanu rzeczy czerpie w jednej z interpretacji mechaniki kwantowej, koncepcji zmiennych ukrytych (str. 223-225). To co jednak stanowi dla niego podstawową słabość wszystkich istniejących koncepcji mikroświata, to brak relacji wzajemnej badanych cząstek z otoczeniem. W przypadku grawitacji ten akurat wymóg jest świetnie spełniony (masa modeluje przestrzeń, a ona 'mówi' materii jak ma się poruszać).

Niestety ostatnie 100 stron książki wydało mi sie dość mętne. Same opisy czym jest strzałka czasu (str. 280) czy entropia (str. 272) podał Smolin jasno, ale już wywód o żyjącym Wszechświecie, zasadzie Leibniza i Boltzmanna (str. 296) nie rozumiem czemu miał służyć. Wiele analiz z tego fragmentu nie przyswoiłem. Nawet nie jestem w stanie opisać, czego autor chciał dowodzić.

Podsumowując, wydaje mi się, że praca w dużej części jest wysoce spekulatywna, wiele tez ma filozoficzne konotacje. Dla mnie oznacza to, że Smolin podsumowuje swoje dotychczasową przygodę z nauką. Stępił mu się pazur, który pokazywał jeszcze 10 lat temu, kiedy odbyła się kontrowersyjna debata nazwana 'String Wars' między 'stringowcami' z Uniwersytetu Kalifornijskiego a 'anty-stringowcami' z Instytutu Kavli.
Pierwsze 60% "Czasu odrodzonego" polecam, reszta jest raczej dla wytrwałych.

Świętym Graalem fizyki jest teoria opisująca cały krajobraz zjawisk występujących we Wszechświecie, od rozmiarów subatomowych po skalę kosmiczną. Cel ten próbuje się osiągnąć poprzez uzgodnienie teorii względności Einsteina i mechaniki kwantowej (a właściwie tzw. Modelu Standardowego, który jest jej rozszerzeniem na wszystkie zjawiska w mikroskali). Sam Einstein,...

Smolin głęboko wierzy w realność czasu. Uważa, że jedynie myślenie w kategoriach czasu (myślenie temporalne) pozwoli rozwiązać wiele problemów pojawiających się w fizyce, ale i innych kwestii, na przykład zmian klimatycznych. Jego wiarę i pasję doskonale czuć podczas lektury, dzięki czemu przekazywane informacje stają się bardziej żywe i przejrzyste. Ponadto autor stara się w prosty sposób zapoznać czytelnika z omawianymi zagadnieniami. W książce znajdzie się parę szkiców i komentarzy, które dodatkowo w tym pomagają. "Czas odrodzony" to interesująca wyprawa w meandry czasu.

więcej: http://www.szortal.com/node/7537

Smolin głęboko wierzy w realność czasu. Uważa, że jedynie myślenie w kategoriach czasu (myślenie temporalne) pozwoli rozwiązać wiele problemów pojawiających się w fizyce, ale i innych kwestii, na przykład zmian klimatycznych. Jego wiarę i pasję doskonale czuć podczas lektury, dzięki czemu przekazywane informacje stają się bardziej żywe i przejrzyste. Ponadto autor stara się...