Połowa, a może nawet więcej, moich ulubionych książek, to tytuły, które wzięły mnie z zaskoczenia. Często nie jestem w stanie stwierdzić nawet, dlaczego po nie sięgnąłem. Nie inaczej jest w przypadku "The German". Nigdy wcześniej nie słyszałem o Lee Thomasie. Jego książkę kupiłem, bo... no właśnie, sam nie wiem dlaczego. A teraz, po jej przeczytaniu, nie wyobrażam sobie rzeczywistości, w której po nią nigdy nie sięgnąłem. Już sobie zanotowałem, by w najbliższym czasie zaopatrzyć się w kolejne pozycje Thomasa.

"The German" to trzy opowieści w jednej. Po pierwsze jest to historia kryminalno-psychologiczna. W małym amerykańskim miasteczku, w czasie II wojny światowej, dochodzi do serii brutalnych morderstw na chłopcach. Podejrzenie pada na członka lokalnej niemieckiej emigracji. Thomas sugestywnie maluje portret społeczności, której pozorna harmonia zostaje zdemaskowana jako czas snu potwora, lecz ten właśnie się budzi. Nieufność, nietolerancja, okrucieństwo i przemoc aż gotują się w żyłach mieszkańców. Thomas wprost mówi, wkładając słowa w usta jednego z bohaterów, że okrucieństwo równa się człowieczeństwu, że jest to normalny stan rzeczy, a symbolem cywilizacji jest jedynie to, na ile to okrucieństwo podlega kontroli.

Po drugie jest to opowieść obyczajowa o dorastaniu. Jest to historia pełna bólu, ale i dziwnie nostalgiczna. Tim, jeden z trzech głównych bohaterów, wiele wycierpi, ale zarazem jest to dla niego czas, który ukształtuje go jako człowieka i przez to nie może uwolnić się i od dziwnej mieszanki poczucia winy i wdzięczności.

Po trzecie jest to horror, opowieść o potworach. Nominalnym potworem jest Ernst i to z dwóch powodów. Po pierwsze jest gejem w czasach, gdy było to wykroczeniem przeciwko ludzkości. Po drugie został zabity, a mimo to żyje, co więcej, w ogóle się nie starzeje. Postać Ernsta przywodzi na myśl potwora Frankensteina. Ich losy będą podobne. Obaj za sprawą swoich odmienności stają się ofiarami mrocznych emocji lokalnych społeczności. Są jak piorunochrony, które przez samo swoje istnienie przyciągają gromy gniewu.

Lee Thomas doskonale potrafi te wszystkie opowieści zapleść w jedną całość. Spokojna, miejscami wręcz usypiająca narracja prowadzi jednak do poruszającego finału. Burza emocjonalna wynika nie tyle z samych zdarzeń ile z ich implikacji. Siłą prozy Thomasa jest jego umiejętność prostego przekazywania skomplikowanych prawd. Co więcej, nie są to czysto intelektualne dywagacje. Jego język nacechowany jest silną emocjonalnością. Ostatnia część "The German" budzi prawdziwą burzę uczuć, sprawiając, że trudno jest zapomnieć o tym, co się właśnie przeczytało.

Połowa, a może nawet więcej, moich ulubionych książek, to tytuły, które wzięły mnie z zaskoczenia. Często nie jestem w stanie stwierdzić nawet, dlaczego po nie sięgnąłem. Nie inaczej jest w przypadku "The German". Nigdy wcześniej nie słyszałem o Lee Thomasie. Jego książkę kupiłem, bo... no właśnie, sam nie wiem dlaczego. A teraz, po jej przeczytaniu, nie wyobrażam sobie...