"(...) złoto dawno zamieniło się w ołów, marzenia umarły, a umysły przeżarła gangrena."
- tym krótkim, acz dosadnym cytatem można by podsumować powieść Vikasa Swarupa o indyjskim sierocie - Ram Mohammad Thomasie, którego w życiu nie spotkało zbyt wiele pozytywnych wydarzeń. Aż do do momentu, kiedy wziął udział w lokalnej odmianie milionerów i - niespodziewanie dla wszystkich, także samego siebie - zdobył główną nagrodę.

Akcja książki zaczyna się w momencie, gdy bohater jest już zwycięzcą. Ma z tego powodu nieprzyjemności z policją - indyjski system władzy [skorumpowany przez twórców programu] usiłuje za wszelką cenę udowodnić, że prosty chłopak nie byłby w stanie odpowiedzieć na skomplikowane pytania teleturniejowe innym sposobem niż na drodze oszustwa. Takie stwierdzenie skutkowałoby niewypłaceniem wygranej. Na szczęście znajduje się adwokat, który pomoże Thomasowi dowieść jego uczciwości. Wcześniej jednak musi znaleźć odpowiedź na pytanie, w jaki sposób nastolatek posiadł wiedzę, pozwalającą mu na zdobycie głównej nagrody.

I w tym momencie ujawnia się konwencja powieści; każde z teleturniejowych pytań wiąże się z pewnym epizodem w życiu Thomasa. Niekiedy są to krótkie anegdoty, częściej jednak opowieści te splatają się w zaskakująco skomplikowaną i, niestety bardzo gorzką, historię życia młodego człowieka. Praktycznie na każdym jego etapie bohater - osierocony trzykrotnie [najpierw przez matkę, która porzuciła go po narodzinach, potem przez rodzinę zastępczą, a na końcu - angielskiego księdza, który wziąl go na wychowanie], wykorzystywany jako tania siła robocza i uprzedmiotowiony, spotyka się z pogardą, poniżeniem i brakiem szacunku. Mocno rzuca się też w oczy wszechobecny kult pieniądza - jako jedynego kryterium oceny wartości ludzi. Ram Mohammad, jako dziecko pozbawione jakiegokolwiek zaplecza materialnego, przez 18 lat swego życia [na przestrzeni których toczą się wydarzenia opisywane w powieści], snuje się po Indiach. Oczywiście, potrzebuje pieniędzy i jako człowiek ich pozbawiony wielokrotnie jest upadlany [w którymś momencie określa nawet ludzi ubogich jako "dzieci gorszego boga" - poszkodowane już na wstępie]. Ale trafiając z miejsca w miejsce poszukuje też czegoś, co nadałoby sens jego egzystencji. W ten sposób trafia do przytułku dla nieletnich, skąd wykupiony zostaje przez mafię. Uciekając gangsterom dostaje się na służbę do aktorki, która - nie mogąc znieść piętna przemijającej sławy - popełnia samobójstwo. Potem służy ważnemu pracownikowi ambasady, by w końcu zostać kelnerem... Historia życia głównego bohatera jest równie barwna, co plejada postaci, przewijająca się przez łamy powieści.

Pomimo sporej rozciągłości tematów, książka jest zaskakująco wciągająca. Być może dzieje się tak dlatego, że - dzięki nader zmyślnej konstrukcji - czytelnik od początku wie, że wszystkie rozdziały muszą prowadzić do wspólnego mianownika, a postaci w nich obecne - odegrać mniej lub bardziej znaczącą rolę dla całej powieści. A może po prostu język i styl, jakimi operuje autor jest na tyle swobodny, że "Slumdoga" czyta się naprawdę dobrze? Niezależnie od tego, gdzie leży prawda, mogę z czystym sumieniem polecić tę książkę. Dodam jeszcze tylko, że mimo wysokiego natężenia negatywnych wydarzeń, o których Thomas opowiada przez cały czas trwania powieści, zakończenie zaakcentowane jest inaczej. W moim przypadku wywołało ono poczucie, że dobro wyświadczane innym ludziom w sposób bezinteresowny [nie na zasadzie transakcji] w którymś momencie do nas powraca, a każdego człowieka czeka w życiu choćby kropla słodyczy. Nawet, jeśli tego rodzaju konstatacje brzmią banalnie to tylko dlatego, że są prawdziwe.

"(...) złoto dawno zamieniło się w ołów, marzenia umarły, a umysły przeżarła gangrena."
- tym krótkim, acz dosadnym cytatem można by podsumować powieść Vikasa Swarupa o indyjskim sierocie - Ram Mohammad Thomasie, którego w życiu nie spotkało zbyt wiele pozytywnych wydarzeń. Aż do do momentu, kiedy wziął udział w lokalnej odmianie milionerów i - niespodziewanie dla...