http://superbook.blog.pl/2016/08/10/246-cordwainer-smith-drugie-odkrycie-ludzkosci-nostrilia/

Na samym początku słów kilka o autorze powieści. Cordwainer Smith, a właściwie Paul Myron Anthony Linebarger, to nie pierwszy lepszy pisarzyna wymyślający wampiry błyszczące w słońcu i inne ataki Marsjan. Autor ten był doktorem politologii na Uniwersytecie Johna Hopkinsa i doradcą samego prezydenta Kennedy’ ego. Służył w Korpusie Wywiadu Armii USA, był też doradcą wojsk brytyjskich na Półwyspie Malajskim. „Wojna psychologiczna” jego pióra była jednym z najbardziej poważanych podręczników wojskowości. Smith miał niewielki dorobek w dziedzinie literatury SF, ale to co stworzył prezentuje naprawdę wysoki i wymagający poziom. Uniwersum Intrumentalności to przeogromna i oryginalna wizja przyszłości, choć stanowi ona zaledwie skrawek twórczości Smitha/ Linebargera.

„Drugie Odkrycie Ludzkości” to zbiór opowiadań czasowo rozrzuconych na sporej skali. Od pierwszych, poważnych lotów w przestrzeń i kolonizacji, po rozwój społeczności ludzkiej po okresie pięknisiów. Gdy to ludzie stali się konsumentami, zaś wszystkie potrzebne do ich przetrwania czynności wykonywali podludzie. Zwierzęta „ubrane” w ludzkie formy. W większości przejawiające więcej cech ludzkich, niż własnych, ściśle gatunkowych. Wystarczy wymienić takie postaci jak Pi- Joan, Ka- Mell, O- Telekeli, aby zobaczyć, że niekoniecznie człowiek jest Koroną Stworzenia. Światy zamieszkałe przez ludzi są zrzeszone pod kuratelą Instrumentalności. Organizacji, przy której Imperium Palpatine’ a to samorząd osiedlowy.

A co znajduje się w tej antologii ? Przepiękna, romantyczna opowieść „Dama, co Duszą żeglowała”. Przewrotne i zaskakujące „Jaki był złoty, jeju, jeju !”. „Ballada o zgubionej Ka- Mell” mówiąca o pewnej kotce. „Matki Hitton kotecki puchate” o dość oryginalnym systemie obrony planetarnej. I wiele innych, których żal wymieniać, gdyż lepiej jest poznać je osobiście, nie zaś bezcześcić czytając krótki opis. W powyższych i innych niewymienionych opowiadaniach ważna jest chronologia. Na szczęście na końcu tomu widnieje co i kiedy ma miejsce. A okres czasowy, jak wspominałem, jest nielichy.

„Norstrilia” to powieść mająca miejsce w tym samym uniwersum. Tytułowa planeta to Stara Australia Północna. Nie bez powodu nazwana na cześć Antypodów. Jej mieszkańcy zdecydowali, a po troszku byli zmuszeni, przybrać żywot na modłę australijskich farmerów. Surowa planeta przyniosła jednak dość nieoczekiwane korzyści z jej zasiedlenia. Zamiast błękitu nieba i przepięknych łąk Norstrilijczycy otrzymali bowiem niezwykły dar. Chorobę o nazwie santaclara, która zaraziwszy ich owcę dawała drogocenny strun. Środek przedłużający życie, a właściwie czyniący niemal nieśmiertelnym. Wyobraźcie więc sobie ludzi o mentalności rednecka z ogromną fortuną, nieśmiertelnych i władających telepatią, bowiem tak ogólnikowo prezentuje się tutejsza społeczność. W tym ostatnim są jednak wyjątki. Rod McBan, pan i posiadacz Stanicy Zagłady ( urocza nazwa dla farmy, prawda ? ) nie umie ani młówić, ani syłuchać, czyli komunikować się telepatycznie.Jest więc swego rodzaju dziwadłem, a jedyna jego telepatyczna aktywność to dość zmasowany atak emocji, potrafiący ukatrupić. Zrządzeniem losu zdobywa staje się ona najbogatszym człowiekiem świata. Do jego majątku zalicza się również Ziemia. Gdy przybywa na swe włości wplątuje się w aferę z podludźmi, lordem Żestokostem, Ka- Mell i kontynuacją Drugiego Odkrycia Ludzkości.

Pisarz żongluje stylami. Jest po prostu geniuszem, a przy tym nie gmatwa fabuły, tworząc spójny i jednolity świat. Bez specjalnego filozofowania, dywagacji, ale też bez laserków, gwiezdnych flot i kosmitów o planach inwazyjnych. Są za to koty pomagające podróżować w przestrzeni, kosmiczne żaglowce, wszelkiej maści podludzie o egzotycznej specyfice, lordowie Instrumentalności, którym do w większości do normalności daleko i mnogość innych wizji, zapadających na długo w pamięć.

Podsumowanie: Smith to pisarz wymagający. Nie kreśli łatwiutkich w odbiorze scenariuszy, które po miesiącu od przeczytania znikają z pamięci jak kamfora. W „Drugim Odkryciu Ludzkości” stawia on na różnorodność, spajającą się w „Norstrili”. Relacja między ludźmi i podludźmi, ale przedtem sukcesywne zdobywanie przestrzeni kosmicznej, szereg niebanalnych pomysłów dla kogoś, kto pragnie czegoś więcej niż szybkie, dynamiczne SF. Znajdą się tu elementy space opery, cyberpunku, antyutopii i kilku innych literackich gatunków.

http://superbook.blog.pl/2016/08/10/246-cordwainer-smith-drugie-odkrycie-ludzkosci-nostrilia/

Na samym początku słów kilka o autorze powieści. Cordwainer Smith, a właściwie Paul Myron Anthony Linebarger, to nie pierwszy lepszy pisarzyna wymyślający wampiry błyszczące w słońcu i inne ataki Marsjan. Autor ten był doktorem politologii na Uniwersytecie Johna Hopkinsa i doradcą...