Wydawało mi się, że wojna pomiędzy ludźmi dzielącymi książki na te pozbawione zapachu i te wygodne jest coraz mniej istotna. Ze zdumieniem stwierdzam, że nie. Oczywiście e-book ma swoje słabości, ale nie da się ukryć, że zaczyna dominować w sprzedaży. Sam w dalszym ciągu korzystam z papierowych wydań, ponieważ lepiej mi się na nich pracuje, ale nie przeszkadza mi to w posiadaniu czytnika i pokaźnej kolekcji zdigitalizowanych pozycji. W tej wojnie nie zajmuję żadnego ze skrajnych stanowisk. Moim zdaniem do tego problemu powinniśmy podejść w sposób pragmatyczny: niech każdy czyta, na czym mu wygodnie. Ważne, że czyta. Natomiast Frederic Beigbeder, autor „Pierwszego bilansu po apokalipsie”, stoi na straży papierowej książki. Wręcz walczy o traktowanie jej jako jedynego i prawdziwego przedmiotu umożliwiającego lekturę.

Dlatego jego książka nie jest dla wszystkich. Osoby oddane wyłącznie nowoczesnym technologiom, czytające tylko e-booki, powinny ominąć „Pierwszy bilans po apokalipsie” szerokim łukiem. Autor prezentuje skrajnie tradycyjne podejście do książek, przyzwolenie na rozwój cyfrowej literatury traktuje jako zjawisko negatywne. Z jeden strony rozumiem, że mamy wolność słowa i każdy może mówić, co chce, ale z drugiej strony myślę, że ten problem jest mało ważny dla odbiorców. E-book ma znacznie większe znacznie dla twórców – szczególnie tych zajmujących się szeroko rozumianą liberaturą. Słabością „Pierwszego bilansu po apokalipsie” jest dolewanie oliwy do ognia. W historii ludzkości znajdziemy nośniki, które zostały zastąpione innymi, ale nie można powiedzieć, że odbiorcy o nich zapomnieli (np. płyty winylowe). Autor sam stwierdza, że książka to jeden z najwygodniejszych wynalazków, dlatego nie uważam, że można już mówić o jej końcu. Znacznie ciekawszym problemem jest „estetyka książkowości”, którą Frederic Beigbeder zupełnie się nie zajmuje. Dla autora „Pierwszego bilansu po apokalipsie” znacznie ciekawsze jest opisywanie zaburzeń koncentracji, które raczej związane są ze współczesną „wielomedialną” kulturą, a nie wyłącznie ze wzrostem znaczenia książki elektronicznej.

„Pierwszy bilans po apokalipsie” ma też plusy. Najważniejszym z nich jest to, że stanowi interesującą wypowiedź na temat książek przeczytanych przez Frederica Beigbedera. Czytelnik ma do czynienia z zestawem stu pozycji, których wyboru dokonał sam autor, a następnie krótko je opisał. „Pierwszy bilans po apokalipsie” można traktować jako interesujący przewodnik po literaturze. Frederic Beigbeder do każdego ze stu tekstów przygotował krótką recenzję, która umieszcza daną książkę w historii literatury oraz tłumaczy, dlaczego była ona dla niego tak ważna. Odbiorca nie musi czytać całego „Pierwszego bilansu po apokalipsie”, może wybierać, które recenzje chce przeczytać, a które woli pominąć. Sam spis treści może posłużyć za listę lektur na 2015 roku.

Frederic Beigbeder zabiera czytelnika na spacer po jego własnej biblioteczce. Dlatego wybrał tytuły dla najbardziej reprezentacyjne. Warto sięgnąć po „Pierwszy bilans po apokalipsie”, ale trzeba pamiętać o ultratradycyjnym nastawieniu autora. 

Adrian Jaworek