Po „Czerwonym Kapitanie” z niecierpliwością wyczekiwałam na polskim rynku kolejnej książki Dominika Dána. Byłam ciekawa następnych spraw kryminalnych Richarda Krauza i Jozefa Fischera zwanego Chosé, detektywów z wydziału zabójstw, których, w przeciwieństwie do wielu śledczych z książek kryminalnych dostępnych na polskim rynku, darzę ogromną sympatią i uznaniem. Nie wiem, czy to kwestia nieprzetłumaczalnego wschodnioeuropejskiego kodu kulturowego, który czytelnik chwyta w mig, słowackich realiów sprawiających wrażenie dziwnie znajomych, czy może po prostu znakomitego warsztatu pisarskiego Dána oraz jego imponującej znajomości rzemiosła policyjno-przestępczego. Zachęcona sukcesem „Czerwonego Kapitana” oraz polsko-czesko-słowackiej koprodukcji filmowej, której zdjęcia ruszyły dwa miesiące po polskiej premierze książki, z pewnym niepokojem zapoznałam się z kolejną częścią przygód komisarza Krauza. Niepokojem typowym dla czytelnika, który obawia się, że kolejna książka autora słowackich bestsellerów będzie bazować przede wszystkim na sukcesie poprzedniczki. „Noc ciemnych kłamstw” to jednak z pewnością nie ten przypadek.

Akcja powieści rozgrywa się w 2009 roku, w piątkowe marcowe popołudnie. Wydaje się, że transformacja już dawno przebrzmiała i właściwie trwa już zupełnie inna epoka, jednak cienie minionych czasów natarczywie dają o sobie znać. Krauz i Chosé zostają tym razem wbrew swojej woli wmanewrowani w intrygę najgrubszego kalibru. Chodzi o skandal natury kryminalno-polityczno-obyczajowej. W tle wydarzeń są nadchodzące wybory prezydenckie oraz służby specjalne, mające dopilnować, by żadne brudy nie wypłynęły na powierzchnię. A niewątpliwie ma co wypływać. Oto bowiem ukryć należy: wydarzenia minionej nocy w nowobogackiej willi, ciało zamordowanej dziewczyny z agencji towarzyskiej, prominenta o skłonnościach sadystycznych oraz wiele pozostałych kompromitujących aspektów całej sprawy. Kiedy wszystko na pozór wydaje się jasne, pojawiają się dodatkowe wątpliwości: kto tak naprawdę miał umrzeć oraz jak odróżnić przypadkową śmierć od morderstwa na zlecenie?

Dominik Dán z dużą wprawą prowadzi czytelnika przez kolejne konspiracyjne pajęczyny i operatywne półprawdy. Oferuje odbiorcy różne perspektywy tych samych wydarzeń. Trzyma go w napięciu od początku do samego końca. Jest precyzyjny i oszczędny w doborze słów. Autor pozostaje mistrzem sarkastycznych niedopowiedzeń oraz ironii. Jego narracja jest emocjonująca, błyskotliwa, ironiczna, pełna wyrafinowanego humoru oraz daleka od hollywoodzkiego blichtru:

- Była żywa czy nie?
- Kiedy?
- Kiedy odchodziła.
- Skąd mam wiedzieć? Tego nie było w meldunku. Pewnie żywa.
- To zamknij drzwi z tamtej strony! Pewnie znowu kręcili reklamę Red Bulla. Jak ją spotkasz, to jej powiedz, że wydział zabójstw się nią zainteresuje, dopiero gdy będzie zimna. I do tego jeszcze będzie krwawić. Z żywymi nie chcemy mieć nic wspólnego! No nie? – Váňa zwrócił się do obecnych. (…) Cała kancelaria zbiorowo przytaknęła.
- Żywe nas nie obchodzą…
- W piątek nawet półżywe – mruknął Kuky, aby udobruchać kumpla.
- Tylko zmarłe, a i to musiałby przyklepać Lengyel. Symulantek nie bierzemy.

Powieść zdaje się wykazywać pewne podobieństwa do znakomitego brytyjskiego filmu „Angielska robota” w reżyserii Rogera Donaldsona. Zarówno oryginalna produkcja filmowa, jak i najnowsza książka Dána oferują odbiorcy wysokiej klasy kryminał doprawiony pikantnym sosem polityczno-obyczajowym. Nie ulega wątpliwości, że również „Noc ciemnych kłamstw” to wiarygodny materiał na doskonały scenariusz filmowy.

Z największą przyjemnością polecam „Noc ciemnych kłamstw” Dominika Dána. Najnowsza powieść słowackiego autora to dowód na to, że dobre kryminały nie powstają wyłącznie w Skandynawii. To inteligentna i przemyślana intryga z genialnymi śledczymi, którzy, niezależnie od wagi i dramatyzmu toczącej się rozgrywki, wykazują przyjemną lekkość, luz i komediowy ton. Podobnie zresztą, jak cała książka.

Ewelina Tondys