Po raz kolejny w moje ręce trafiła książka kucharska. Gdy Monika (nasza koordynatorka recenzencka) zaproponowała mi zrecenzowanie kulinarnego tworu, pomyślałem sobie, że to zamach na moje życie, gdyż w moich myślach momentalnie pojawiły się takie zwroty jak „rozstrój żołądka”, „ostre zatrucie pokarmowe”, „szpital” oraz „śmierć w męczarniach”. Później pomyślałem o nagłówkach w gazetach: „zupa zabiła recenzenta”, „źle przygotowana potrawa przyczyną tragedii”, „amputacja ręki podczas przygód kulinarnych”! Moja wyobraźnia zaczęła mnie przerażać, więc pocieszając samego siebie, wziąłem się w garść i zacząłem gotować. Pichciłem starannie, mieszałem dokładnie, ugniatałem z największą rozkoszą. Powołując się na słynne słowa Juliusza Cezara „Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem” ja „ugotowałem, zjadłem, przeżyłem”. Nie obyło się oczywiście bez komplikacji, ale o tym za chwilę.

Książki kucharskie są niesamowitym tworem. Zachęcają potencjalnego nabywcę przepięknymi obrazkami potraw na okładkach, różnorodnymi przepisami i recepturami, a także wyzwalają w człowieku chęć zaimponowania nową potrawą znajomym, którzy przez długi okres czasu będą wychwalać nasze zdolności kulinarne pod niebiosa i przed samymi wszystkimi świętymi. Osobiście przechodzę koło nich obojętnie, gdyż gdy mam jakiś problem w kuchni, dzwonię do matecznika, gdzie zawsze otrzymam szczegółowe instrukcje i zapewnienia, że „sobie poradzę” (mhm). Na recenzję książki „Zamień chemię na jedzenie” zgodziłem się z bardzo prostego powodu: przeważnie nie odżywiam się zdrowo, więc chciałem zmienić swoje nawyki żywieniowe na trochę bardziej zoptymalizowane i pozbawione tytułowej „chemii”. Publikacja Julity Bator doskonale spełnia się w tej kwestii i mam nadzieję, że niejednokrotnie będę do niej wracał. Nie jest to również typowa książka traktująca o gotowaniu potraw, bowiem znalazły się w niej wywody autorki i czytelników na różnorodne tematy kulinarne. Jest to bardzo frapujący element publikacji, pozwalający spojrzeć na „kuchenny świat” z innej, czasami filuternej perspektywy.

Podobnie jak poprzednim razem, postanowiłem zrobić uroczysty obiad dla czterech osób, lecz w tym wypadku postawiłem sobie poprzeczkę wyżej – wykonałem aż pięć dań! Pięć różnorodnych przepisów, aby zaspokoić podniebienia wymagających gości! Po kilkudniowych rozważaniach, wybór padł na zupę z porów, roladę serową z pieczarkami, sałatkę makaronową z indykiem, drożdżówki orkiszowe z masą serową i kokosanki. Gdy wszystkie potrzebne ingredienty zostały zakupione, w kuchni nastał chaos! Zupa z porów zawierała w sobie kaszę jaglaną, którą (aż wstyd się przyznać) jadłem pierwszy raz w życiu i już teraz wiem, że nie zagości w mojej diecie na długo. To była niechęć od pierwszego wejrzenia! Nie dość, że w smaku przypominała zupełnie nic, to ponadto miała skłonności do przypalania się w garnku. Jednak w ostatecznym rozrachunku, połączona z porowym wywarem stworzyła bardzo smaczną mieszankę. Chociaż zupa wyszła ciut za gęsta, pieściła podniebienie ekscytującym smakiem.

Drugie danie okazało się moim największym nemezis. Ser „latał” po całej kuchni, pieczarki zostały pokrojone za grubo i trzeba było dokonać korekty, a kości z pierś z kurczaka (przy przygotowywaniu) niejednokrotnie, nieprzyjemnie wbijały się w moje dłonie. Lecz to nic w porównaniu z samym procesem tworzenia rolady! Jej zwijanie okazało się niebywale trudne, gdyż rozpuszczony ser nie jest do końca najlepszym materiałem na zewnętrzną ścianę potrawy. Tak naprawdę główne danie było dziwną wariacją kotletów devolay z odwróconymi proporcjami. Sama pieczeń była wybornie dobra, gdyż połączenie sera, mięsa i pieczarek jest czymś, czym mógłbym zajadać się w nieskończoność. Dodatkowym atutem rolady był fakt, że można było ją podawać zarówno na ciepło, jak i na zimno. Do obiadu zaserwowałem makaronową sałatkę z indykiem, która pomimo niepozornych składników była jedną z lepszych jakie jadłem (ale nic nie przebije maminej sałatki jarzynowej przygotowywanej na święta! Sorry Julita!). Jej przygotowanie było dziecinnie proste, a smak naprawdę zjawiskowy.

Orkiszowe drożdżówki oraz kokosanki zagościły na stole w porze deserowej. Te pierwsze wymagały poświęcenia trochę większej ilości czasu, lecz rekompensowały zarówno wyglądem jak i smakiem. Delikatne ciasto wraz z masą serową to coś do czego mają skłonność nawet największe niejadki. Deser ten podbił serca wszystkich gości, którzy z prędkością światła przepisywali i fotografowali przepis, aby czym prędzej wykonać go w swoich domowych zaciszach. Nie ma co się im dziwić, gdyż drożdżówki Julity były wyśmienite i zostały pochłonięte w mgnieniu oka. Kokosanki natomiast okazały się niczym innym, jak bezami z dodatkiem wiórków kokosowych. Niewyobrażalnie słodkie, kruche i szybkie w przygotowaniu. Jednak czułem się trochę zawiedziony tym przepisem, gdyż wydał mi się zbyt prosty i niegodny znalezienia się w jakiejkolwiek książce kucharskiej. Ubić białka z cukrem i wiórkami potrafi nawet trzyletnie dziecko, więc nie do końca rozumiem takie przepisy, a nadmienię, że jest ich sporo w recenzowanej pozycji, ale o tym za chwilę.

Sposób przedstawienia przepisów i receptur jest czytelny, dobrze rozmieszczone zdjęcia współgrają z całością publikacji, a dodanie przepisów podstawowych i „kuchennych sztuczek” okazało się strzałem w dziesiątkę. Jak na typową książkę kucharską przystało, każda recepta została oznaczona stopniem trudności przyrządzanych dań oraz orientacyjną ilością wytworzonych potraw. Natomiast największym błędem publikacji jest pominięcie orientacyjnego czasu przyrządzania poczęstunku. Nie rozumiem tego zabiegu, gdyż robiąc wybraną przez siebie potrawę, chciałbym wiedzieć ile czasu zajmie mi jej przygotowanie. Drugą bolączką książki są niektóre jej przepisy, które w moim mniemaniu są zbyt proste i mogłyby z powodzeniem zostać pominięte (autorka we wstępie pisze, że jej dania są proste w wykonaniu, ale na litość boską bez przesady). Receptury jak przyrządzić suszone owoce na choinkę (!), chrupiące kawałki kurczaka (nuggetsy z płatków kukurydzianych) czy chociażby przepis na frytki, to coś, o czym nie chciałbym czytać nawet w Internecie, gdyż nawet taki laik jak ja w sferze kulinarnej, wie jak przyrządzić smażone ziemniaki czy pokrojoną, chrupiącą kurę. Ponadto dodam, że poczułem się obrażony czytając poradnik zatytułowany „jak zapakować kanapkę, żeby nie wypadały okruchy?”, który również znalazł się w recenzowanej publikacji. Szkoda, gdyż te przerywniki są zwykłymi zapychaczami stron.

Niewątpliwą zaletą książki jest promocja zdrowego odżywiania i zmiana nawyków żywieniowych, które na dłuższą metę zaowocują lepszym samopoczuciem i zdrowiem. Autorka radzi, których składników unikać, a na które zwracać uwagę. Praktycznie każdy potrzebny do potrawy ingredient musi zostać staranie wyselekcjonowany ze sklepowej półki, gdyż w dzisiejszych czasach nawet jajka, warzywa i owoce są narażone na skażenie niepotrzebnymi chemikaliami. Zakupy takich produktów nie są zadaniem prostym, ale na pewno w przyszłości organizm odpłaci nam świetną formą i dobrym przystosowaniem do trudów codziennego życia.

Pomimo kilku wad, jest to książka wyjątkowa i godna polecenia, ponieważ przepisy w niej zawarte są smaczne, a o to przecież chodzi w tego typu publikacjach. Przyrządzanie potraw - pomimo, że zajęło mi to o wiele więcej czasu niż zakładałem - było dla mnie świetną zabawą, a zadowolenie na twarzy moich królików doświadczalnych utwierdziło mnie w przekonaniu, że Julita Bator przekazuje wiedzę w sposób zrozumiały, gdyż jako amator zdołałem uszczęśliwić swoich gości. Polecam wszystkim fanom zdrowego odżywiania i nie tylko. Gwarantuję, że się nie zawiedziecie.